ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΓΙΔΑ

Ο ερευνητής της τοπικής ιστορίας Δημήτριος Θ. Μπέλος κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο για την ιστορία του Γιδά και όχι μόνο.

Η νέα του εργασία που αποτελεί το Β' τεύχος της τρίτομης σειράς <<ΣΠΟΥΔΗ ΠΑΡΑΛΘΟΝΤΟΣ>> έχει τίτλο <<Αρθρογραφία για την ιστορία του Γιδά την εποχή του Μεσοπολέμου >>.

Η εργασία αποτελείται από 19 σημειώματα- άρθρα σχετικά την ιστορία του Γιδά κατά το διάστημα του Μεσοπολέμου καθώς και από ένα φωτογραφικό παράρτημα των 25 σελίδων.

Οι 372 σελίδες του βιβλίου πλαισιώνονται από 140 παλιές φωτογραφίες εκ των οποίων οι 52 έχουν επιχρωματιστεί. Επίσης περιέχει 40 έγγραφα ή τμήματα αυτών, περί τα 95 αποκόμματα παλαιών εφημερίδων, 6 χάρτες και 4 σχεδιαγράμματα.

Η τιμή του βιβλίου και παρ' ότι περιέχονται σε αυτό αρκετές έγχρωμες σελίδες είναι 15 ευρώ.

Το Κονάκι του Γιδά (-Αλεξάνδρειας) αποτελεί υποψήφιο μνημείο για το 7 MOST ENDANGERED PROGRAMME 2023 της Europa Nostra. Η υποψηφιότητα του κονακιού κατατέθηκε μετά από πρόταση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς (ΣΑΚ) της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος & Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) και με την ενθάρρυνση των ιδιοκτητριών.

Την πρωτοβουλία στήριξαν με επιστολές τους ο Δήμος Αλεξάνδρειας, η Εστία Ρουμλουκιωτών, όπως και το Εθνογραφικό Κέντρο Γιώργη Μελίκη-Κέντρου Έρευνας Μάσκας από κοινού με τον Σύλλογο Φίλων του Εθνογραφικού Κέντρου. Η προετοιμασία και κατάθεση του φακέλου έγινε σε συνεργασία της Λέσχης Κινηματογράφου & Πολιτισμού Αλεξάνδρειας «Κινηματόδρασις» με τον Γ. Μερτζανίδη και το ΣΑΚ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ, με την υποστήριξη του αρχιτέκτονα τοπίου Σ. Μίχου και του Ι. Μοσχόπουλου.

Το πρόγραμμα 7 MOST ENDANGERED διοργανώνεται σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) και με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος του προγράμματος είναι να αναδειχθούν ευρωπαϊκά μνημεία σε κίνδυνο, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα χορηγίας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Στο παρελθόν έχουν ενταχθεί στη λίστα ιστορικές γειτονιές της Καστοριάς (2014), ο Κάμπος της Χίου (2016), αλλά και πέντε νησιά των Κυκλάδων με κοινή υποψηφιότητα (2021). 14 επιλέγμενα μνημεία θα ανακοινωθούν τον Ιανουάριο του 2023, ενώ η τελική λίστα με τα 7 μνημεία θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο του 2023.

Την προσεχή Κυριακή στις 13/11/2022, στις 11:00 στο Συνεδριακό και Εκθεσιακό Κέντρο του Δήμου Αλεξάνδρειας πραγματοποιείται ημερίδα-συζήτηση με τίτλο «Κονάκι, ιστορία & προοπτικές». Εκεί θα δοθεί η δυνατότητα για ενημέρωση σχετικά με την υποψηφιότητά του κονακιού. Κυρίως όμως θα αναδειχθεί η σημασία της διατήρησης του ιστορικού κτιρίου, δυνητικού πυρήνα ανάπτυξης του χώρου της πόλης.

Το οθωμανικό κτηματολόγιο του Γιδά φυλάσσεται στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας. Περιέχει εγγραφές από το 1875 έως το 1913 και εμπεριέχεται στο τεφτέρι Γ/10 Γιοκλαμά. Μεταφράστηκε στις 16-03-1994 από το μεταφραστικό γραφείο του Γαβριήλ Τσαλιγόπουλου με δαπάνη του Π.Π.Κ. του Δήμου Αλεξάνδρειας και τα πρώτα στοιχεία του δημοσιεύθηκαν από τον Δ. Μπέλλο, στην έκδοση του Δήμου Αλεξάνδρειας, Αλεξάνδρεια, Σιδηρόδρομος και πόλη 1894-1994, Αλεξάνδρεια 1994, σ. 36-43, 79-85. Φωτοαντίγραφα 23 σελίδων (μεγέθους Α3) της μετάφρασής του είχε την καλοσύνη να μου δώσει, πολλά χρόνια αργότερα, η υπεύθυνη της δημοτικής βιβλιοθήκης Αλεξάνδρειας, Βέτα Ποράβου. 
Από τις εγγραφές στο κτηματολόγιο του Γκινταχώρ μπορούμε να αξιοποιήσουμε αρκετές πληροφορίες και προσωπογραφικά στοιχεία για τον Γιδά στα τέλη του 19ου αι. και να συνθέσουμε έναν πρώτο κατάλογο των κατοίκων του. Τα ονόματα που περιέχονται (κατά αλφαβητική σειρά των επιθέτων) είναι τα εξής: 
Ντόνα Αντρούλα, Πάνο Αντρούλα, Γκιώργκη Άσκα, Θανάς Άσκα, Ρέστε (Χρήστο) Άσκα, Βαρσάμ, Παναγιώτ (Σάση) Γκιώργκη, Γιάννο Δήμο (Γιανννόπουλος;) Δήμο Γιαννόπουλο, Μανώλ Γιάνη, Απόστολ Γιουζντέκ, Τόμο (Θωμά) Γιουζντέκ, Μέτρε Γκουάν (Γκαβάν;), Γκιώργκη Γκουράντζα, Γκουντάντζα, Ζήση Κατερίνα, Μίχο Καζά (και) Κάζα, Τάσο Καραμέτρε, Παναγιώτ Κασάκα, Απόστολ Κατράντζα, Κιορφελή (Κορφιώτη) Κότα (Κώστα), Κιορφελή Μέτρε (Μήτρη), Θανάς Κίρτζαλι, Μέτρε Κιρτζαλλή, Ληγόρ (Γρηγόρη) Κούκα (ή) Κόκα (Κούγκα), Ζήση Κόνγκα, Τόμο (και) Τομά Κόνγγα, Μπόϊζε Κόνγκα, Ντόνα Κόνγκα (Κούγκα), Πέτρε Κόνγκα, Πολίζα Κόνγκα, Ρέστε (Χρήστο) Κόνγκα, Γκιώργκη Κόκολ (Κουκουλούδης), Mέτρε Κόκολ, Κώστα Κόκολ (και) Κούκουλ, Αργύρη Κουντουρατζή, Ακριβέ (Ακρίβος) Κυριαζόπουλο, Μέτρε Κυριαζόπουλο, Βασίλ Κυρόπολο (και) Κυρόπουλο, Ζήση Κυρόπουλο, Κωσταντίν Κυρόπουλο, Ρέστε Κυρόπουλο, Ζήση Κωνσταντίν, Ντόνα Κωνσταντίν, Ντόνα Κώστα (και) Ντόνα Κωστή, κώπτη Θανάς, κώπτη Βαγγέλ, κώπτης Βάντα, κώπτης Βάρα, κώπτης Μιχάλ, κώπτης Φώτη, Θανάς Λάφζαν, Ντόνα Λαφζάν, Μέτρε Λάφζαν, Παναγιώτ Λαφζάν, Τόμο Λαφζάν, Τούσα Λαφζάν, Θανάς Λάκο (και) Λιάκο, Ντόνα Λίλα, Κωνσταντίν Μαζόπουλο (Ματόπουλο), Νάσο Μακόπουλο, Δημήτρη Μακόπουλο, Αποστόλ Μάλκο, Ντόνα Μανωλόπουλο, Αστέριο Μαυρόπουλο, Κωνσταντίν Μαυρόπουλο, Απόστολ Μίλκο, Γιάνο Μπίχο (Μίχο), Κωνσταντίν Μαυρόπουλο, Θανάς Μοσκόπουλο, Γκιώργκη Μοσκόπουλο, Ντίνα Μοσκόπουλο, Παναγιώτ Μοσχόπουλο, Μπάτζο, Τόμο Μπαλικτζή, Μέτρε Μπαλμπουζάν, Κωνσνταντίν Μπαλμπουζάν, Μανώλ Μπαλμπουζάν, Γιάνο Μπαλτζή, Πάνο (ή) Γιάννο Μπαλτζή, Θανάς Μπαρμπαγιαννόπουλο, Θανάς μπαρμπα(νόπουλο), Μανώλ μπάρμπα Γιάννη, Θανάση Μπατσόπουλο, Θωμά Μπεκιάρ, Αποστόλ Μπογιατζή, Κώστα Μπογιατζή, Γκιώργκη Μπουλγκάρ, Θόδωρ Μπουλγκάρ, Θανάς Νασόπουλο, Παναγιώτ Νασούκα, Αποστόλ Νερντέμα, Απόστολ Νερουλά, Θωμά Νικόλα, Αζούν Ντεληγιάλα, Νάσο Δεληγιάλα, Αρζέν Δεληγιάλα, Ντόνα Δεληγιάλα (και) Ντεληγιάλα, Ντόνα Ντεληπάλα, Τάσο Ντεληπάλα, Γκιώργκη Ντέσγιο, Γκιώργκη Ντέσγιο (και) Ντέσπο, Ντόμπα (Δούμπη;) Μέτρε, Ντούγια Μέτρε, Μέτρε Ντούμπα (και) Ντόμπα, Κωνσταντίν Ντόλνα (και) Ντούλνα), Κωνσταντίν Ντούλα, Γιάννη Κονομόπουλο, Γιάννο (και) Πάνο Κονομόπουλο, Λιγκόρ (και Λιγόρ) Κονομόπουλο, Κώστα Κονομόπουλο, Τσόλα Κονομόπουλο, Τσούλα (Σιούλας;) Κονομόπουλο, Βαγγέλ Πάρης (και) Παρίς (Παρίσης), Κρυστάλ Παπαδόπουλο, Ζήση Παπαθανάς, Μέτρε Παπαθανάς, Θωμά Παπαθανάς, Τόμο Παπαθανάς, Τούσα Παπαθανάση, Παπαμανώλ (και) παπά Μανώλ, Κρυστάλ Παπαντερόπουλο, Θανάς Ρέσανλη, Μέτρε Ρέσανλη, Γκιώργκη Ρούτζου, Ντίνα Ρούτσου (ή Ρούτζου), Παναγιώτ Ρούτσου (ή) Ρότσο (ή) Ρούτζου, Παναγιώτ Σάγις (ή) Σέγις, Γκιώργκη Σαμαρά, Νικόλα Σαμπουντζή (Σαπουνάς), Ντόνα Σούρα, Σταμάτ, παπά Φίλιππα, Θανάς Ισταύρη (Σταυρόπουλος), Θανάς Στούρη (ή) Αστούρη, Θανάς Αστόρη (και) Στόρη, Κριστάλ Τερζή, Αργύρ Τζάνα, Κωνσταντίν Τζίγιο, Θανάς Τζίκα, Τόδωρ Τζίκα, Λάμπο Τζούνα, Νικόλα Τσούζα, Κωνσνταντίν Τσουν, Τώμα Τσούνα, Τούση Κατερίνα, Πέτρε Τριαντάφυλλου, Μέτρε Τριαντάφυλ, Τρανταφύλ, Αργύρ Τσάγια, Γκιώργκη Τσάγια, Τόμο Τσαμούρα, Τόμο Τσομάρα, Θωμά Τσομάρα, Αρζέν Τσεσμετζή, Κωνσνταντίν Τσιούμη, Νικόλα Τσούτρα, Μέτρε Φουρτουνά.-

[Απόσπασμα από το προς έκδοση επόμενο βιβλίο μου με τίτλο «ΤΟ ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ
(ΚΑΜΠΑΝΙΑ) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΟΘΩΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ (1830-1900)»]

Αλεξάνδρεια, 04.03.2019 / Γιάννης Δ. Μοσχόπουλος / Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.