Σε τέσσερα μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις φαρμάκων που υπάρχουν στην ελληνική αγορά εστιάζουν το υπουργείο Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).

Ο ΕΟΦ εξηγεί ότι ως έλλειψη θεωρείται η αδυναμία κάλυψης των αναγκών σε επίπεδο δραστικής ουσίας και όχι σκευάσματος, καθώς η ουσία μπορεί να παρέχεται μέσω εναλλακτικών γενοσήμων σκευασμάτων. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν εναλλακτικά σκευάσματα ενθαρρύνεται η κάλυψη των αναγκών με γενόσημα φάρμακα.

Τα τέσσερα μέτρα

Η απαγόρευση των εξαγωγών, αναφέρει ο ΕΟΦ, αποτελεί μέτρο το οποίο εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα τα οποία εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται ελλειπτικά ή δυσεύρετα για τον Έλληνα ασθενή.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό «αποφασίστηκε οι φαρμακευτικές εταιρείες να αυξήσουν σημαντικά το επόμενο χρονικό διάστημα τις ποσότητες των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά, το οποίο άλλωστε αποτελεί και υποχρέωσή τους».

Οι φαρμακαποθήκες υποχρεώνονται να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμη η εκτίμηση του φαινομένου και η ανεύρευση λύσεων. Για το λόγο αυτό, τονίζει ο ΕΟΦ, αναπτύχθηκε ειδική πλατφόρμα η οποία θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στην εβδομάδα.

Τέλος, με απόφαση του υπουργείου Υγείας η χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή περιορισμένη διάθεση θα γίνεται από τα φαρμακεία στους ασθενείς μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά βάσει των ενδείξεων και από τις ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται.

Οποιαδήποτε έλλειψη ή δυσκολία ανεύρεσης φαρμάκου πρέπει να δηλώνεται από τους φαρμακοποιούς και τους ιατρούς στην πλατφόρμα του ΕΟΦ, ώστε να λαμβάνεται μέριμνα άμεσα.

ΠΦΣ: Για τις ελλείψεις φαρμάκων απαιτείται η αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών ελέγχου

Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) τονίζει ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων στην ελληνική αγορά, «αρκεί να εφαρμόζονται, καθόσον, όπως όλοι γνωρίζουμε, στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ υπάρχει σχετική νομοθεσία, η οποία μάλιστα είναι και πολύ αυστηρή, δεν εφαρμόζεται για όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας διακίνησης του φαρμάκου».

Από τις ανακοινώσεις του ΕΟΦ, αναφέρει ο ΠΦΣ, προκύπτει η αναγκαιότητα, προκειμένου να λειτουργήσει η δυνατότητα αντικατάστασης ενός γενοσήμου φαρμάκου όταν αυτό είναι ελλειπτικό, να μην παρέχεται από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης η δυνατότητα στον ιατρό να «κλειδώνει» συγκεκριμένο εμπορικό σκεύασμα.

Σύμφωνα με τον ΠΦΣ, η απαγόρευση των εξαγωγών επιλύει το πρόβλημα, εφόσον, αποδεδειγμένα πλέον, για τα περισσότερα σκευάσματα για τα οποία ισχύει η απαγόρευση εξαγωγής τους, έχει ομαλοποιηθεί σταδιακά η διάθεσή τους στο ελληνικό φαρμακείο. Ωστόσο, εκτιμά, αν αρθεί εκ νέου η απαγόρευση εξαγωγής τους, θα γίνουν και πάλι άμεσα ελλειπτικά. «Για όσα επιτρέπεται η εξαγωγή τους, αυτά έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική αγορά αφού υπάρχει τεράστια ζήτηση από τις ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες (πχ αντιβιοτικά χάπια και σιρόπια, αναπνευστικά σκευάσματα κλπ)».

Είναι επιβεβλημένο, σημειώνει ο ΠΦΣ, οι φαρμακευτικές εταιρείες, στο πλαίσιο των νομικών δημοσιεύσεων τους, να αυξήσουν τις ποσότητες διάθεσης των φαρμάκων στην ελληνική αγορά και ιδιαίτερα των πρωτότυπων φαρμάκων για τα οποία δεν υπάρχουν γενόσημα.

Όσον αφορά την υποχρέωση των φαρμακαποθηκών να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα, αυτό από μόνο του δεν αρκεί, αναφέρει ο ΠΦΣ, καθόσον απαιτείται σύσταση επιτροπής η οποία να αποτελείται από όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, προκειμένου να ορίζει ποια είναι τα ελλειπτικά φάρμακα. Φυσικά, προσθέτει, τις πραγματικές ελλείψεις τις γνωρίζουν οι φαρμακοποιοί, μέσω των εκατοντάδων συνταγών οι οποίες αδυνατούν να εκτελεστούν καθημερινά.

Αναφορικά με την υποχρέωση των φαρμακείων να διαθέτουν τα ελλειπτικά σκευάσματα μόνο με την εκτέλεση ηλεκτρονικής συνταγής, είναι κάτι το οποίο οι ίδιοι ζητούσαν και το οποίο εφαρμόζεται ήδη από τις αρχές του έτους.

«Το διαχρονικό πρόβλημα των ελλείψεων, που στη χώρα μας εμφανίζεται ιδιαίτερα οξυμένο, αποτελεί πρόβλημα και των ευρωπαϊκών χωρών, γεγονός που επιδεινώνει την κατάσταση και απαιτεί την αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών ελέγχου και την πιστή τήρηση των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν από την Πολιτεία», καταλήγει ο ΠΦΣ

Σε μείζον πρόβλημα εξελίσσονται οι ελλείψεις φαρμάκων στα φαρμακεία, σε μια μάλιστα περίοδο κατά την οποία οι ιώσεις βρίσκονται σε μεγάλη έξαρση.

Πλέον υπάρχουν πολύ μεγάλες ελλείψεις σε βασικά φάρμακα όπως παρακεταμόλη (Depon, Panadol), αντιβιώσεις παιδικές και ενηλίκων, εισπνεόμενα φάρμακα αλλά και αντιβηχικά. Το αποτέλεσμα είναι οι πολίτες του Νομού Ημαθίας να πηγαίνουν τις τελευταίες μέρες από φαρμακείο σε φαρμακείο για να βρουν ακόμη και ένα απλό Depon.

Οι φαρμακοποιοί καθημερινά δίνουν τη δική τους μάχη για την εξυπηρέτηση των ασθενών. Προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους με όσα φάρμακα έχουν στη διάθεση τους και σε συνεννόηση με το γιατρό και τον ασθενή.

Εκτός από τις ελλείψεις λόγω εξαγωγών και τις ελλείψεις πρώτων υλών που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα, την περίοδο των εορτών έκλεισαν και οι εταιρείες και η κατάσταση επιδεινώθηκε με την έξαρση των ιώσεων.

Επειδή δυστυχώς δεν υπάρχει επάρκεια σε πλήθος συνταγογραφούμενων αλλά και μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, στην προσπάθεια να ανταπεξέλθουμε οι φαρμακοποιοί στο ρόλο μας και στην κάλυψη των φαρμακευτικών αναγκών του πληθυσμού, συνιστούμε τα εξής:

1. Οι χρονίως πάσχοντες φροντίζετε ώστε να προσέρχεστε εγκαίρως για την εκτέλεση της συνταγής σας ώστε να υπάρχει χρονικό περιθώριο να καλύψει ο φαρμακοποιός πιθανές ελλείψεις.

2. Εμπιστευτείτε το φαρμακοποιό σας στην προσπάθεια εύρεσης εναλλακτικών σκευασμάτων, με βάση τη δραστική ουσία και τις φαρμακολογικές ιδιότητες. Αν δεν υπάρχει συγκεκριμένο σκεύασμα, αναζητούμε φαρμακολογικώς και θεραπευτικώς ισοδύναμο.

3. Στην περίπτωση που σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας φάρμακα για οξεία πάθηση, κρατάτε επικοινωνία μαζί του ώστε να σας προτείνει εναλλακτικές διαφορετικών θεραπευτικών προσεγγίσεων σε περίπτωση που δεν βρείτε τα συγκεκριμένα φάρμακα.

4. Λάβετε μέριμνα για ιδιαίτερη προσοχή την περίοδο όπου υπάρχει έξαρση ιώσεων του αναπνευστικού συστήματος καθώς και γρίπη.

5. Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ημαθίας έγκαιρα ενημέρωσε τους πολίτες για τον αντιγριπικό εμβολιασμό. Οι πολίτες που ανήκαν ιδίως στις ευάλωτες ομάδες οφείλουν να προστατευτούν με το αντιγριπικό εμβόλιο.

Η Πρόεδρος                                                                Ο Γ. Γραμματέας

Κατή Σοφία                                                            Μουρτζίλας Γεώργιος

Οι φαρμακοποιοί αναφέρουν ότι υπάρχει πρόβλημα στην αγορά λόγω των χαμηλών ποσοτήτων που διαθέτουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, ενώ την ίδια στιγμή οι συγκεκριμένες εταιρείες επισημαίνουν και διαβεβαιώνουν ότι προμηθεύουν κανονικά την αγορά.

Clawback: Αντιδράσεις από τη φαρμακοβιομηχανία για την αλλαγή στον υπολογισμό του

Σε ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα κινούνται οι ελλείψεις φαρμάκων με πάνω από 500 σκευάσματα, να απουσιάζουν από την Ελληνική αγορά, εκ των οποίων μάλιστα τα 130 σχεδόν δεν κυκλοφορούν. Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να επιδεινωθεί το επόμενο δίμηνο και δυστυχώς εκτιμάται ότι θα αφορά και τα ακριβά σκευάσματα τα οποία διανέμονται και στα νοσοκομεία.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το χώρο της διακίνησης φαρμακευτικών σκευασμάτων, αν και η συνήθης δικαιολογία είναι οι παράλληλες εξαγωγές, πλέον διαπιστώνεται ότι η έλλειψη οφείλεται στην περιορισμένη ποσότητα των φαρμάκων που εισάγονται. Και δεν μιλάμε μόνο για φάρμακα συνταγογραφούμενα με μια “αξιοπρεπή” τιμή, αλλά και για πολύ φτηνά σκευάσματα ακόμη και για Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ).

Όπως σημειώνουν οι φαρμακοποιοί, ακόμη και γνωστά παυσίπονα, δεν διατίθενται από τα φαρμακεία καθώς οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν σημαντική δυσκολία να τα διανέμουν. Το χειρότερο είναι πως φάρμακα τα οποία πρέπει να λαμβάνουν ασθενείς με χρόνια νοσήματα όπως ο διαβήτης δεν υπάρχουν.

Είναι φάρμακα αρκετά φτηνά, δηλαδή αξίας κάτω των 10 ευρώ, τα οποία είναι εξαφανισμένα από τα φαρμακεία. Φάρμακα για το νευρικό σύστημα, πασίγνωστα αναλγητικά, για το διαβήτη κ.α.

Σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς, οι βασικές αιτίες της έλλειψης φαρμάκων είναι τρεις:

Η ανυπαρξία πρώτων υλών για την παραγωγή
Η ανυπαρξία υλικών συσκευασίας
Οι αυξημένες οικονομικές επιβαρύνσεις των εταιρειών στη χώρα, δηλαδή το clawback

Οι φαρμακοποιοί αναφέρουν ότι υπάρχει πρόβλημα στην αγορά λόγω των χαμηλών ποσοτήτων που διαθέτουν οι φαρμακευτικές εταιρείες, ενώ την ίδια στιγμή οι συγκεκριμένες εταιρείες επισημαίνουν και διαβεβαιώνουν ότι προμηθεύουν κανονικά την αγορά και μάλιστα συνήθως με ποσότητες αυξημένες σε σχέση με τη μέση κατανάλωση.

Εδώ να επισημάνουμε ότι δυστυχώς για την Ελλάδα, η διακίνηση φαρμάκων μεταφράζεται σε επιβάρυνση των φαρμακευτικών εταιρειών. Δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο δεν μπορεί να πληρώσει τις παραγγελίες του και ουσιαστικά ζητά από τις φαρμακευτικές να διαθέσουν τα σκευάσματά τους ...δωρεάν μέσω της διαδικασίας του clawback.

Επίσης οι τιμές των φαρμάκων στην Ελλάδα είναι από τις χαμηλότερες -ίσως και οι χαμηλότερες- με αποτέλεσμα σκευάσματα τα οποία μια πολυεθνική στέλνει για την Ελληνική αγορά, να βρίσκονται λόγω νόμιμων – ή μη- εξαγωγών σε ξένα φαρμακεία άλλων χωρών. Για το λόγο αυτό με δεδομένο ότι ελλείψει υπάρχουν και σε άλλες χώρες, να μη στέλνουν φάρμακα στη χώρα μας.

Το μεγάλο αυτό πρόβλημα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του Υπουργείου Υγείας το οποίο προσπαθεί να βρει λύση αλλά λόγω άλλων κινήσεων στο μέτωπο της φαρμακευτικής πολιτικής καταφέρνει το αντίθετο.

Ελλείψεις και λόγω ΙΦΕΤ

Πέρα από αυτές τις 3 κύριες αιτίες, αν δει κανείς τη λίστα των φαρμάκων σε έλλειψη την οποία δημοσιεύει ο ΕΟΦ, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν φάρμακα τα οποία εξασφάλιζε για τη χώρα μέσω διαδικασίας έκτακτης εισαγωγής το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας ΑΕ (ΙΦΕΤ) που είναι θυγατρική εταιρεία του ΕΟΦ.

Με βάση την τελευταία έκθεση σχετικά με τις Μακροχρόνιες Ελλείψεις που ανάρτησε ο ΕΟΦ, περί τις 50 δραστικές ουσίες τις οποίες κλασικά εισάγει, δεν τις εισάγει. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργείται μια σημαντική επιπλοκή στη διαχείριση των θεραπειών για ασθενείς με σημαντικά προβλήματα υγείας.

Βέβαια το συγκεκριμένο ζήτημα αφορά σε θέματα σχετικά με τις “ενδοοικογενειακές” αψιμαχίες στο ΙΦΕΤ, η οποία έχει προκαλέσει προσκόμματα στην εισαγωγή φαρμάκων.

Έρχεται επιδείνωση ελλείψεων

Γενικότερα η αγορά φαρμάκων εξακολουθεί να βάλλεται από την ανυπαρξία συμφωνίας μεταξύ Υπουργείου Υγείας και φαρμακευτικών εταιρειών, με τι τελευταίες δικαίως να τονίζουν την υποχρηματοδότηση της Δημόσιας Υγείας.

Είναι δε χαρακτηριστικό ότι χθες εκδόθηκαν δύο Υπουργικές Αποφάσεις του Θάνου Πλεύρη, η μία κοινή με τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, που αφορούσαν στο φάρμακο.

Η πρώτη επιβαρύνει με επιπλέον υποχρεωτικές εκπτώσεις ένα μέρος από τα ακριβά φάρμακα (ΦΥΚ) της τάξης του 3%. Η δεύτερη προβλέπει τη μεταφορά μετά τις εκλογές τους 2023, την επιβάρυνση των πολιτών που λαμβάνουν γενόσημα.

Αυτό που διαπιστώνεται είναι πως υπάρχει αστάθεια στη φαρμακευτική πολιτική και όπως διατείνονται οι επικεφαλής των φαρμακευτικών εταιρειών -ειδικά των πολυεθνικών- αυτό το περιβάλλον κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικές τις μητρικές εταιρείες στο να είναι συγκαταβατικές με τη λογική της Ελλάδας, όσον αφορά στην αποζημίωση των φαρμάκων.

Είναι εμφανέστατο το πρόβλημα, λόγω της επιβάρυνσης των εταιρειών με πάνω από 1,8 δισ. ευρώ, λόγω των θεσμοθετημένων εκπτώσεων και επιστροφών (rebate και clawback).

Από μόνο του αυτό το περιβάλλον θα οδηγήσει σε δυσκολία εξασφάλισης νέων φαρμάκων για τους ασθενείς, οι οποίοι είναι και οι μόνοι που δε φέρουν καμία ευθύνη.

www.ygeiamou.gr

Μεγάλη έλλειψη φαρμακευτικών σκευασμάτων διαπιστώνεται τα τελευταία χρόνια στην Αγορά των φαρμάκων στη χώρα μας, με τις ελλείψεις να ανέρχονται στα 400 περίπου σκευάσματα το πρόσφατο διάστημα.

Τα αίτια της έλλειψης αυτής είναι πολυπαραγοντικά με κύριες αιτίες, τις υπερβολικά χαμηλές τιμές που αποτελούν κίνητρο εξαγωγών, τις μειωμένες εισαγωγές ποσοτήτων από τις πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες και την μειωμένη παραγωγή φαρμάκων διεθνώς λόγω σοβαρών αιτιών.

Εμείς οι φαρμακοποιοί καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες καθημερινά για την εξεύρεση φαρμάκων σε μια προσπάθεια να εξυπηρετήσουμε τους ασθενείς που επισκέπτονται τα φαρμακεία μας.

Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ημαθίας με την βοήθεια των μελών του συγκέντρωσε τις σημαντικότερες ελλείψεις στο Νομό Ημαθίας όπως και οι περισσότεροι Φαρμακευτικοί Σύλλογοι στην Ελλάδα. Στην συνέχεια αντιπροσωπεία του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κατέθεσε τα στοιχεία για το μεγάλο εύρος των ελλειπτικών φαρμάκων στο Υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΦ. Κατέθεσε επίσης και προτάσεις για την επίλυση του διαχρονικού αυτού προβλήματος.

Οι φαρμακοποιοί ως λειτουργοί της δημόσιας υγείας έχουμε καθήκον την εξασφάλιση της πρόσβασης του ασθενούς στο φάρμακο του.

Η πρόεδρος του Φαρμακευτικού

Συλλόγου Ημαθίας Σοφία Κατή