καὶ ἐσθήτας καὶ ὑποδέσεις καὶ στρωμνὰς καὶ τὰς ἐκ τῆς γῆς τροφάς.
Οὕτω δή παρασκευασάμενοι κατ’ ἀρχάς ἄνθρωποι ᾤκουν σποράδην, πόλεις δὲ οὐκ ᾖσαν ˙ἀπώλλυντο οὖν ὑπό τῶν θηρίων διὰ τό πανταχῆ αὑτῶν ἀσθενέστεροι εἶναι, καί ἡ δημιουργική τέχνη αὑτοῖς πρὸς μὲν
τροφήν ἱκανὴ βοηθὸς ἦν, πρὸς δὲ τὸν τῶν θηρίων πόλεμον ἐνδεής· πολιτικὴν γὰρ τέχνην οὔπω εἶχον, ᾗς μέρος πολεμική· ἐζήτουν δὴ ἀθροίζεσθαι καὶ σῴζεσθαι κτίζοντες πόλεις∙ ὅτ’ οὖν ἁθροισθεῖεν ἠδίκουν ἀλλήλους ἅτε οὐκ ἔχοντες τὴν πολιτικήν τέχνην, ὥστε πάλιν σκεδαννύμενοι διεφθείροντο.
Ζεύς οὖν δείσας περί τῳ γένει ἡμῶν μὴ ἀπόλοιτο πᾶν, Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τέ καί δίκην, ἵν’ εἷεν πόλεων κόσμοι τε καὶ δεσμοί φιλίας συναγωγοί. Ἐρωτᾷ οὖν Ἑρμῆς Δία τίνα οὖν τρόπον δοίη δίκην καὶ αἰδῶ ἀνθρώποις˙ «Πότερον ὡς αἱ τέχναι νενέμηνται, οὕτω καί ταύτας νείμω; Νενέμηνται δέ ὦδε˙ εἶς ἔχων ἰατρικήν πολλοῖς ἱκανός ἰδιώταις, καί οἱ ἄλλοι δημιουργοί∙ καὶ δίκην δὴ καὶ αἰδῶ οὕτω θῶ τοῖς ἀνθρώποις, ἤ ἐπὶ πάντας νείμω;»
«Ἐπί πάντας,» ἔφη ὁ Ζεύς, «καί πάντες μετεχόντων˙ οὗ γάρ ἄν γένοιντο πόλεις, εἰ ὀλίγοι αὐτῶν μετέχοιεν ὥσπερ ἄλλων τεχνῶν∙ καὶ νόμον θὲς παρ’ ἐμοῦ τὸν μὴ δυνάμενον αἰδοῦς καὶ δίκης
μετέχειν κτενεῖν ὡς νόσον πόλεως».
Οὕτω δή, ὦ Σώκρατες, καὶ διὰ ταῦτα οἱ τέ ἄλλοι καί Ἀθηναῖοι, ὅταν μὲν περὶ ἀρετῆς τεκτονικῆς ᾗ λόγος ἤ ἄλλης τινὸς δημιουργικῆς, ὀλίγοις οἴονται μετεῖναι συμβουλῆς, καὶ ἐάν τις ἐκτός ὤν τῶν ὀλίγων συμβουλεύῃ, οὐκ ἀνέχονται, ὡς σὺ φής – εἰκότως, ὡς ἐγώ φημί· ὅταν δέ εἰς συμβουλὴν πολιτικῆς ἀρετῆς ἴωσιν, ἥν δεῖ διὰ δικαιοσύνης πᾶσαν ἰέναι καὶ σωφροσύνης, εἰκότως ἅπαντος ἀνδρός ἀνέχονται, ὡς παντὶ προσῆκον ταύτης γε μετέχειν τῆς ἀρετῆς ἤ μὴ εἶναι πόλεις. Αὕτη, ὦ Σώκρατες, τούτου αἰτία.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα «Ζεύς οὖν δείσας… κτενεῖν ὡς νόσον πόλεως». (μονάδες 10)
Β. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:
Β1. Ποιες καινοτομίες εισήγαγε ο Σωκράτης στη φιλοσοφία: με ποια θέματα ασχολήθηκε και ποια νέα προβληματική έφερε στη φιλοσοφική σκέψη; (μονάδες 10)
Β2. «Ἐπειδὴ δὲ ὁ ἄνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας, πρῶτον μὲν διὰ τὴν τοῦ θεοῦ συγγένειαν ζῴων μόνον θεοὺς ἐνόμισε, καὶ ἐπεχείρει βωμούς τε ἱδρύεσθαι καὶ ἀγάλματα θεῶν»: Στο χωρίο αυτό ο Πρωταγόρας φαίνεται να δέχεται ότι το θρησκευτικό συναίσθημα είναι έμφυτο. Πώς εξηγείται η άποψή του αυτή, αν τη συσχετίσουμε με τις γενικότερες περί θεών αντιλήψεις του;
(μονάδες 15)
Β3. καὶ νόμον γε θὲς ... πόλεως: Γιατί θεωρείται αναγκαία η επιβολή τιμωρίας για όποιον δε μετέχει στην αἰδῶ και τη δίκη, αφού αυτές μοιράστηκαν σε όλους;
(μονάδες 15)
Β4. α)Να γράψετε για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις μια λέξη του κειμένου που να έχει ετυμολογική συγγένεια: διαφήμιση, αναιδής, όλεθρος, δειλός, ανεξίτηλος.
β) Να γράψετε μια ομόρριζη λέξη της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά
από τις παρακάτω λέξεις: κτείνειν, εἰκότως, δεσμοί, σκεδαννύμενοι, ᾢκουν. (μονάδες 10)
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Ο ΛΟΓΟΣ
