Οι όροι και οι απαγορεύσεις που προβλέπει η κοινή απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας

Μόνο για την αποπληρωμή των τοκοχρεολυσίων των στεγαστικών δανείων θα μπορεί να διατεθεί η συνεισφορά του Δημοσίου στους ευάλωτους οφειλέτες, μέχρι να λειτουργήσει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης ακινήτων.

Αυτό προβλέπει η κοινή απόφαση των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας η οποία καθορίζει τη διαδικασία καταβολής της κρατικής ενίσχυσης στους δανειολήπτες που θεωρούνται «ευάλωτοι» και είναι ένα βήμα πριν τον πλειστηριασμό της κατοικίας τους.

Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες, πρόκειται να ενταχθούν στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης ακινήτων, αλλά επειδή καθυστέρησε δραματικά η συγκρότησή του, αποφασίστηκε η μερική κρατική επιδότηση των δόσεων των στεγαστικών δανείων για τα ευάλωτα νοικοκυριά μέχρι να λειτουργήσει ο φορέας.

Όσοι ενταχθούν στον συγκεκριμένο φορέα, θα υποχρεωθούν να ρευστοποιήσουν όλη την περιουσία τους, πλην της πρώτης κατοικίας τους, το σπίτι τους θα το πάρει ο Φορέας και οι ίδιοι θα το ενοικιάσουν για 12 χρόνια.

Στη λήξη της ενοικίασης, θα έχουν τη δυνατότητα να το αγοράσουν από τον φορέα, στην τιμή αγοράς που θα έχει τότε, αλλά χωρίς να «μετράνε» τα ενοίκια που έχει στο μεταξύ καταβάλει ο ευάλωτος.

Η επιδότηση

Μέχρι να λειτουργήσει ο Φορέας, στους ευάλωτους θα καταβάλλεται επιδότηση, το ύψος της οποίας ορίστηκε σε 70 ευρώ τον μήνα, για τον άγαμο, ποσό που προσαυξάνεται για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού κατά 35 ευρώ τον μήνα.

Επίσης:

Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα.

Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο τέκνο χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Ως ανώτατο όριο της συνεισφοράς ορίζονται τα διακόσια δέκα (210) ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Η επιδότηση δόσης δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) επί της μηνιαίας δόσης.

Η διαδικασία

Με την ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, (Αριθμ. 31175 ΕΞ 2023) προβλέπεται ότι οι πιστώτριες τράπεζες θα ανοίξουν και θα αποστείλουν στην Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Επιδότησης Ευάλωτων Οφειλετών (ΗΠΕΕΟ) έναν ειδικό δεσμευμένο και ακατάσχετο λογαριασμό εξυπηρέτησης, με τη μορφή ΙΒΑΝ, που τηρείται σε αυτούς προκειμένου για την καταβολή της Συνεισφοράς Δημοσίου.

Στη συνέχεια η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους προωθεί μέσω της ΗΠΕΕΟ τα στοιχεία των μηνιαίων συνεισφορών του Δημοσίου για κάθε δικαιούχο στην Ηλεκτρονική Πλατφόρμα της ανώνυμης εταιρίας Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.), η οποία τηρεί τα στοιχεία των μηνιαίων Συνεισφορών του Δημοσίου.

Κατόπιν, η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. προβαίνει σε προώθηση των στοιχείων πληρωμών των μηνιαίων συνεισφορών του Δημοσίου στην αρμόδια Διεύθυνση Παροχών Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Η συνεισφορά Δημοσίου καταβάλλεται στους δεσμευμένους και ακατάσχετους λογαριασμούς εξυπηρέτησης των επιλέξιμων οφειλών και δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται.

Οι λογαριασμοί αυτοί πιστώνονται μόνο από το Δημόσιο με τη Συνεισφορά και χρεώνονται μόνο για την εξόφληση της οφειλής του δικαιούχου ευάλωτου οφειλέτη, απαγορευμένης οποιασδήποτε άλλης κίνησης.

Οι δικαιούχοι πιστωτές απαγορεύεται να χρησιμοποιήσουν τα χρηματικά ποσά που κατατίθενται στους ειδικούς και ακατάσχετους λογαριασμούς για οποιοδήποτε άλλο λόγο πέρα από την απομείωση της οφειλής τους.

Η καταβολή της συνεισφοράς γίνεται σε μηνιαία βάση, ήτοι πιστώνεται στον ειδικό λογαριασμό εξυπηρέτησης των επιλέξιμων οφειλών, την τελευταία εργάσιμη ημέρα εκάστου μηνός.

Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, η συνεισφορά δεν πιστώθηκε εμπρόθεσμα στο λογαριασμό εξυπηρέτησης της οφειλής, ενώ είχε λάβει χώρα η έγκριση αυτής, δύναται να καταβληθεί αναδρομικά. Στην περίπτωση αυτή, πιστώνεται το ποσό που αντιστοιχεί στους μήνες για τους οποίους η συνεισφορά ήταν καταβλητέα.

Για την παρακολούθηση της τήρησης των υποχρεώσεων του οφειλέτη, οι πιστωτές οφείλουν να ενημερώνουν την πλατφόρμα σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν καταβάλει εμπρόθεσμα το ποσό της δόσης που του αναλογεί ώστε να διακοπεί η συνεισφορά του Δημοσίου.

Η καταβολή πραγματοποιείται με βάση σχετικό ηλεκτρονικό αρχείο αναλυτικής κατάστασης, μέσω του Διατραπεζικού Συστήματος Πληρωμών ΔΙΑΣ, με πίστωση των λογαριασμών που δηλώθηκαν από τους δικαιούχους.

Στην αναλυτική κατάσταση περιλαμβάνονται κατ’ ελάχιστο τα στοιχεία ταυτοποίησης των δικαιούχων (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Α.Μ.Κ.Α., Α.Φ.Μ), ο αριθμός της εγκριτικής απόφασης χορήγησης της εισοδηματικής ενίσχυσης, το πληρωτέο ποσό, ο αριθμός ΙΒΑΝ του λογαριασμού των δικαιούχων και η ημερομηνία πίστωσης.

Σε συγκεντρωτική κατάσταση πληρωμής της δαπάνης θα αναγράφονται ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων, το συνολικό ποσό της πληρωμής, η κατανομή των πληρωμών ανά τράπεζα (αριθμός πιστώσεων και ποσά) και η αμοιβή της τράπεζας για την υλοποίηση της πληρωμής.

Πότε διακόπτεται

Η διακοπή της συνεισφοράς Δημοσίου και η ανάκτηση ποσών από τον οφειλέτη επέρχεται, όταν δεν τηρηθούν οι όροι από τον δανειολήπτη και η ενίσχυση διακόπτεται και ζητείται η επιστροφή των ποσών που έχουν καταβληθεί συν τόκους.

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την ενεργοποίηση προγραμμάτων μέσω των οποίων θα δίνεται η δυνατότητα για να αντικατασταθούν ηλιακοί θερμοσίφωνες ή να εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά στη στέγη με κρατικό χρήμα: Η επιδότηση αγγίζει και το 100% των δαπανών, καλύπτονται δηλαδή ολόκληρα τα ποσά των εξόδων που θα γίνουν.

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει να βγουν στον «αέρα» προς τα τέλη του επόμενου μήνα, οπότε και υπολογίζεται πως θα ανοίξουν οι πλατφόρμες υποδοχής των σχετικών αιτήσεων.

Έως την τρίτη εβδομάδα του Μαρτίου θα ενεργοποιηθεί τόσο το πρόγραμμα αντικατάστασης του ηλεκτρικού με ηλιακό θερμοσίφωνα, όσο και το νέο πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη με μπαταρία».

Μέσω των συγκεκριμένων προγραμμάτων εκτιμάται πως θα υπάρξει καθοριστική συμβολή στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στην εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό αλλά και τον επαγγελματικό τομέα.

Υπολογίζεται μάλιστα πως θα αναπτυχθούν τουλάχιστον 100.000 συστήματα σε κατοικίες και από 75.000 σε μικρές επιχειρήσεις και αγροτικές εγκαταστάσεις, καθώς πέρα από το πρόγραμμα για την εγκατάσταση θερμοσιφώνων, υπάρχει και το νέο πρόγραμμα «φωτοβολταϊκά στη στέγη με μπαταρία», που θα στηρίζει μέχρι 10 κιλοβάτ.

Ως προς το δεύτερο μάλιστα το ποσοστό επιδότησης για την μπαταρία θα φτάσει ακόμη και το 100%.

Το σύστημα φωτοβολταϊκών με μπαταρία βοηθά τους ιδιοκτήτες να αποκτήσουν ενεργειακή αυτονομία και τη νύχτα.

Δικαιούχοι θα είναι ιδιώτες, επαγγελματίες και αγρότες.

Τα ποσά που θα δοθούν ως επιδοτήσεις

Για τα φωτοβολταϊκά συστήματα με μπαταρίες αναμένεται να διατεθεί περίπου το 50% των πόρων που θα χρηματοδοτήσουν το πρόγραμμα συνολικού ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ, κονδύλι όμως που αναμένεται να ενισχυθεί και με νέους πόρους.

Υπολογίζεται ότι από τα 250.000 φωτοβολταϊκά που θα εγκατασταθούν, τα 80.000 θα είναι συστήματα με μπαταρίες.

Χαμηλότερη προβλέπεται να είναι η επιδότηση στα συμβατικά φωτοβολταϊκά, ξεκινώντας από 20%. Κριτήριο επιλογής των δικαιούχων θα είναι η χρονική προτεραιότητα.

Το ενδιαφέρον της αγοράς είναι πολύ μεγάλο λόγω της αποδοτικότητας της συγκεκριμένης επένδυσης.

Μένει όμως να απαντηθούν κάποια ερωτήματα για τους χρήστες όπως αν θα μπορέσουν να κάνουν χρήση των επιδοτήσεων και όσοι έχουν διαμερίσματα σε πολυκατοικίες ή αν τα φωτοβολταϊκά θα περιοριστούν σε χώρους που υπάρχουν επαρκείς ταράτσες.

Ακόμη πιο μαζικό εκτιμάται ότι θα είναι το ενδιαφέρον για τους ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες, το κόστος των οποίων μαζί με την επιδότηση θα γίνει πολύ προσιτό καθώς σήμερα για μια οικογένεια δεν ξεπερνά τα 1.200 ευρώ.

Στον ηλιακό θερμοσίφωνα, η φθηνή ηλιακή ενέργεια θα αντικαταστήσει την ηλεκτρική, τουλάχιστον για όσες ώρες (ειδικά τον χειμώνα) υπάρχει ηλιοφάνεια. Σήμερα, υπολογίζεται ότι η κατανάλωση για τη χρήση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα φτάνει στα 3,5-4 κιλοβάτ ανά ώρα.

Ποιο το μοντέλο που θα αξιοποιηθεί για ένταξη στο πρόγραμμα

Η μεθοδολογία ένταξης στο πρόγραμμα για τα φωτοβολταϊκά αναμένεται να ακολουθεί το μοντέλο του Εξοικονομώ και σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια αλλά η επιλογή των δικαιούχων θα γίνει με προτεραιοποίηση.

Όπως μάλιστα αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, δεν αποκλείεται σταδιακά η περίμετρος των δικαιούχων να ανοίξει, ανάλογα με τις ανάγκες των δικαιούχων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα.

Καταρχήν το πρόγραμμα θα ανοίξει για 250.000 δυνητικούς δικαιούχους επιδοτώντας την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων έως 10kW σε στέγες κατοικιών, επιχειρήσεων και σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως όλοι οι δικαιούχοι θα τοποθετήσουν φωτοβολταϊκό με ισχύ 10kW.

Η διαδικασία αναμένεται να προβλέπει την εμπλοκή ενεργειακού επιθεωρητή στο αρχικό στάδιο, ο οποίος θα διαπιστώνει την απαιτούμενη ισχύ ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε νοικοκυριού και της κάθε επιχείρησης.

Εκτιμάται πως οι ανάγκες ενός μέσου νοικοκυριού καλύπτονται με μια ισχύ κοντά στα 6kW.

Καθώς το πρόγραμμα είναι δομημένο με επιδοτήσεις για 250.000 μονάδες των 10kW εκτιμάται πως όσο θα τρέχει το πρόγραμμα θα προκύπτει σταδιακά επιπλέον χώρος για επιδοτήσεις σε περισσότερους δικαιούχους από τα kW που θα «περισσεύουν».