Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2021 αναμένεται λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής

Πρόκειται για την ενεργοποίηση της ρήτρας του πρώτου μνημονίου με το νόμο 3863 του 2010 που προβλέπει ότι από 1/1/2021 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για όλους ανεξαιρέτως τους ασφαλισμένους, δηλαδή τους παλιούς (μέχρι το 1992) και νέους (από 1/1 /1993) θα μεταβάλλονται ανά τρία χρόνια με βάση την αύξηση του προσδόκιμου ζωής των συνταξιούχων άνω των 65 ετών.

Σε αυτο εξάλλου συναινεί και η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ η οποία σημειώνει ότι περισσότερη δουλειά, μικρότερη σύνταξη για περισσότερα χρόνια θα είναι το ασφαλιστικό μοντέλο που αναμένεται να επικρατήσει για τους πολίτες όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά σχεδόν όλων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν χθες και οι καθηγητές Αλέξης Μητρόπουλος και Σάββας Ρομπόλης κατά την διάρκεια ημερίδας της ΑΔΕΔΥ για το ασφαλιστικό. Ειδικότερα προέβλεψαν αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, σταδιακά, στα 72 έτη από το 2021 έως το 2060 με βάση την ισχύουσα νομοθεσία η οποία συνδέει το προσδόκιμο ζωής με την έξοδο από την εργασία.
Η πρώτη χρονιά σύνδεσης ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής είναι το 2021 και για την αύξηση των ορίων ηλικίας θα ληφθεί υπόψη η αύξηση του προσδόκιμου ζωής για τους άνω των 65 ετών στο διάστημα από το 2010 ως το 2020.

Η αλλαγή αυτή στα όρια ηλικίας θα επηρεάσει όλες τις ηλικίες συνταξιοδότησης που ισχύουν από 19/8/2015 και θα οδηγήσει, για παράδειγμα, όσους θα έβγαιναν στα 62, στα 63, ενώ όσοι θα αποχωρούσαν με λίγα έτη στο 67ο έτος θα έχουν επιβάρυνση ορίου ηλικίας με έξοδο στα 67,5 ή και στα 68, ανάλογα με το πόσο έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής.
Οι ασφαλισμένοι μάλιστα που έχουν μεταβατικά όρια συνταξιοδότησης και έχουν κατοχυρώσει την έξοδο πριν από τα 62 και πριν από τα 67, όπως για παράδειγμα με 35ετία και όρια ηλικίας 59 ως 61, κινδυνεύουν να παρασυρθούν από τις αλλαγές αν δεν έχουν αποχωρήσει πριν από την 1η/1 /2021.

Εθνική Αναλογιστική Αρχή

Το 2015 σε μια μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής αποτυπώθηκε όλη η αλήθεια για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και το προσδόκιμο ζωής. Εκτιμούσε λοιπόν αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εις το διηνεκές, πέραν των 62 και 67 ετών, με παράλληλη αύξηση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης για την κατώτατη σύνταξη στα 20 έτη για όλους τους εργαζόμενους.

Η αποκάλυψη της μελέτης αφορούσε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξή τους, με βάση τη διάταξη του νόμου 3863 που προβλέπει ότι από το 2021 και ανά τρία χρόνια τα νομοθετημένα όρια ηλικίας θα διαμορφώνονται ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής των συνταξιούχων μετά το 65ο έτος.

Η πρόβλεψη ανέφερε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μετά το 2021 και από τα 67 που είναι σήμερα για πλήρη σύνταξη θα διαμορφωθούν στα 69 ως το 2030 και στα 72 ως το 2060.

Για τη μειωμένη σύνταξη, σύμφωνα πάντα με τις προβλέψεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, τα όρια ηλικίας από τα 62 που είναι σήμερα θα φτάσουν στα 64 ως το 2030 και στα 67 ως το 2060. Ενώ για σύνταξη με 40 χρόνια ασφάλισης το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης δείχνει να αυξάνεται στα 64 ως το 2030 και θα φτάσει στα 67 το 2045.
Για όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν στο διάστημα 2020-2030, το όριο ηλικίας εξόδου θα είναι στα 69 για την πλήρη σύνταξη και στα 64 για μειωμένη!

Έκθεση ΟΟΣΑ

Η νέα πραγματικότητα αφορά στους πολίτες όχι μόνο της Γηραιάς Ηπείρου, αλλά σχεδόν όλων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής. Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι νέοι ασφαλισμένοι που γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 θα εργαστούν για περισσότερα χρόνια, μια και θα συνταξιοδοτηθούν σε μεγαλύτερη ηλικία από τους γονείς τους, ήτοι στα 62, ενώ η σύνταξη που θα λάβουν αναμένεται να είναι σημαντικά μικρότερη, καθώς θα αντιστοιχεί στο 53,9% του συντάξιμου μισθού τους.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ η μέση ηλικία συνταξιοδότησης σήμερα διαμορφώνεται στα 64,2 έτη και επί της ουσίας αφορά στη γενιά του 1956, ενώ για τη γενιά του 1996 ήδη έχει ανέλθει στα 65,8 έτη, είτε ύστερα από δομικές είτε ύστερα από παραμετρικές αλλαγές.

Παρά ταύτα, ο Οργανισμός εκτιμά ότι για τη γενιά του 1996 η ηλικία συνταξιοδότησης θα πρέπει να ανέβει κατά μέσο όρο στα 67,2 έτη.

dikaiologitika.gr

Η αύξηση επηρεάζει την ηλικία συνταξιοδότησης για όλες τις περιπτώσεις με κατοχυρώμένο ή θεμελιωμένο δικαίωμα σύνταξης που έχουν τη δυνατότητα αξιοποίησης του με τα παλαιά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης μέχρι την 31/12/2022. Ωστόσο οι λεγόμενοι «παλαιοι ασφαλισμένοι» –αυτούς που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993– και κατοχύρωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2012 μπορούν να βγουν νωρίτερα. Για όλους τους υπόλοιπους η πόρτα πρόωρης εξόδου έχει κλείσει οριστικά και απαιτείται πλέον η συμπλήρωση των 67 ετών, ή έστω των 62 με 40έτη ασφάλισης. Οι συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ακόμη και μία 10ετία νωρίτερα, λαμβάνοντας πλήρη σύνταξη σε ηλικίες 58 έως 61 ετών με 35, 36 ή 37 έτη ασφάλισης. Οι πλέον ευνοημένοι είναι κυρίως παλαιοί ασφαλισμένοι, οι οποίοι δεν είχαν μέχρι τις 18/8/2015 θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα, καθώς δεν συμπλήρωναν μέχρι τότε τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας) ώστε να συνταξιοδοτηθούν με τα παλαιά και άκρως ευνοϊκότερα όρια ηλικίας. Να σημειωθεί ότι ο νόμος προβλέπει σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας, έως το τέλος του 2021.

Δημόσιο

Το παράθυρο συνταξιοδότησης στο δημόσιο τομέα αφορά τημειωμένη – πρόωρη σύνταξη, για τη λήψη της οποίας τα όρια ηλικίας δεν διαφοροποιήθηκαν και μπορούν να την επιλέξουν χιλιάδες υπάλληλοι που είχαν τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν με θεμελίωση ως την 31/12/2012 αλλά είδαν τα όρια ηλικίας τους να εκτοξεύονται καθώς δεν είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις που έπρεπε τον 8/2015. Η συμπλήρωση της 25ετίας γίνεται με χρήση των πραγματικών ετών ασφάλισης αλλάκαι αναγνώριση πλασματικών ετών από τα παιδιά, το στρατό, τιςσπουδές και όλες τις κατηγορίες του ν. 3865/2011.

-Γυναίκες ασφαλισμένες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25έτη ασφάλισης το 2010. Οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 55 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα 55 στο μέλλον.

-Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2011. Οι ασφαλισμένοιαυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέραασφάλισης πριν την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα56 στο μέλλον.

-Γυναίκες και άνδρες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2012. Οι ασφαλισμένοιαυτής της κατηγορίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 56 ετών με μειωμένη σύνταξη, εάν έχουν πρώτη ημέρα ασφάλισης πριν την 1/1/1993, ακόμη κι αν συμπληρώνουν τα56 στο μέλλον.

Τη ρύθμιση μπορούν να εκμεταλλευτούν και υπάλληλοι που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα ως γονείς ανηλίκων αλλά είδαν το όριο ηλικίας τους να πηγαίνει στα 60 ή και πιο μετά με βάση το έτοςσυμπλήρωσης του παλιού ορίου και τους πίνακες του 4336/2015.

Ποια είναι η μείωση

Το ποσοστό μείωσης υπολογίζεται μόνο στο ποσό της Εθνικής Σύνταξης, ενώ η Ανταποδοτική Σύνταξη χορηγείται πλήρης. Έτσι το ποσό που μειώνεται ποσοστιαία είναι μόνο το ποσό της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ. Αντίθετα το υπόλοιπο ποσό που αναλογεί στις εισφορές του ασφαλισμένου και σχηματίζει την Ανταποδοτική Σύνταξη καταβάλλεται πλήρες χωρίς καμιά ποινή. Συνεπώς το ανώτατο όριο μείωσης σύνταξης σε περίπτωση εξόδου μεμειωμένη είναι 115,2 ευρώ, δηλαδή 30%. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί η μείωση να ξεπεράσει το ποσό αυτό. Αυτό το γεγονός καθιστά αρκετά ελκυστική την επιλογή της μειωμένης καθώς η μείωση είναι μικρή ενώ υπάρχει η δυνατότητα εξόδου πολύ νωρίτερα από τα 62 που είναι το γενικό όριο χορήγησης μειωμένης σύνταξη ή με 40 συνολικά έτη ασφάλισης γιατην πλήρη. Αντίθετα στην επικουρική σύνταξη η μείωσηεξακολουθεί να είναι 30% επί του συνολικού ποσού της σύνταξης.

Ιδιωτικός – Δημόσιος τομέας

-Άνδρες και γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης την τριετία 2010-2012. Το μεγαλύτερο μέρος των υποψήφιων συνταξιούχων που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 35ετίας ανήκει στην κατηγορία αυτή, ενώ πολλοί έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης και σε χαμηλότερα των 62 όρια ηλικίας.

- Γυναίκες που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και συμπληρώνουν 33 χρόνια και 4 μήνες (10.000 ημέρες ασφάλισης) μέχρι το 2012.

-Δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία.

-Δημόσιοι υπάλληλοι με 37ετία, εφόσον τα 35 χρόνια τα είχανσυμπληρώσει έως το 2010.

Νέοι ασφαλισμένοι

Για τους ασφαλισμένους μετά την 1/1/1993 απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη είναι η ύπαρξη τουλάχιστον 15 ετών ασφάλισης. Έτσι κάποιος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη στα 62. Για τους νέους ασφαλισμένους ισχύει ειδική πρόσθετη προϋπόθεση να έχουν 750 ημέρες ασφάλισης τουλάχιστον, την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Ποιους συμφέρει η μειωμένη σύνταξη Είναι πολλές οι κατηγορίες ασφαλισμένων που τις συμφέρει να αποχωρήσουν άμεσα με μειωμένη σύνταξη αντί να περιμένουν είτε εργαζόμενοι με χαμηλό μισθό είτε στην ανεργία για να λάβουν τηνπλήρη με τα νέα ηλικιακά όρια. Ποιους συμφέρει:

-Μητέρες ανηλίκων με το καθεστώς των 5.500 ημερών ασφάλισης,καθώς το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνεται

-Γυναίκες με 25ετία στο Δημόσιο ειδικά από τα 55 και μετά

- Ασφαλισμένους στα ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών στα 62. Ημείωση του ποσού περιορίζεται στα 115 ευρώ το ανώτατο.

-Αποχώρηση με μειωμένη σύνταξη στα 62, παρά η εξαγορά πλασματικών για τη συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης για τηχορήγηση πλήρους σύνταξης. Με την αύξηση του κόστους για τηνεξαγορά πλασματικών ετών, είναι προτιμότερο να συνταξιοδοτηθείκανείς με μειωμένη παρά πλήρη σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης. Ημείωση στη σύνταξη είναι έως 115 ευρώ.

-Συνταξιοδότηση στα 62 με τα γενικά όρια ηλικίας με μειωμένησύνταξη αντί αναμονή για τα 67 για τη λήψη πλήρους σύνταξης.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα

-Γυναίκα δημόσια υπάλληλος ΠΕ, 57 ετών σήμερα, θεμελίωσεσυνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25 έτη ασφάλισης το 2010. Η εν λόγωασφαλισμένη μπορεί να αποχωρήσει το 2018 με πρόωρη μειωμένησύνταξη, καθώς έχει ήδη συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίαςτης. Η μείωση στη σύνταξη της θα είναι 115,2 ευρώ σε σχέση με τηπλήρη σύνταξη που θα λάμβανε και θα φτάσει περίπου τα 710 ευρώ.

-Δημόσιος υπάλληλος ΔΕ κατηγορίας συμπλήρωσε το 2011 τααπαραίτητα 25 έτη ασφάλισης και θεμελίωσε συνταξιοδοτικόδικαίωμα, ώστε να μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 56 ετών μεμειωμένη σύνταξη. Είναι σήμερα 59 και μπορεί πλέον νααποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη άμεσα. Η σύνταξη του θα είμαιμειωμένη κατά 115,2 ευρώ σε σχέση με την πλήρη που θα λάμβανεκαι θα φτάσει τα 660 ευρώ.

-Ασφαλισμένη στο ΙΚΑ είχε μέχρι 31-12-2010 συμπληρώσει 6.100ημέρες ασφάλισης και είναι μητέρα 2 ανήλικων παιδιών ενώσυμπλήρωσε τα 50 της το 2014. Μπορεί με βάση τις διατάξεις για τις μητέρες ανηλίκων να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με μειωμένη σύνταξη. Με βάση τις αποδοχές της και τα έτη ασφάλισης που έχεισυμπληρώσει, η σύνταξη της θα είναι μειωμένη κατά 115,2 ευρώ σεσχέση με την πλήρη που θα λάμβανε και θα φτάσει τα 765 ευρώ.Στις περιπτώσεις αυτές είναι συμφέρουσα επιλογή η μειωμένη σύνταξη.