από την κ. Έφη Καραγιάννη και μυήθηκαν στο μεγαλείο των ηθών, των εθίμων και των παραδόσεων του Ρουμλουκιού. Οι επισκέπτες θαύμασαν το ιστορικό αρχείο και τη λαογραφική συλλογή του Στέφανου Καραγιάννη είδαν να οπτικοποιείται ανάγλυφα με λαογραφικό και φωτογραφικό υλικό οι σκηνές του καθημερινού βίου μέσα στο σπίτι και έξω από αυτό δοσμένες σε θεματικές ενότητες, ενημερώθηκαν για τον αρχαιολογικό χώρο Νησίου, για το Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων καθώς και για την ιστορική σύνδεση του Νησιού με τον Μακεδονικό Αγώνα(Πυρπόληση του χωριού από τους Βούλγαρους Κομιτατζήδες στις 14 Μαρτίου 1906). Επόμενος σταθμός της εκδρομής των γλυκύτατων επισκεπτών στην περιοχή μας η Ιερά Μονή της Αγίας Κυριακής Λουτρού.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΒΑΛΑΓΙΑΝΝΗ
Στο κτήριο που σήμερα στεγάζεται το Πνευματικό Κέντρο της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, στην οδό Αγίας Σοφίας 3, κάποτε υπήρξε ένα Εκπαιδευτήριο, που λίγοι θυμούνται την ύπαρξή του.
Tο ζεύγος Βαλαγιάννη αποφάσισε την ίδρυση ενός Σχολείου στη Θεσσαλονίκη. Το έτος 1929 η Σταματία Πατρικίου Βαλαγιάννη παραιτήθηκε από το Δημόσιο (ήταν φιλόλογος Γυμνασιάρχης στο Α Γυμνάσιο Θηλέων Θεσσαλονίκης), ενώ ο Μανόλης Βαλαγιάννης εξακολούθησε να εργάζεται ως φιλόλογος καθηγητής και μετέπειτα Γυμνασιάρχης στο Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης έως το 1940 οπότε και παραιτήθηκε.
Το Σχολείο στεγάστηκε σε κτήριο της οδού Αγίας Σοφίας 37. Ονομαζόταν «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΘΗΛΕΩΝ ΒΑΛΑΓΙΑΝΝΗ» (Γενική Διευθύντρια Σ. ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ-ΒΑΛΑΓΙΑΝΝΗ). Περιελάμβανε
1. Εξατάξιο μικτό δημοτικό σχολείο
2. Γυμνάσιο θηλέων
3. Σχολείο Θηλέων Γεν .Μορφώσεως και Ξένων Γλωσσών μοναδικό στην Ελλάδα
4. Παιδαγωγικό Οικοτροφείο Θηλέων
5. Τμήμα Ξένων Γλωσσών
6. Μουσικό Τμήμα, παράρτημα Ωδείου Θεσσαλονίκης.
Ένα καλό, οργανωμένο και πολύκλαδο εκπαιδευτήριο Θηλέων , με την εφαρμογή σύγχρονων παιδαγωγικών μεθόδων, που το υποδέχτηκε η πόλη μας με μεγάλο ενθουσιασμό και οι εφημερίδες της εποχής αφιέρωσαν διθυράμβους.
Το 1936 αποφάσισε το ζεύγος να ιδρύσει παράρτημα του Σχολείου στο Σιδηροδρομικό Σταθμό για καθαρά ιδεολογικούς, κοινωνικούς και εθνικούς σκοπούς (που όμως δεν λειτούργησε για πολύ).
Το έτος 1939 μεταστεγάστηκε το Σχολείο σε καινούριο κτήριο στην οδό Αγίας Σοφίας 3. Το Σχολείο κτίστηκε σε οικόπεδο της Ιεράς Μητροπόλεως, το ζεύγος διέθεσε ένα πολύ σεβαστό ποσό για την ανέγερση και ένα μικρό ποσό διέθεσε η Μητρόπολη. Η σύμβαση ήταν τριακονταετής και υπογράφηκε το 1937. Η ονομασία του νέου Σχολείου ήταν πλέον, «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΘΗΛΕΩΝ ΣΤΑΜΑΤΙΑΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ-ΒΑΛΑΓΙΑΝΝΗ». Περικαλλές κτήριο (την αρχιτεκτονική μελέτη υπογράφει ο Νικόλαος Μητσάκης και τα στατικά ο Σγουρός), υπερσύγχρονο για την εποχή αλλά και για τα σημερινά δεδομένα, με ωραίες μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας, με αίθουσα Χημείου εξοπλισμένη με όλα τα όργανα για το μάθημα της χημείας και τη διενέργεια πειραμάτων, με μεγάλη αίθουσα θεάτρου, η οποία καταλάμβανε όλον τον πέμπτο όροφο όπου δινόταν οι μαθητικές παραστάσεις κατά τη διάρκεια του έτους και τον Ιούνιο με το κλείσιμο της σχολικής χρονιάς. Οι τελειόφοιτες του Γυμνασίου παρουσίαζαν αρχαία τραγωδία ή έργα κλασσικών συγγραφέων ή άλλο τι, μεγάλων απαιτήσεων πάντα, με την καθοδήγηση του Γιάννη Κοπανά, καθηγητή της δραματικής στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης,, και σε αυτές τις παραστάσεις προσκαλούνταν οι αρχές της πόλης μας. Οι μαθητές του σχολείου παρακολουθούσαν αυτές τις παραστάσεις στη γενική πρόβα. Η σκηνή ήταν εξοπλισμένη πλήρως με τα απαραίτητα συστήματα, αλλαγή σκηνικών κουίντες, καμαρίνια. Στην αίθουσα θεάτρου γινόταν οι εκδηλώσεις του Συνδέσμου Αποφοίτων, όπως επίσης προσφερόταν αυτή πολλές φορές στο κοινό της πόλης για πνευματικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όπου προσκαλούνταν και οι γονείς των μαθητών.
Αυλή υπαίθρια δεν διέθετε το κτήριο, όμως το ισόγειο καταλάμβανε όλη την έκταση του κτηρίου, εκεί γινόταν τα διαλείμματα και το μάθημα της γυμναστικής, υπήρχαν όλα τα απαραίτητα όργανα για αυτό. Σε αυτόν τον χώρο γινόταν και η πρωινή προσευχή, ο Γεώργιος Αψης συνόδευε με το αρμόνιο τη χορωδία του σχολείου σε εκκλησιαστικούς ύμνους. Στο υπόγειο ήταν τα αποδυτήρια.
Οι διδάσκοντες ήταν επιλεγμένοι και μόνιμοι στο σχολείο εφόσον έπαιρναν μέχρι και το βαθμό του Γυμνασιάρχου. Δίδαξαν στο Σχολείο αυτό: ο Γεώργιος Θέμελης (φιλόλογος) ποιητής, ο Ακαδημαϊκός Αγαπητός Τσοπανάκης φιλόλογος, ο Καθηγητής Βασίλειος Τατάκης φιλόλογος, ο Χαρίλαος Σημηριώτης (χημεία), ο Γιάννης Παπακωνσταντίνου (φυσική), ο Γ. Μιχαλόπουλος φιλόλογος, μετέπειτα καθηγητής στο Πειραματικό Σχολείο του Α.Π.Θ., η Αφροδίτη Βαρζάκου (Γαλλικά), η Σούζη Οικονομοπούλου φιλόλογος,(Απόφοιτος του Σχολείου), ο Γεώργιος Άψης (μουσική) ο οποίος δίδαξε στις μαθήτριες τον Ολυμπιακό Ύμνο και πρώτες οι μαθήτριες του σχολείου τον έψαλαν στις Γυμναστικές Επιδείξεις το 1946, με Γυμνάστρια την Ελευθερία Καραλή. Οι Γυμναστικές Επιδείξεις που άφησαν εποχή και τελούνταν στο τότε Γήπεδο της Χ.Α.Ν.Θ. παρουσία όλων των αρχών της πόλεως και ιδιαιτέρως του Παναγιότατου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης. Η μπάντα του Παπαφείου ή του Αριστοτέλη παιάνιζε καθόλη τη διάρκεια. Πάντα τελείωναν με τους ελληνικούς χορούς υπό την διδασκαλία του Στάθη Μεταλλινού, ο οποίος ήταν μόνιμος συνεργάτης του Σχολείου. Μία φορά την εβδομάδα δίδασκε ελληνικούς και ευρωπαϊκούς χορούς σε όλες τις τάξεις, με τη συνοδεία πιάνου από τον Γιάννη Παπαδημητρίου. Στο Δημοτικό δίδαξαν οι διδάσκαλοι Μ.Αντωνιάδου, Φ. Μίχου, Ε. Άψη-Ορθοδοξιάδου, Κ. Παπαδοπούλου, Ε. Αθανασιάδου, Φ.Κυριαζής, Γ. Παπανικολάου, Γ. Καρανίκος. Αναφέραμε μερικούς μόνο από τους πολλούς διδάξαντες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν όλοι ισάξιοι. Όσον αφορά το βοηθητικό προσωπικό, εξασφάλιζε ένα ευχάριστο κλίμα στους μαθητές . Οι ίδιοι πάντοτε υποδεχόταν και αποχαιρετούσαν με δυο λόγια για το κάθε παιδί. Γνώριζαν τα ονόματα όλων των παιδιών και τα αγαπούσαν.
Λειτουργούσε στο σχολείο παράρτημα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης για την εκμάθηση πιάνου (Ξανθίππη Φωκά) και δραματική τέχνη (Γιάννης Κοπανάς).
Το ζεύγος διέμενε εντός του Σχολείου στον έκτο όροφο.
Ο ζήλος και οι παιδαγωγικές γνώσεις (που εμπλουτιζόταν συνεχώς) του ζεύγους Βαλαγιάννη, οι εξαιρετικές εγκαταστάσεις, το εκλεκτό διδακτικό προσωπικό, αλλά κυρίως η πίστη στις μεγάλες ηθικές αξίες: «Θρησκεία, Πατρίδα, Οικογένεια», συντέλεσαν τα μέγιστα ώστε οι απόφοιτοι του σχολείου να αποκτήσουν τα εφόδια που χρειαζόταν για τη μελλοντική τους ζωή και να εκφράζουν ένα μεγάλο «ευχαριστώ».
Έτσι περνούσαν τα χρόνια, με τη Σταμ. Βαλαγιάννη να ενημερώνεται επιστημονικά συνεχώς στον τομέα παιδαγωγικής για να γαλουχήσει σωστά και να μορφώνει τους μαθητές της.
Μελετούσε διαρκώς και μετέφραζε έργα ξένων επιστημόνων. Βρέθηκαν πολλά βιβλία παιδαγωγικής στην βιβλιοθήκη του ζεύγους η οποία, ειρήσθω εν παρόδω αριθμούσε περί τα 3.300 βιβλία ιστορικά, σπάνιες εκδόσεις, αρχαία κείμενα… πλούτος γνώσεως. Τα βιβλία αυτά – κατόπιν επιθυμίας του ζεύγους – δωρίθηκαν στη Χ.Α.Ν.Θ., της οποίας ο Μανόλης Βαλαγιάννης υπήρξε εκ των ιδρυτικών στελεχών το 1925 και διατέλεσε Πρόεδρός της επί 18 συνεχή χρόνια.
Το 1967 λήγει η τριακονταετής σύμβαση με τη Μητρόπολη και αντί διαπραγματεύσεως περί την καταβολή ενοικίου πλέον, τους κοινοποιείται εξώδικος να εγκαταλείψουν το κτήριο. Από εκεί αρχίζει και η παρακμή. Στη Λεωφ. Κωνσταντίνου, (σημερινή Λεωφ. Νίκης), στην οδό Σοφούλη, στην οδό Ανδρεοπούλου… προϊούσης της μεγάλης ηλικίας και λόγω άλλων κακών συγκυριών το Σχολείο παύει τη λειτουργία του το έτος 1977.
Ο Μανόλης Βαλαγιάννης απεβίωσε το 1975. Η Σ. Βαλαγιάννη απεβίωσε το 1985, περιβαλλομένη από τις αγαπημένες της μαθήτριες. Το 1990 μετά την ανακομιδή των οστών, ο Σύνδεσμος Αποφοίτων τα μετέφερε κατόπιν επιθυμίας της στην Κεφαλλονιά, στην Άσσο, συνοδεία 27 Αποφοίτων, όπου και τα εναπόθεσε σε τάφο παραχωρηθέντα από την Κοινότητα, έγινε τελετή στην οποία είχαν προσκληθεί οι Αρχές της Κεφαλλονιάς, εξού και η εξόρμηση το 2011 στην Άσσο, ύστερα από 20 χρόνια , για να τελεσθεί τρισάγιο με όλη τη σχετική διαδικασία, να επισκευασθεί ο τάφος, κλπ.
