Δεν έχουν... σεντ για αποταμίευση 8 στα 10 νοικοκυριά

Επιδεινώθηκε τον Οκτώβριο η πρόθεση για αποταμίευση: το 83% των νοικοκυριών λένε ότι δεν θα αποταμιεύσουν το επόμενο 12μηνο

Από το κακό στο χειρότερο πηγαίνει η πρόθεση των ελληνικών νοικοκυριών για αποταμίευση, γεγονός βεβαίως που συνδυάζεται με την κακή οικονομική τους κατάσταση και τις δυσμενείς προβλέψεις τους για το μέλλον.

Περισσότερα από οκτώ στα δέκα ελληνικά νοικοκυριά δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να αποταμιεύσουν το επόμενο 12μηνο, ή δεν θεωρούν πιθανό να αποταμιεύσουν.Είναι πολύ ενδιαφέρον, μάλιστα, ότι ενώ η μεγάλη πληθωριστική κρίση της τελευταίας τριετίας φαίνεται να εκτονώνεται, τα νοικοκυριά δείχνουν μικρότερη πρόθεση για αποταμίευση, όπως την καταγράφει το ΙΟΒΕ στη μηνιαία έρευνά του για το οικονομικό κλίμα. Ειδικότερα, όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ στην έρευνα του Οκτωβρίου,Παρατηρείται εξασθένιση της πρόθεσης για αποταμίευση. Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε στις –66,6 μονάδες από -62,9 τον Σεπτέμβριο.

Το 83% (από 81%) των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 15% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +8,5 μονάδες στην ΕΕ και +8,0 μονάδες στην Ευρωζώνη.

Τα ελληνικά νοικοκυριά, ίσως και επειδή δεν έχουν ξεπεράσει το βαθύ τραύμα της οικονομικής κρίσης, παραμένουν σταθερά τα πιο απαισιόδοξα στην ευρωζώνη. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ,

• Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βελτιώθηκε ήπια τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις -50,3 μονάδες, έναντι -51,3 μονάδες τον Σεπτέμβριο.
• Και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με διαφορά από τους επόμενους, με τους καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη –35,3 και την Σλοβενία (-27,6) να ακολουθούν.
• Σημειώνονται μικρές θετικές μεταβολές προσδοκιών για την οικονομική τους κατάσταση, καθώς αμβλύνεται η πολύ έντονη απαισιοδοξία που έχει καταγραφεί όλους τους μήνες, αν και παράλληλα παρατηρείται μικρή επιδείνωση στην πρόθεση για μείζονες αγορές.
• Η θερινή περίοδος ολοκληρώθηκε ικανοποιητικά στον τουρισμό γεγονός που επηρεάζει αρκετά νοικοκυριά πανελλαδικά. Ωστόσο, ο πληθωρισμός εμμένει και εξακολουθεί να επηρεάζει αρνητικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη, με το ζήτημα της ακρίβειας να ανησυχεί έντονα τους πολίτες.
• Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης, για δέκατη φορά μέσα στο 2024 βρίσκεται η Λιθουανία (+7,7) και για δεύτερη φορά η Σουηδία (+0.9), με την τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγεται ουσιαστικά αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -11,2 μονάδες στην ΕΕ και στις -12,5 μονάδες στην Ευρωζώνη.

Μόνο 5,3% των Ελλήνων αποταμιεύουν

Για την αποταμίευση, τα συμπεράσματα έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου που παρουσιάσθηκε τον Μάιο συνθέτουν μια απογοητευτική εικόνα. Ειδικότερα, η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη εθνική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς και από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες:

• Το ποσοστό αποταμίευσης είναι 5,3%, ενώ είναι μόλις 1,6% για τους εργαζόμενους.
• Το 40% της συνολικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των νοικοκυριών με τα υψηλότερα εισοδήματα.
•  Αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης καταγράφονται για το 40% των νοικοκυριών του δείγματος.
•  Η μέση ετήσια αποταμίευση ανέρχεται στα 1.076 ευρώ, ενώ είναι αρνητική για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικες και παιδιά (-2159 ευρώ), κάτι που σημαίνει ότι δανείζονται για την κάλυψη της διαβίωσής τους.
•  Η μέση ετήσια αποταμίευση των συνταξιούχων ανέρχεται σε 2248 ευρώ, των εργαζομένων σε 410 ευρώ, των μισθωτών σε 542 ευρώ και των αυτοαπασχολούμενων σε 63 ευρώ.
•  Οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν το μικρότερο και σχεδόν μηδενικό ποσοστό αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα τους, ενώ οι συνταξιούχοι είναι η κατηγορία με το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη εδώ και ένα 8μηνο, πλήττει πλέον καίρια και τις καταθέσεις μας. Μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το «χτύπημα» είναι το ισχυρότερο που έχουν υποστεί οι καταθέτες εδώ και πολλές 10ετίες. Ποιος είναι ο «εχθρός» των καταθέσεών μας; Προφανώς ο πληθωρισμός καθώς όσο υψηλότερα εκτινάσσεται, τόσο μικραίνει η αγοραστική δύναμη της αποταμίευσής μας. Ο πληθωρισμός δεν είναι ο υψηλότερος των τελευταίων ετών. Έχουμε περάσει και χειρότερες ημέρες στην Ελλάδα. Αυτό που είναι πρωτοφανές και καθιστά το χτύπημα στις καταθέσεις μας το ισχυρότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια είναι το επιτόκιο.

Ο πληθωρισμός «τρώει» τις καταθέσεις μας και το επιτόκιο της Τράπεζας αναπληρώνει ένα μέρος της ζημιάς ή –όπως συνέβη σε αρκετές περιπτώσεις στην σύγχρονη ιστορία- και το όλον. Στην παρούσα συγκυρία όμως, το επιτόκιο είναι μηδενικό. Άρα, ο πληθωρισμός «ροκανίζει» την κατάθεση και αναπλήρωση δεν υπάρχει από πουθενά. Είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση καθώς ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε τέτοια διαφορά ανάμεσα στον πληθωρισμό και στο επιτόκιο της τραπεζικής κατάθεσης. Ιδού και τα στοιχεία:

Ο πληθωρισμός για τον Φεβρουάριο, εκτινάχθηκε στο 7,2%. Για τον Μάρτιο θα φτάσει κοντά στο 8% καθώς όπως λέει και ο υπουργός Οικονομικών, κάθε 10% αύξηση στο φυσικό αέριο, προκαλεί επιβάρυνση 0,2% στον πληθωρισμό. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και οι ανατιμήσεις στα καύσιμα ή στα τρόφιμα. Αυτό που ενδιαφέρει είναι ο μέσος πληθωρισμός της χρονιάς. Αυτός εκτιμάται ότι θα κλείσει στο καλύτερο πλέον σενάριο περίπου στο 5-5%, ενώ στο χειρότερο σενάριο θα κλείσει στο 7%. Άρα, σε μια κατάθεση της τάξεως των 10.000 ευρώ, η ζημιά μπορεί να φτάσει και στα 700 ευρώ (ή περίπου 70 ευρώ ανά 1000 ευρώ κατάθεσης).

Το επιτόκιο των καταθέσεων είναι σήμερα ουσιαστικά μηδενικό ακόμη και στις προθεσμιακές καταθέσεις. Άρα, τίποτα δεν αναπληρώνεται από τη ζημιά που κάνει ο πληθωρισμός. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά. Όταν για παράδειγμα, το 1996 και το 1993 είχαμε πληθωρισμό της τάξεως του 7-8%, το επιτόκιο των καταθέσεων ήταν στο 10-11%. Άρα, το επιτόκιο όχι μόνο αναπλήρωνε τις απώλειες αλλά εξασφάλιζε και ένα κέρδος.

Πηγή: fpress.gr