Έχετε νιώσει ποτέ ότι "ο χρόνος κυλάει πλέον γρηγορότερα"; Δεν είστε οι μόνοι. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν αυτήν την αλλαγή στην αίσθηση του χρόνου, αναρωτώμενοι γιατί οι μέρες φαίνονται μικρότερες και τα χρόνια περνούν γρήγορα. Τι κρύβεται πίσω από αυτή την αίσθηση; Φταίνε οι απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής ή μήπως συμβαίνει κάτι πιο βαθύ στον εγκέφαλό μας;

Οι επιστήμονες έκαναν έρευνα για αυτό το φαινόμενο, αποκαλύπτοντας ενδιαφέροντα στοιχεία.

Η αίσθησή μας για τον χρόνο δεν είναι μόνο θέμα ρολογιών και ημερολογίων, αλλά συνδέεται βαθιά με το πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις εμπειρίες.

Ο Adrian Bejan, ερευνητής από το Πανεπιστήμιο Duke, διατυπώνει μια ενδιαφέρουσα θεωρία. Σύμφωνα με τον Bejan, ο χρόνος φαίνεται να περνάει πιο γρήγορα καθώς μεγαλώνουμε, λόγω φυσικών αλλαγών στον εγκέφαλό μας. Ας δούμε πώς λειτουργεί αυτό.

«Χρόνος Ρολογιού» και «Χρόνος Νου»

Ο Bejan εξηγεί ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στον "αντικειμενικό", μετρήσιμο χρόνο (χρόνος ρολογιού) και τον υποκειμενικό τρόπο που τον βιώνουμε (χρόνος νου). Ο «χρόνος ρολογιού» κυλάει σταθερά, αλλά ο «χρόνος νου» εξαρτάται από το πόσες νοητικές εικόνες επεξεργάζεται ο εγκέφαλός μας.

Όταν είμαστε νεότεροι, ο εγκέφαλός μας δημιουργεί και επεξεργάζεται γρήγορα αυτές τις εικόνες από όσα βλέπουμε, ακούμε και αισθανόμαστε. Καθώς μεγαλώνουμε, αυτή η ταχύτητα μειώνεται λόγω των φυσικών φθορών στον εγκέφαλο, όπως η σταδιακή αποδυνάμωση των νευρικών διαδρομών. Όσο πιο αργά επεξεργάζεται ο εγκέφαλός μας αυτές τις εικόνες, τόσο λιγότερες εντυπώσεις δημιουργούνται, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται ότι επιταχύνεται.

Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι οι μέρες γεμάτες νέες εμπειρίες φαίνονται μεγαλύτερες; Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος επεξεργάζεται συνεχώς νέα δεδομένα, δημιουργώντας περισσότερες εντυπώσεις. Όταν ο νους μας είναι ενεργός και ξεκούραστος, αντιλαμβανόμαστε πιο ζωντανά τον κόσμο γύρω μας, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται πιο πλούσιος και γεμάτος.

Ο Bejan το συγκρίνει αυτό με έναν αθλητή ή μαθητή που αποδίδει καλύτερα όταν είναι ξεκούραστος. Όσο πιο ξεκούραστοι είμαστε, τόσο καλύτερα αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον μας, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται πιο εκτεταμένος.

Ο ρόλος της ρουτίνας

Η καθηγήτρια Ψυχολογίας Cindy Lustig από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν προτείνει μια άλλη προσέγγιση. Επισημαίνει ότι καθώς μεγαλώνουμε, η ζωή μας συχνά επηρεάζεται από ρουτίνες. Λιγότερες νέες εμπειρίες οδηγούν στο να συγχωνεύονται οι ημέρες στη μνήμη μας, κάνοντας τον χρόνο να φαίνεται ότι περνά γρήγορα.

«Με λιγότερα μοναδικά γεγονότα, ο εγκέφαλός μας συνδυάζει παρόμοιες ημέρες» εξηγεί. Η ρουτίνα κάνει τις μέρες να μοιάζουν και έτσι περνούν πιο γρήγορα.

Η παγίδα του χρόνου στα social media

Στην ψηφιακή εποχή, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν επίσης ρόλο στην αίσθηση του χρόνου. Το ατέρμονο "σκρολάρισμα" και οι συνεχείς ειδοποιήσεις μας απορροφούν, κάνοντας τα λεπτά να μετατρέπονται σε ώρες.

Αυτή η συνεχής ενασχόληση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της αίσθησης του χρόνου, ενώ η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει έλλειψη ύπνου, αλλοιώνοντας περισσότερο την αντίληψή μας.

Φυσικές αλλαγές στον εγκέφαλο

Εκτός από τους παράγοντες της καθημερινής ζωής, ο Bejan επισημαίνει ότι οι φυσικές αλλαγές στον εγκέφαλο είναι σημαντικές. Οι νευρικές διαδρομές αποδυναμώνονται με την πάροδο του χρόνου, μειώνοντας τη συχνότητα των κινήσεων των ματιών και των εντυπώσεων, συμπιέζοντας έτσι τον χρόνο.

Η αλήθεια πιθανόν να περιλαμβάνει και τα δύο: η επιβράδυνση του εγκεφάλου και οι αυξημένες ρουτίνες συμβάλλουν στην αίσθηση ότι ο χρόνος επιταχύνεται.

Μπορούμε να επιβραδύνουμε την αίσθηση του χρόνου;

Σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών, μπορούμε να ανακτήσουμε αυτή την αίσθηση του εκτεινόμενου χρόνου, αν συνεχίσουμε να αναζητούμε νέες εμπειρίες, να δοκιμάζουμε νέα χόμπι και μένουμε διανοητικά δραστήριοι.

Η εισαγωγή ποικιλίας στη ζωή μας δίνει στον εγκέφαλο περισσότερες εντυπώσεις προς επεξεργασία, κάνοντας τις ημέρες να φαίνονται πιο γεμάτες και να ξεχωρίζουν περισσότερο.