Το ψηφιακό ευρώ δεν θα αντικαθιστά τα μετρητά, αλλά θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτά, καθώς θα αποτελεί μια πρόσθετη και ευκολότερη επιλογή πληρωμής ενώ οι πολίτες θα το χρησιμοποιούν χωρίς χρέωση για τις βασικές πληρωμές τους σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Επιταχύνεται η διαδικασία για τη δημιουργία και έκδοση του ψηφιακού ευρώ ενόψει και της δημιουργίας ψηφιακών νομισμάτων από τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Η ιδέα ενός ψηφιακού νομίσματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής τράπεζας κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια, με πολλές χώρες να διερευνούν τα πιθανά οφέλη και μειονεκτήματα ενός τέτοιου συστήματος.

Το ψηφιακό ευρώ δεν θα αντικαθιστά τα μετρητά, αλλά θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς αυτά, καθώς θα αποτελεί μια πρόσθετη και ευκολότερη επιλογή πληρωμής ενώ οι πολίτες θα το χρησιμοποιούν χωρίς χρέωση για τις βασικές πληρωμές τους σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Το 2026 ενεργοποιείται

Το σχέδιο για την επιτάχυνση της έκδοσης αποκάλυψε πρόσφατα η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ προσδιορίζοντας τον προσεχή Οκτώβριο ως χρόνο λήψης αποφάσεων, ενώ ιδιαίτερα σημαντική θεωρούν την εφαρμογή του και οι Γερμανοί. Με σχετική ανάρτησή του στο Twitter ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Λίτνερ ανέφερε ότι «θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ για ένα μεγάλο άλμα στην καινοτομία, καθώς τα ψηφιακά μετρητά μπορούν να κάνουν την καθημερινότητά μας πιο εύκολη και να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης για την οικονομία».

Σημείωσε ακόμη ότι στόχος του είναι η καταπολέμηση του μαύρου χρήματος, «όχι όμως με γενική καχυποψία σε ευρεία βάση», ενώ σε ό,τι αφορά τη χρήση του ψηφιακού ευρώ, προέβλεψε ότι θα υπάρξουν πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες θα αναπτύξουν ιδέες «που σήμερα δεν μπορούμε καν να σκεφτούμε». Δε γίνεται πάντως λόγος για κατάργηση των μετρητών, διευκρίνισε ο Κρίστιαν Λίντνερ, παραδεχόμενος ωστόσο ότι είναι άγνωστο εάν τα μετρητά τελικά θα αντέξουν.

Εκτιμάται πάντως ότι πριν από το 2026 δεν θα έχει ενεργοποιηθεί η έκδοση του ψηφιακού ευρώ.

Διαβάστε επίσης: Ψηφιακό ευρώ: Αρχίζει φέτος η πιλοτική φάση - Τα βασικά χαρακτηριστικά του

Το χρονοδιάγραμμα

Για να χρησιμοποιηθεί το ψηφιακό ευρώ ως ενιαίο νόμισμα, ταυτόχρονα με τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα, απαιτείται κανονισμός, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Για τον κανονισμό, θα εκπονηθεί εκτίμηση επιπτώσεων, η οποία θα υποστηριχθεί από διαβουλεύσεις που θα πραγματοποιηθούν τόσο με την Επιτροπή όσο και με την ΕΚΤ.

Η τρέχουσα στοχευμένη διαβούλευση συμπληρώνει τη δημόσια διαβούλευση της ΕΚΤ και στοχεύει στη συλλογή περαιτέρω πληροφοριών σχετικά με τις αναμενόμενες επιπτώσεις σε βασικούς κλάδους (χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, υπηρεσίες πληρωμών, έμποροι), χρήστες (ενώσεις καταναλωτών, ενώσεις λιανοπωλητών), εμπορικά επιμελητήρια και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς στο διεθνές εμπόριο. Αυτή την περίοδο συζητείται η μορφή που θα μπορούσε να έχει το ψηφιακό ευρώ.

Σκοπός της φάσης αυτής είναι να προσδιοριστεί η βέλτιστη σχεδίαση του ψηφιακού ευρώ και να διασφαλιστεί ότι θα αποκρίνεται στις ανάγκες των χρηστών του. Επίσης, στη διάρκεια της φάσης Έρευνας θα εξεταστεί το πώς οι χρηματοπιστωτικοί ενδιάμεσοι φορείς θα μπορούσαν να παρέχουν υπηρεσίες προσκηνίου (front-end) βάσει ψηφιακού ευρώ. Οι εργασίες εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Οκτώβριο του 2023.

Στη συνέχεια θα αναπτυχθούν ολοκληρωμένες υπηρεσίες και θα διενεργηθούν δοκιμές σε real time του ψηφιακού ευρώ. Η διάρκεια αυτής της φάσης υπολογίζεται στα τρία έτη.

Η ΕΚΤ και η Κομισιόν θα εξετάσουν, πώς το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να σχεδιαστεί και να διανεμηθεί στους εμπόρους και το κοινό, καθώς και την επίδραση που θα είχε στην αγορά και τις αλλαγές που θα έπρεπε ενδεχομένως να γίνουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Διαβάστε επίσης: Πόσο κοντά είναι ο «εκθρονισμός» του δολαρίου από το ψηφιακό γουάν στο παγκόσμιο εμπόριο;

Τα οφέλη του ψηφιακού ευρώ

Όπως αναφέρουν τραπεζικοί παράγοντες, σε έναν κόσμο όπου οι πολίτες κάνουν ολοένα και περισσότερες πληρωμές ηλεκτρονικά και η αγορά ψηφιακών πληρωμών συνεχίζει να αναπτύσσεται, το ψηφιακό ευρώ θα αποτελούσε για όλους – νοικοκυριά, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις – μια επιπλέον επιλογή για τη διενέργεια πληρωμών με χρήμα κεντρικής τράπεζας.

Συμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, «η εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ θα μπορούσε να στηρίξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό και να βοηθήσει να ανταποκριθούμε στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των πολιτών σε ό,τι αφορά τις πληρωμές.

Ένα άλλο όφελος είναι ότι το ψηφιακό ευρώ θα αυξήσει την ανθεκτικότητα του νομίσματός μας έναντι μη ρυθμιζόμενων τεχνολογικών εξελίξεων στον τραπεζικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα –όπως τα κρυπτοστοιχεία και οι εναλλακτικές λύσεις πληρωμών που δεν χρησιμοποιούν μεγάλα σχήματα καρτών– που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

Για τους δικαιούχους πληρωμών, όπως οι έμποροι και οι μικρές επιχειρήσεις, το ψηφιακό ευρώ θα αποτελούσε ένα πρόσθετο μέσο λήψεως πληρωμών από τους πελάτες τους ενώ θα προσέφερε και πιο σύνθετες λειτουργίες, όπως χαρακτηριστικά αυτοματοποιημένων πληρωμών ή χρήση κάποιου είδους ψηφιακής ταυτότητας.

Koμισιόν και Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα έχουν συμφωνήσει ότι το ψηφιακό ευρώ:

Θα δώσει μια πρόσθετη και ευκολότερη επιλογή πληρωμής, συμβάλλοντας στην προσβασιμότητα και την ενσωμάτωση.

Θα είναι ένα γρήγορο, εύκολο και ασφαλές μέσο για τις καθημερινές πληρωμές.

Θα στηρίξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και θα ενθάρρυνε ενεργά την καινοτομία στις πληρωμές λιανικής.

Θα συνδυάσει την αποδοτικότητα ενός ψηφιακού μέσου πληρωμών με την ασφάλεια του χρήματος κεντρικής τράπεζας.

Όσοι επιθυμούν φορολογικό "διαζύγιο" πρέπει να σπεύσουν να το δηλώσουν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Μέχρι τότε οι σύζυγοι θα πρέπει να δηλώσουν ότι επιθυμούν να υποβάλουν φέτος ξεχωριστές φορολογικές δηλώσεις και μπορούν να το κάνουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα https://www.aade.gr/polites/eisodema/gnostopoiese-choristes deloses .

Η αίτηση μπορεί να γίνει μονομερώς χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου συζύγου και είναι δεσμευτική και για τους δύο. Η γνωστοποίηση της επιλογής υποβολής χωριστής δήλωσης δεν μπορεί να ανακληθεί μετά τις 28 Φεβρουαρίου. «Διορθώσεις» μπορούν να γίνουν αποκλειστικά μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2019.

Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα

Στα πλεονεκτήματα συγκαταλέγεται το ότι αν ο ένας σύζυγος έχει χρέη στην εφορία ή καλείται να πληρώσει, ο άλλος αν δικαιούται επιστροφή φόρου, θα την λάβει κανονικά και δεν θα την χάνει λόγω συμψηφισμού.

Επιπλέον θα επιλέξουν την ξεχωριστή δήλωση τα ζευγάρια σε διάσταση ή όσοι δεν τηρούν «κοινό ταμείο» και έχουν λόγους να κρατούν την μυστικότητα για το ύψος των εισοδημάτων, των καταθέσεών ή άλλων περιουσιακών τους στοιχείων.

Στα μειονεκτήματα, που συνιστά και μεγάλη "παγίδα" είναι τα τεκμήρια. Το ελάχιστο τεκμήριο του κάθε συζύγου καθορίζεται ατομικά στα 3.000 ευρώ για τον καθέναν, ενώ για το ζευγάρι συνολικά αυξάνεται στις 6.000 ευρώ, αντί για 5.000 ευρώ που ισχύει για το έγγαμο ζευγάρι.
Τα τεκμήρια θα καλύπτονται από το ατομικό εισόδημα του καθενός και όχι από το οικογενειακό εισόδημα που δηλώνουν αθροιστικά.

Το ίδιο ισχύει και για την ανάλωση κεφαλαίου, την οποία επικαλούνται για να αποφύγουν να πληρώσουν φόρο όσοι δηλώνουν μειωμένα εισοδήματα.

Μέσω των τεκμηρίων μπορεί να αυξηθεί κατά πολύ όχι μόνον ο φόρος αλλά και η εισφορά αλληλεγγύης (2,2%-10%).
Επίσης, στην περίπτωση ξεχωριστών δηλώσεων η κάλυψη των δαπανών για το χτίσιμο του αφορολόγητου θα γίνεται ατομικά και όχι οικογενειακά, ενώ το εισόδημα των ανήλικων τέκνων δηλώνεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει τα υψηλότερα εισοδήματα και όχι αυτού που ασκεί την γονική μέριμνα. Μπορεί να δημιουργήσει ελεγκτικά ζητήματα στο μέλλον.

Αυτοί που κρατούτν τη νηστεία για 40 ημέρες είναι συνήθως άνθρωποι βαθιά θρησκευόμενοι. Από την άλλη, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν λείπουν