Ισοδύναμη της ελονοσίας και της φυματίωσης είναι η επιβάρυνση της ανθρώπινης υγείας από την περιβαλλοντική ρύπανση που οφείλεται σε μια σειρά βιομηχανικές δραστηριότητες, όπως: Εξόρυξη ορυκτών και ιδιαίτερα του χρυσού, ρευστοποίηση μετάλλων, απόρριψη τοξικών αποβλήτων, ανακύκλωση μπαταριών μολύβδου οξέος, παραγωγή και χρήση φυτοφαρμάκων, αλλά και χημικών βαφών κ.λπ. Το ανθρώπινο κόστος, με τη μορφή απώλειας της παραγωγικότητας, ασφαλιστικής κάλυψης, μείωσης του προσδόκιμου ζωής, καθώς και η γενικότερη κοινωνική επίπτωση, είναι πολύ υψηλό. Ο πολλαπλασιασμός, παγκοσμίως, των τοποθεσιών με υψηλά επίπεδα τοξικότητας στην οφείλεται στην εξάπλωση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων και την ένταση της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων.
Με αφορμή την Ημέρα της Γης, που γιορτάστηκε στις 22 Απριλίου, το «Inhabitat» παρουσίασε συνοπτικά τα έξι πιεστικότερα οικολογικά προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος.
α) Ρύπανση
Η ατμοσφαιρική ρύπανση και η κλιματική αλλαγή είναι αλληλένδετες, καθώς τα ίδια αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι τα ίδια που δημιουργούν αποπνικτική κατάσταση στις μεγάλες πόλεις και απειλούν τη δημόσια υγεία. Το Πεκίνο, το Παρίσι, αλλά και η Αθήνα είναι παραδείγματα μεγαλουπόλεων όπου το βιοτικό επίπεδο υποβαθμίζεται σημαντικά λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η ρύπανση των υδάτινων πόρων, αλλά και των εδαφών μπορεί να μην είναι τόσο ορατές, αλλά δεν είναι λιγότερο σημαντικές. Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Φυσικών Πόρων των ΗΠΑ, η ρύπανση του νερού αποτελεί τον μεγαλύτερο υγειονομικό κίνδυνο στη χώρα, ενώ στην Κίνα το 20% της καλλιεργήσιμης γης έχει μολυνθεί από τοξικά βαρέα μέταλλα με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον, την ασφάλεια των τροφίμων και την υγεία των τοπικών κοινοτήτων.Τη ρύπανση των εδαφών εντείνει επίσης η χρήση παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων.
β) Κλιματική Αλλαγή
Παρότι το 97% των κλιματικών επιστημόνων συμφωνοούν ότι η Κλιματική Αλλαγή είναι πραγματικότητα με κύριο αίτιο τα ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου, η πολιτική βούληση για μετάβαση προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών ρύπων δεν είναι αρκετά ισχυρή. Ίσως ακόμα πιο ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες και καύσωνες πείσουν την κοινή γνώμη, τους πολιτικούς, αλλά κυρίως τους βιομηχάνους ότι πρέπει να αλλάξουν μυαλά διότι σε λίγες δεκαετίες δεν θα υπάρχουν αγορές να διαθέσουν τα προϊόντα τους.
γ) Έλλειψη νερού
Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και η κλιματική αλλαγή προκαλεί ανομβρίες και ξηρασίες, η έλλειψη υδάτινων πόρων αναδεικνύεται σε μείζον περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόβλημα. Μόλις το 3% των υδάτινων πόρων παγκοσμίως είναι πόσιμοι, ενώ 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό και ασφαλές νερό.
δ) Αποδάσωση
Τα δάση είναι σημαντικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς λειτουργούν ως «φρεάτια άνθρακα», που σημαίνει ότι απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα που ειδάλλως θα κατέληγε στην ατμόσφαιρα. Εκτιμάται ότι το 15% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων προέρχονται από την αποδάσωση. Η αποψίλωση των δασών απειλεί επίσης τα ζώα και τους ανθρώπους που βασίζονται σε αυτά για την επιβίωσή τους. Ιδιαίτερα πολύτιμα είναι τα τροπικά δάση όπου ενδημεί το 80% των παγκόσμιων ειδών. Παρόλα αυτά, το 17% του δάσους του Αμαζονίου έχει αποψιλωθεί για τη δημιουργία βοσκότοπων. Σε αυτή την περίπτωση όχι μόνο δεν απορροφάται διοξείδιο του άνθρακα λόγω της υλοτόμησης, αλλά εκμπέμπονται τεράστιες ποσότητες μεθανίου από την εκτροφή βοοειδών.
ε) Απώλεια της βιοποικιλότητας
Οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στους βιότοπους της άγριας ζωής, αλλά και η κλιματική αλλαγή προκαλούν ταχεία μείωση της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με το σχετικό δείκτη του WWF, η βιοποικιλότητα έχει μειωθεί κατά 27% τα τελευταία 35 χρόνια.
στ) Διάβρωση και υποβάθμιση των εδαφών
Η μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές έχουν προκαλέσει διάβρωση των εδαφών με συνέπεια τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης, τη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα, την αύξηση των πλημμυρικών φαινομένων και την ερημοποίηση. Σύμφωνα με το WWF έχει χαθεί το 50% της φυτικής γης του πλανήτη τα τελευταία 150 χρόνια.
