Υπεγράφη χθες, Πέμπτη 23 Ιανουάριου 2025, από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστα Τσιάρα, η απόφαση για την εισοδηματική ενίσχυση των παραγωγών πυρηνοκάρπων, οι οποίοι επλήγησαν από την ασθένεια παραμόρφωσης των καρπών. Το εγκεκριμένο ποσό υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια ευρώ.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία και απόφαση του ΥΠΑΑΤ είναι το αποτέλεσμα των συντονισμένων ενεργειών και παρεμβάσεων της ΕΘΕΑΣ, οι οποίες περιλάμβαναν την άμεση καταγραφή και ηλεκτρονική τεκμηρίωση των πληγέντων αγρών, καθώς και την απαραίτητη στοιχειοθέτηση για την υποστήριξη του αιτήματος αποζημίωσης. Όλες αυτές οι ενέργειες πραγματοποιήθηκαν σε στενή συνεργασία με τον υφυπουργό κ. Διονύσιο Σταμενίτη.

Στο προσεχές χρονικό διάστημα, θα ακολουθήσουν σχετικές οδηγίες για την υλοποίηση της απόφασης και την καταβολή των ενισχύσεων.

Υπενθυμίζουμε πως καθ’ όλη τη διάρκεια καταγραφής του φαινομένου των παραμορφωμένων πυρηνοκάρπων, η ΕΘΕΑΣ κατέθετε λεπτομερείς αναφορές προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, για την πληρέστερη εικόνα και ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων. Συγκεκριμένα, για την εξυπηρέτηση των ανωτέρω σκοπών δημιουργήθηκε ηλεκτρονική βάση για την παρακολούθηση της ασθένειας, με αξιόπιστα δεδομένα που βασίστηκαν στις Δηλώσεις ΟΣΔΕ της προηγούμενης χρονιάς. Μάλιστα δε, υπήρξε από τους αρμοδίους ενημέρωση των ΚΥΔ των περιοχών Κεντρικής, Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, τόσο για την εξέλιξη του φαινόμενου, όσο και για τη λειτουργία της βάσης δεδομένων.

Τέλος, να αναφέρουμε πως το ηλεκτρονικό σύστημα καταχώρησης, έκλεισε στις 3 Σεπτεμβρίου 2024, αφού είχαν λάβει γνώση όλα τα ΚΥΔ, οι αγρότες και ακολούθως η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ.

Από ημέρα σε ημέρα αναμένεται να δημοσιευτεί το ΦΕΚ με τις αποζημιώσεις, μέσω προγράμματος de minimis, για τα παραμορφωμένα ροδάκινα.

Τελευταίες πληροφορίες του ΑγροΤύπου αναφέρουν ότι το ΥπΑΑΤ εγκαταλείπει το σενάριο για οριζόντια ενίσχυση 200 ευρώ το στρέμμα σε όλες τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας όπου εντοπίστηκαν παραμορφωμένα πυρηνόκαρπα.

Αυτό που αναμένεται να γίνει και να δημοσιευτεί στο ΦΕΚ είναι οι περιοχές που επλήγησαν από την ασθένεια να χωριστούν σε δύο ζώνες. Η πρώτη θα αφορά αυτές που έχουν ζημιές από 30% έως 70% και η δεύτερη ζημιές από 70% έως 100%.

Για την πρώτη ζώνη οι αποζημιώσεις θα κυμαίνονται από 50 έως 150 ευρώ το στρέμμα και για τη δεύτερη ζώνη από 200 έως 250 ευρώ το στρέμμα.

Οι αποζημιώσεις για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών με τα παραμορφωμένα ροδάκινα θα καταβληθούν είτε στις 29 Δεκεμβρίου 2024 είτε κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2025.

Ανοιχτό είναι το θέμα με την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, επειδή οι παραγωγοί δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του 20% της αξίας που ανέφερε το σχέδιο γιατί έχουν οικονομικά καταστραφεί λόγω της ζημιάς.

Τα τελευταία χρόνια, οι περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα με τα παραμορφωμένα ροδάκινα, που πλήττουν χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών. Το 2021, πέντε ιοί ξεκίνησαν από ένα χωράφι, και μέχρι φέτος πάνω από 10.000 στρέμματα έχουν πληγεί από τον ίδιο ιό, προκαλώντας τεράστιες οικονομικές ζημιές στους αγρότες.

Παρά τις έρευνες και τα δείγματα που συλλέχθηκαν από τις περιφέρειες το 2022 και τις επιβεβαιώσεις για την ύπαρξη του ιού το 2023, η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη βρει αποτελεσματικό φάρμακο για την καταπολέμηση του προβλήματος. Οι αγρότες φοβούνται ότι αν η κατάσταση δεν ελεγχθεί, τα φρούτα που παράγονται θα καταλήγουν άχρηστα και πολλές επιχειρήσεις και εργοστάσια θα αναγκαστούν να κλείσουν, αφήνοντας πολλές οικογένειες σε οικονομική ανέχεια.

Εκτός από το πρόβλημα της παραμόρφωσης, οι παραγωγοί ροδάκινων αντιμετωπίζουν και την αισχροκέρδεια που συμβαίνει στην αλυσίδα από το χωράφι στο ράφι. Ενώ το επιτραπέζιο ροδάκινο πωλείται από τον παραγωγό μόλις 0,50 ευρώ το κιλό, φτάνει στον καταναλωτή με τιμές που κυμαίνονται από 2 έως 4,50 ευρώ το κιλό. Αντίστοιχα, για τα ροδάκινα που χρησιμοποιούνται για κομπόστα, οι παραγωγοί εισπράττουν 0,35 ευρώ το κιλό, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν προτάσεις για τιμές μόλις 0,15 ευρώ το κιλό, ποσό που δεν καλύπτει καν τα βασικά έξοδα καλλιέργειας.

Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τα παραμορφωμένα ροδάκινα, είναι αναγκαίο η κυβέρνηση να επενδύσει άμεσα σε έρευνα και ανάπτυξη για την εύρεση αποτελεσματικών φαρμάκων ή μεθόδων πρόληψης που θα καταπολεμήσουν τους ιούς. Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθούν οι γεωργικές υπηρεσίες ώστε να παρέχουν υποστήριξη και συμβουλές στους αγρότες για τη διαχείριση των καλλιεργειών τους.

Όσον αφορά στην αισχροκέρδεια, απαιτείται μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχος στην αλυσίδα εφοδιασμού, με τη θέσπιση ανώτατων ορίων κέρδους για τους μεσάζοντες, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι αγρότες θα πληρώνονται δίκαια για τα προϊόντα τους και ότι οι καταναλωτές δεν θα πληρώνουν υπερβολικά υψηλές τιμές.

Τέλος, η παροχή αποζημιώσεων στους πληγέντες παραγωγούς είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα των γεωργικών επιχειρήσεων και τη διατήρηση της παραγωγής στην περιοχή.

Οι δηλώσεις που έχουν κατατεθεί και αφορούν το πρόβλημα της παραμόρφωσης των καρπών αποτυπώνουν μέχρι στιγμής μια κατάσταση στην οποία περισσότερα από
10.000 στρέμματα αγροκτημάτων φαίνεται να πλήττονται.

ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ όλοι οι παραγωγοί ροδακίνων και νεκταρινιών που διαπιστώνουν πρόβλημα παραμόρφωσης των καρπών να προχωρήσουν σε δήλωση μέσω της
ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δημιούργησε για τον σκοπό αυτό η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων. Οι δηλώσεις γίνονται μέσω του ΚΥΔ
όπου ο κάθε παραγωγός έχει υποβάλλει τη δήλωση ΟΣΔΕ του 2023.

Οι έλεγχοι από την πλευρά της Πολιτείας στα ήδη δηλωμένα ως πληττόμενα αγροκτήματα αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα, ωστόσο ο προγραμματισμός των
επόμενων κινήσεων και ενεργειών προϋποθέτει την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Σαν τελευταία ημέρα κατά την οποία θα γίνονται δεκτές δηλώσεις παραμόρφωσης
των καρπών ορίζεται η 2α Σεπτεμβρίου, ημέρα Δευτέρα, ώστε να δρομολογηθεί και
η διαδικασία καταβολής των απαιτούμενων αποζημιώσεων.

Oι πρώτες ενδείξεις μιλούν για συνδυασμό ιών που προσβάλλει και παραμορφώνει τα πυρηνόκαρπα

Μεγαλύτερο και πιο σοβαρό ακόμη και από τις πιο αρνητικές αρχικές εκτιμήσεις καταγράφεται το πρόβλημα της παραμόρφωσης των ροδάκινων και νεκταρινιών στον κάμπο της Μακεδονίας -και όχι μόνο.

Όπως εξηγεί, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Πυρηνοκάρπων (ΕΔΟΠ), Χρήστος Γιαννακάκης, ήδη ανέρχονται σε 6.500 τα στρέμματα όπου εντοπίζεται το φαινόμενο, με το 80% αυτών να αφορούν στον νομό Πέλλας και ακολουθούν η Ημαθία, η Λάρισα, η Κοζάνη, το Κιλκίς, η Φλώρινα και η Πιερία.

Ο κ. Γιαννακάκης εκφράζει την αγωνία του για την εκτεταμένη εικόνα διασποράς του φαινομένου, επισημαίνοντας ότι το παραπάνω νούμερο είναι ανησυχητικά υψηλό, ιδίως με δεδομένο ότι ακόμη δεν έχουν προχωρήσει σε καταχωρήσεις οι καλλιεργητές της ποικιλίας Andros, η οποία και αντιπροσωπεύει το 35% με 40% του συνολικού όγκου της παραγωγής. Εκτιμά, δε, πως «στο επόμενο 10ήμερο θα έχουμε ακόμη πιο ολοκληρωμένη εικόνα».

Πως γίνεται η διαδικασία των καταχωρήσεων

Υπενθυμίζεται ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα που δημιούργησε η ΕΔΟΠ, με στόχο την καταχώρηση σε αυτήν των δηλώσεων παραγωγών ροδάκινων και νεκταρινιών που έχουν εμφανίσει προβλήματα παραμόρφωσης των καρπών τους, άνοιξε στις 20 Ιουνίου 2024 και η διαδικασία γίνεται μέσω των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) ΟΣΔΕ, οι οποίοι αφού αποκτήσουν τον σχετικό κλειδάριθμο, τους επιτρέπεται να εισέρχονται στο σύστημα και να προχωρούν στη διαδικασία.

Περιγράφοντας τη διαδικασία, ο κ. Γιαννακάκης σημειώνει ότι οι αγρότες που έχουν διαπιστώσει το εν λόγω πρόβλημα στα αγροτεμάχιά τους, θα πρέπει να επισκεφθούν το ΚΥΔ, στο οποίο έχουν υποβάλει την δήλωση ΟΣΔΕ του 2023, και να ζητήσουν την εκτύπωση εντύπου, στο οποίο θα φαίνονται αναλυτικά μόνο οι καλλιέργειες των ροδακίνων και νεκταρινιών.

Επ' αυτού του εντύπου, σε ειδική στήλη, θα συμπληρωθεί ο αριθμός των δέντρων του κάθε αγροτεμαχίου, όπου έχει εμφανιστεί το πρόβλημα. Στο κάτω μέρος του εντύπου θα υπογράφει ο παραγωγός και ο γεωπόνος με τον οποίο συνεργάζεται ο παραγωγός και ο οποίος προμηθεύει τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Στον χώρο υπογραφής του γεωπόνου θα τίθεται και η σφραγίδα του.

«Δεν απειλείται η δημόσια υγεία»

Στη συνέχεια, το έντυπο θα προσκομίζεται στο ΚΥΔ, θα καταχωρίζεται στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα και φωτοαντίγραφό του θα παραδίδεται στον παραγωγό, ενώ το πρωτότυπο θα παραμένει εκεί. Μετά την ολοκλήρωση των καταγραφών και την ύπαρξη ολοκληρωμένης εικόνας της έκτασης της προσβολής, θα εκδοθούν σχετικές οδηγίες για τις ενέργειες που θα ακολουθήσουν.

Στο μεταξύ, αφού γίνει η καταγραφή, τα προσβεβλημένα δέντρα θα εκριζώνονται και θα καταστρέφονται, ενώ όπως υπογραμμίζει ο κ. Γιαννακάκης, θα επιδιωχθεί η εξεύρεση πόρων για τη χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

Χαρακτηρίζοντας ιδιαίτερα κρίσιμο και σοβαρό το θέμα με την παραμόρφωση των ροδάκινων και νεκταρινιών, ο ίδιος υπενθυμίζει ότι προς το παρόν ισχύουν οι οδηγίες του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει οι προσβεβλημένοι καρποί να μην συγκομίζονται και να παραμένουν στο χωράφι.

Επισημαίνει, δε, ότι οι πρώτες ενδείξεις μιλούν για συνδυασμό ιών που προσβάλλει και παραμορφώνει τα πυρηνόκαρπα, ενώ τονίζει με έμφαση πως «δεν απειλείται η δημόσια υγεία».

Συνεχίζεται η συλλογή δηλώσεων παραγωγών ροδάκινων και νεκταρινιών που έχουν εμφανίσει τα προβλήματα της ασθένειας παραμόρφωσης των καρπών, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που ειδικά για αυτό το σκοπό δημιούργησε η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Πυρηνοκάρπων.

Όλοι οι παραγωγοί που διαπιστώνουν το πρόβλημα καλούνται να προχωρήσουν ΑΜΕΣΑ στη δήλωσή του πριν από τη λήξη της συγκομιδής κάθε ποικιλίας.

Σας γνωρίζουμε επίσης ότι οι έλεγχοι των αγροκτημάτων από την πλευρά της Πολιτείας θα ξεκινήσουν γρήγορα και συγκεκριμένα μετά τις 20 Αυγούστου.

Υπενθυμίζεται ότι η δήλωση γίνεται μέσω του ΚΥΔ στο οποίο ο κάθε παραγωγός έχει υποβάλλει τη δήλωση ΟΣΔΕ του 2023.