Πάνω από 6 δισ. ευρώ αυξήθηκε το συνολικό δημόσιο χρέος της χώρας το 2023, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, παρά τα υπερπλεονάσματα και τις αποπληρωμές των δανείων της Ευρωζώνης (GLF).
Επίσης, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι αυξήθηκε κατά 11,5 δισ. ευρώ, πάνω από τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών, που αφορούσαν στο έτος 2023.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το ύψος του ακαθάριστου δημόσιου χρέους, στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου, σκαρφάλωσε στα 406,52 δισ. ευρώ, από 400,28 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος Δεκεμβρίου 2022 και από 388,34 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του 2021.
Στη διάρκεια του 2023 το χρέος αυξήθηκε κατά 6,25 δισ. ευρώ, παρά τα πλεονάσματα του κρατικού προϋπολογισμού, που αφήνει η υπερφορολόγηση και παρά την αποπληρωμή των δανείων των χωρών της Ευρωζώνης.
Εντός του Δεκεμβρίου του 2023, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εξόφλησε πρόωρα ομόλογα από τα δάνεια του πρώτου μνημονίου, που είχε λάβει η Ελλάδα από τις χώρες της Ευρωζώνης, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ.
Έτσι, το υπόλοιπο των δανείων από τον Μηχανισμό Στήριξης ποιου χρωστάει η Ελλάδα ανέρχεται σε 228,53 δισ. ευρώ, από 233,82 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου και 235,57 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του 2022.
Εντυπωσιακό είναι επίσης, ότι σε σχέση με τον αρχικό στόχο του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος κατέγραψε υπέρβαση ύψους 11,49 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα ο στόχος ήταν το δημόσιο χρέος να μην υπερβεί το ποσό των 395,03 δισ. ευρώ, και τελικά, στο τέλος του 2023 εκτινάχθηκε στο ποσό των 406,52 δισ. ευρώ.
Η αύξηση του δημοσίου χρέους προήλθε από τον νέο δανεισμό, το ύψος του οποίου ήταν υψηλότερο από τις εξοφλήσεις τίτλων που έληξαν στην ίδια περίοδο.
Το ακαθάριστο χρέος
Διευκρινίζεται ότι τα στοιχεία αφορούν στο ακαθάριστο δημόσιο χρέος ή Χρέος Κεντρικής Διοίκησης, το οποίο διαφέρει από το Χρέος Γενικής Κυβέρνησης. Για να προκύψει το χρέος Γενικής Κυβέρνησης, από το συνολικό δημόσιο χρέος αφαιρούνται:
- Η ονομαστική αξία των κρατικών ομολόγων, που κατέχουν ασφαλιστικά ταμεία και οι ΟΤΑ και άλλοι δημόσιοι φορείς. Πρόκειται για το αποκαλούμενο ενδοκυβερνητικό χρέος, το οποίο σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, για το 2023 υπολογίζονται σε 25 δισ. ευρώ
Τα κέρματα και οι επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα των νομικών προσώπων, το ύψος των οποίων για το 2023, υπολογίζεται από το ΥΠΟΙΚ σε 19 δισ. ευρώ.
Αναφορικά με το Χρέος Γενικής κυβέρνησης, για το 2023 ο στόχος ήταν να διαμορφωθεί σε 357 δισ. ευρώ ή στο 160,3% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, μετά την αύξηση του συνολικού χρέους, οι ανωτέρω στόχοι τίθενται υπό αμφισβήτηση και το χρέος γενικής κυβέρνησης, προφανώς, θα διαμορφωθεί σε υψηλότερα επίπεδα, εκτός και αν «αυξηθούν» οι επενδύσεις των φορέων κεντρικής κυβέρνησης σε κρατικά ομόλογα και η κυκλοφορία των κερμάτων.
Τα οριστικά στοιχεία για το χρέος Γενικής Κυβέρνησης θα δημοσιοποιηθούν τον ερχόμενο Απρίλιο, μετά την κοινοποίησή τους στη Eurostat.
Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την δημοσιοποίηση της λίστας με τους μεγαλο-οφειλέτες του Δημοσίου: Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων μετά από σχεδόν 4 χρόνια φέρεται να έχει αποφασίσει να «κρεμάσει» και πάλι στα «μανταλάκια» του … διαδικτύου την λίστα με εκείνους που έχουν «φορέσει» μεγάλα «φέσια» σε Εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία. Πάντως την τελευταία φορά που δημοσιοποιήθηκε λίστα μεγαλο-οφειλετών στην κορυφή της είχε πτωχευμένες εταιρείες του ίδιου του Κράτους!
Ο λόγος που μεθοδεύεται εκ νέου η δημοσιοποίηση των ονομάτων όσων χρωστούν στο Δημόσιο ποσά άνω των 150.000 ευρώ στο Δημόσιο δεν είναι άλλος από το να τους ασκηθεί περαιτέρω «πίεση» προκειμένου με κάποιον τρόπο να διευθετήσουν τα χρέη τους.
Βέβαια εκείνο που προκάλεσε αίσθηση την τελευταία φορά που αναρτήθηκε η συγκεκριμένη λίστα ήταν το ότι κυριαρχούσαν σε αυτή εταιρείες του ίδιου του Κράτους, όπως για παράδειγμα η Ολυμπιακή Αεροπορία, οι οποίες όχι μόνον χρωστούσαν υπέρογκα ποσά αλλά επιπλέον είχαν… κλείσει, όπως και ιδιωτικές εταιρείες που είχαν κατεβάσει ρολά προ πολλού.
Πότε θα αναρτηθούν οι λίστες με τους μεγαλοοφειλέτες
Όπως και να έχει μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια, στις 30 Ιουνίου αναμένεται να δημοσιοποιηθούν νέες «λίστες» με τους μεγαλοοφειλέτες και ως τέτοιοι θεωρούνται όσοι έχουν χρέη προς εφορίες και ΕΦΚΑ άνω των 150.000 ευρώ.
Η τελευταία δημοσιοποίηση λίστας με φυσικά πρόσωπα που είχαν τεράστια χρέη έναντι του Δημοσίου έγινε στις 10 Ιουλίου 2019 και με νομικά πρόσωπα στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019. Στη συνέχεια το μέτρο «πάγωσε» λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έγιναν γνωστά το 2019 μέσα από την λίστα, συνολικά 24.677 μεγαλοοφειλέτες χρωστούν 105 δισ. ευρώ στο Δημόσιο.
Η δημόσια ανακοίνωση των ονομάτων μεγαλοφειλετών (φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων) γίνεται βάσει νόμου 3943 του 2011 με στόχο τη «διαπόμπευσή» τους, ως ένας ακόμη «μοχλός» πίεσης, προκειμένου να προχωρήσουν σε αποπληρωμή των χρεών τους, ενώ ως μέτρο επαναλαμβανόμενο ενδεχομένως προκαλεί επιφυλάξεις σε επίδοξους … μεγαλομπαταχτσήδες!
Από τη δημοσιοποίηση της λίστας, θα φανεί και εάν οι μεγαλοοφειλέτες που ήδη ήταν σε αυτή αξιοποίησαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε ρύθμιση των οφειλών τους, με την ένταξή τους στη ρύθμιση των 24 έως 48 δόσεων.
Ποιοι μπαίνουν στην λίστα των μεγαλοοφειλετών
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε χρόνο στον διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ πρέπει να δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από κάθε αιτία, εφόσον η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από τα πληροφοριακά συστήματα φορολογίας (TAXIS) και τελωνείων (ICISnet).
Ο νόμος προβλέπει ότι από την δημοσιοποίηση εξαιρούνται οι κάτωθι οφειλές ακόμα και αν πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια ύψους και παλαιότητας χρέους:
- οι οφειλές οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης και τηρούνται οι όροι αυτής,
- οι οφειλές οι οποίες τελούν υπό αναστολή καταβολής με προσωρινή διαταγή, δικαστική απόφαση, πράξη διοικητικού οργάνου ή εκ του νόμου,
- οι οφειλές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτες είσπραξης,
- οι οφειλές οι οποίες αποβιωσάντων ή ανηλίκων, και
- οι οφειλές των νομικών προσώπων εντός του στενού ή ευρύτερου δημοσίου τομέα.
Με κοινή ανάρτηση ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης προς τον ΕΦΚΑ, εφόσον η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα προς τον ΕΦΚΑ υπερβαίνει επίσης το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από το πληροφοριακό σύστημα ΟΠΣ/ΙΚΑ-ΕΤΑΜ του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών.
Ποιοι ήταν οι μεγαλοοφειλέτες της λίστας του 2019
Στην πρώτη θέση της κατάταξης των οφειλετών στη λίστα του 2019 βρισκόταν για μια ακόμα φορά, η κλειστή εδώ και σχεδόν μια 15ετία χρηματιστηριακή εταιρεία Ακρόπολις, με οφειλές 10,46 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί πάνω – κάτω σε φορολογικά μέτρα ενός ολόκληρου Μνημονίου!
Η επόμενη στην λίστα ήταν η επίσης κλειστή πρώην Ολυμπιακή Αεροπορία με οφειλές 1,84. δισ. ευρώ.
Τις μεγαλύτερες οφειλές στο δημόσιο μεταξύ των φυσικών προσώπων είχε ο Ν. Κασιμάτης με χρέος 238 εκατ. ευρώ.
