16 νέα βιβλία στα Λύκεια από φέτος

Με μια νέα γενιά σχολικών βιβλίων θα μπουν στις τάξεις οι μαθητές του Λυκείου καθώς την επόμενη εβδομάδα θα έχουν τυπωθεί και θα είναι έτοιμα να παραδοθούν 16 νέα εγχειρίδια τα οποία καλύπτουν μια ευρεία γκάμα μαθημάτων.

Τα 16 νέα βιβλία, στα οποία περιλαμβάνονται και αυτά με τις λύσεις των ασκήσεων, είναι η Φυσική, η Χημεία, οι Αρχές Κοινωνικών Επιστημών, οι Εφαρμογές Πληροφορικής - Υπολογιστών, η Πολιτική Παιδεία Α' και Β' Λυκείου και η Εισαγωγή στην Επιστήμη των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών.

Τα νέα βιβλία έρχονται να αντικαταστήσουν κάποια από τα παλαιότερα, καθώς είχε διαπιστωθεί ότι μόνο στο Λύκειο υπάρχουν ακόμα βιβλία τα οποία χρονολογούνται από την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα. Τα βιβλία του Δημοτικού και του Γυμνασίου γράφτηκαν από την αρχή την περίοδο 2000–2006 χάρη σε ευρωπαϊκά κονδύλια που διατέθηκαν για τον σκοπό αυτό. Το πιο παλιό βιβλίο είναι πλέον αυτό της Αλγεβρας της Α' Λυκείου, η πρώτη έκδοση του οποίου έγινε το 1991.

Σε γενικές γραμμές, το επίπεδο των σχολικών βιβλίων βρίσκεται, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, σε ικανοποιητικό επίπεδο παρά κάποιες επιμέρους αδυναμίες. Ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής και διευκολύνουν περισσότερο τη μάθηση σε σύγκριση με αυτά που είχαν οι μαθητές των περασμένων δεκαετιών.
Ο καθηγητής Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Χαραλάμπους λέει στο «Εθνος» ότι «γενικά τα βιβλία ανταποκρίνονται στις σύγχρονες προδιαγραφές.

Το περιεχόμενό τους, λίγο ή πολύ, συγκλίνει με τα αναλυτικά προγράμματα. Αλλά από την άλλη παρουσιάζουν και αδυναμίες ή λάθη. Λόγω του ότι είναι φθηνές εκδόσεις, σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρούνται λειτουργικά προβλήματα. Για παράδειγμα υπάρχουν εικόνες από τις οποίες προκύπτουν ερωτήματα για τους μαθητές αλλά αυτές έχουν τόσο κακή ποιότητα ώστε να μην μπορούν να απαντηθούν οι ερωτήσεις».

Ο κ. Χαραλάμπους εντοπίζει τα περισσότερα προβλήματα στα βιβλία των Κοινωνικών Επιστημών, κυρίως αυτό της Ιστορίας. Οπως εξηγεί, αυτά τα βιβλία ευνοούν την αποστήθιση και όχι τη δημιουργική προσέγγιση του μαθήματος. «Τα περισσότερα βιβλία Ιστορίας είναι μια βαρετή παράθεση γεγονότων. Οι μαθητές την αποστηθίζουν και δεν την αντιμετωπίζουν όπως πρέπει. Γι' αυτόν τον λόγο άλλωστε είναι, σύμφωνα με διαπιστώσεις που έχω κάνει από συζητήσεις, το μάθημα που τα παιδιά αγαπούν λιγότερο».

Μια λύση για την περαιτέρω αναβάθμιση των σχολικών εγχειριδίων, η οποία προτείνεται από αρκετούς πανεπιστημιακούς τα τελευταία χρόνια, είναι η υιοθέτηση του πολλαπλού βιβλίου.

Ο κ. Χαραλάμπους επισημαίνει ότι η χώρα μας είναι ίσως η τελευταία στην Ευρώπη που επιμένει στη διδασκαλία από ένα και μοναδικό βιβλίο, το οποίο εκδίδεται από το κράτος. Οπως εξηγεί, σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης η επιλογή του βιβλίου που θα διδαχτεί γίνεται, μεταξύ πολλών τίτλων, ύστερα από συλλογικές αποφάσεις των αρμόδιων φορέων. «Τα παραδείγματα είναι πολλά. Στη Γερμανία συμμετέχουν οι επιθεωρητές των σχολείων στην επιλογή του βιβλίου. Στην Ισπανία συμμετέχουν οι επιθεωρητές και οι διευθυντές. Στην Ιταλία, ο σύλλογος γονέων λαμβάνει μέρος στη διαδικασία λήψης της απόφασης, ενώ στη Δανία συμμετέχουν και οι ίδιοι οι μαθητές», τονίζει. Με αυτό το μοντέλο, οι οικογένειες των μαθητών πληρώνουν για τα βιβλία αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις και διευκολύνσεις.

Στην Αγγλία, τη Φινλανδία και την Ολλανδία τα βιβλία είναι δωρεάν μέχρι και το επίπεδο της Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Δανία οι μαθητές δανείζονται τα βιβλία και υποχρεούνται να τα επιστρέψουν στο τέλος της σχολικής χρονιάς, ενώ στην Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία γίνονται διευκολύνσεις στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Ο καθηγητής κ. Χαραλάμπους σημειώνει, ωστόσο, ότι το πολλαπλό βιβλίο μπορεί να δώσει και πολλές ευκαιρίες για διαφθορά, οι οποίες μπορεί να είναι ευκολότερες σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. «Θεωρώ ότι η πολιτική του πολλαπλού βιβλίου είναι η πιο σωστή. Αλλά θα πρέπει το κράτος να κάνει μια πρώτη επιλογή και μετά να δημιουργήσει μηχανισμούς ελέγχου για να αντιμετωπίσει τις κάθε είδους συναλλαγές που μπορεί να γίνονται με εκπαιδευτικούς, συγγραφείς ή εκδοτικούς οίκους. Αν είναι να γίνει πεδίο διαφθοράς το σχολικό βιβλίο, είναι καλύτερο να μείνουμε όπως είμαστε», καταλήγει.