Οι αλλοδαποί είτε αρνούνται πλέον να δουλέψουν στα χωράφια, είτε φεύγουν στο εξωτερικό με αποτέλεσμα να μειώνεται δραματικά η παραγωγή προϊόντων
ο φαινόμενο ξεκίνησε να κάνει την εμφάνισή του πριν από περίπου τρία χρόνια, αλλά σήμερα πλέον έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις καθώς η χώρα μας κινδυνεύει να μείνει χωρίς αγροτική παραγωγή. Ο λόγος για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πλέον επαρκή εργατικά χέρια προκειμένου να καλλιεργηθούν επαρκώς τα χωράφια.
Αιτία αποτελεί το γεγονός ότι όσο περνάει ο καιρός καταγράφεται ένα όλο και μεγαλύτερο κύμα μαζικής φυγής αλλοδαπών εργατών προς άλλες χώρες, καθώς αυτοί είναι που στην συντριπτική πλειοψηφία ασχολούνται με την φροντίδα της γης καθώς οι Έλληνες προτιμούν να απασχολούνται πρωτίστως σε άλλες μορφές εργασίας στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα παραγωγής, δηλαδή στους κλάδους της βιομηχανίας και των υπηρεσιών, όπως είναι για παράδειγμα ο τουρισμός.
Στην Ιεράπετρα από τους 10.000 εργάτες γης έχουν απομείνει... 1.200
Η κατάσταση αυτή έγινε ακόμη χειρότερη φέτος. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι ενώ για παράδειγμα στην Ιεράπετρα Λασιθίου απασχολούνταν συνήθως από 8.000 έως 10.000 εργάτες γης, σήμερα μόλις και μετά βίας έχουν μείνει... 1.200. Αντίστοιχη μείωση υπάρχει και στη Μεσαρά Ηρακλείου αλλά και στις περισσότερες περιοχές της επικράτειας που υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης. Απλώς η Κρήτη αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα.
Επτά χρόνια για να αποκτήσουν ελληνική υπηκοότητα
Όπως αναφέρει ο γενικός γραμματέας του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας και μέλος της Εθνικής Ένωσης Αγροτιών Συνεταιρισμών Μιχάλης Βιαννιτάκης, για να μπορέσει στην Ελλάδα ένας οικονομικός μετανάστης να κινείται ελεύθερα, θα πρέπει να περάσουν επτά χρόνια. Μόνο μετά από μια επταετία μπορεί ένας δικαιούχος διεθνους προστασίας στη χώρα μας που ζει νόμιμα και πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις που σχετίζονται με την κοινωνική ένταξη, να μπορέσει να υποβάλλει αίτηση για ελληνική υπηκοότητα (πολιτογράφηση).
Την ίδια στιγμή στη γειτονική Ιταλία η αντίστοιχη διαδικασία ολοκληρώνεται σε μόλις τρία χρόνια. Αυτή είναι και η κύρια αιτία του προβλήματος σημειώνουν οι γνωρίζοντες και όχι τόσο τα μεροκάματα. Οι ξένοι εργάτες που απασχολούνται στα χωράφια αμείβονται κατά μέσο όρο με ένα μεροκάματο της τάξης των 35 με 40 ευρώ για οκτώ ώρες εργασίας, ενώ η πλειοψηφία εξασφαλίζει μηνιαίο μισθό ύψους γύρω στα 1.200 ευρώ.
Στην Ιεράπετρα όλο το προηγούμενο διάστημα αναζητούσαν εργάτες για να ασχοληθούν με τα κηπευτικά, όπως είναι οι ντομάτες, τα αγγούρια, οι μελιτζάνες και οι πιπεριές, αλλά φευ. Και αναφερόμαστε σε λαχανικά που καλύπτουν την εγχώρια ζήτηση αλλά και εξάγονται στις χώρες της βαλκανικής χερσονήσου καθώς επίσης και σε άλλα κράτη όπως είναι η Αγγλία, η Ισπανία και η Γερμανία.
Αιτήσεις από τώρα για το 2023
Μάλιστα ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος της εν λόγω νοτιοανατολικής περιοχής της Κρήτης έχει καλέσει ήδη τους αγρότες να καταθέσουν αίτηση με τον αριθμό των εργατών γης που έχουν ανάγκη για τη νέα καλλιεργητική περίοδο 2023 – 2024. Η άμεση εκκίνηση της διαδικασίας για πρόσκληση απασχόλησης νέων εργατών γης από τους ενδιαφερόμενους αγρότες θεωρείται επιβεβλημένη να γίνει εγκαίρως, προκειμένου να μην καταστραφεί η σοδιά Σημειωτέον ότι η Ιεράπετρα, δεν είναι μια οποιαδήποτε αγροτική περιοχή, καθώς διαθέτει το 55% των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων της χώρας μας.
Από την Ημαθία πήγαν στην Ιταλία
Το πρόβλημα όμως είναι πανελλαδικό. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Ημαθία για παράδειγμα απαιτούνται κάθε χρόνο γύρω στους 3.500 εργάτες για να καλλιεργήσουν και να μαζέψουν τα νεκταρίνια, τα κεράσια, τα ροδάκινα και τα κεράσια. Τόσοι πολλοί άνθρωποι όμως πλέον δεν υπάρχουν. Παλαιότερα όχι απλώς έβρισκες ενδιαφερόμενους, αλλά υπήρχε και πλεόνασμα εργατικών χεριών που δεν μπορούσαν να τους απορροφήσουν.
Φέτος όμως οι περισσότεροι έχουν πάει στη γειτονική Ιταλία αλλά και στη Γερμανία που συν όλων των άλλων εκεί είναι και καλύτερα τα μεροκάματα – αλλά και πιο ακριβό το κόστος ζωής όμως.
Ποιος θα φροντίσει τα κεράσια στην Πέλλα;
Ανάλογη, ίσως και δεινότερη κατάσταση, αντιμετωπίζει η Πέλλα. Περίπου 10.000 εργάτες, κυρίως από την Αλβανία, απασχολούνταν με την παραγωγή των κερασιών στην περιοχή, αλλά φέτος διαθέσιμοι δεν ήταν ούτε οι μισοί. Οι υπόλοιποι είτε έφυγαν στο εξωτερικό, είτε προτίμησαν να βρουν αλλού δουλειά η οποία να είναι λιγότερο επίπονη.
«Αναγνωρίζουμε το πρόβλημα και κάνουμε ό,τι μπορούμε. Προσπαθούμε με τα αρμόδια υπουργεία και τους συνεταιρισμούς να λύσουμε το πρόβλημα που μόνο εύκολο δεν είναι» μας λέει ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Πέλλας και πρώην βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Ιορδάνης Τζαμτζής.
Απροθυμία καλλιέργειας οπωροκηπευτικών στη Θεσσαλία
Αντιστοίχως στη Θεσσαλία, υπάρχει πρόβλημα αυτή τη στιγμή με τα οπωροκηπευτικά λόγω της έλλειψης εργατικών χεριών. «Δυστυχώς υπάρχει απροθυμία προσέλευσης αλλοδαπών εργατών. Εάν το πρόβλημα δεν επιλυθεί άμεσα, τις επόμενες χρονιές υπάρχει ο κίνδυνος της βίαιης αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών. Ήδη κάποιοι παραγωγή σκέφτονται να μειώσουν τα καλλιεργούμενα στρέμματα σε βερίκοκα και ροδάκινα και να στραφούν στα αμύγδαλα, στα οποία υπάρχει η δυνατότητα της μηχανικής συγκομιδής» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Μακρυχωρίου Λάρισας, Νικόλαος Μητσογιάννης.
Στη Μεσσηνία οι παραγωγοί «δανείζουν» ο ένας στον άλλον εργάτες
Είδος υπό εξαφάνιση είναι οι εργάτες γης και στη Μεσσηνία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προβλήματα τόσο στην καλλιέργεια όσο και στη συγκομιδή. Υπάρχουν φορές που οι παραγωγοί «δανείζουν» εργάτες ο ένας στον άλλον, προκειμένου να τελειώσει εγκαίρως η δουλειά.
Όπως παραδέχεται το μέλος του συνεταιρισμού «Ένωση Μεσσηνίας» και πρόεδρος του προσωρινού ΔΣ του Συνδέσμου Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) Γιώργος Κατσούλης, «έχουμε φτάσει στο σημείο οι παραγωγοί να δανείζονται μεταξύ τους εργάτες γης. Φτάνουν στο σημείο να παίρνουν ο ένας από τον άλλο εργάτες, προκειμένου να κάνουν τη δουλειά τους. Στη συγκομιδή της πατάτας υπάρχουν μέρες που δεν μπορούν να συλλέξουν, αφού δεν έχουν τον απαιτούμενο αριθμό εργατών για να ανταποκριθούν στις παραγγελίες τους. Το πρόβλημα, όπως όλα δείχνουν, θα επιδεινωθεί στο μέλλον».
Οι Αλβανοί έχουν αντικατασταθεί με Μπανκγκλαντεσιανούς
Ως πρόσκαιρη λύση, έχουν αντικατασταθεί οι έμπειροι Αλβανοί που απασχολούνταν συνήθως στα χωράφια, με Πακιστανούς, Αφγανούς, Αιγύπτιους και Μπανγκλαντεσιανούς και τους τελευταίους μήνες και με Ουκρανούς πρόσφυγες.
Η κυβέρνηση εξαρχής είχε υποσχεθεί στους αγροτικούς συνεταιρισμούς πως θα μεριμνήσει προκειμένου να διατεθούν 25.000 νέες θέσεις εργασίας για οικονομικούς μετανάστες σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ο αριθμός αυτός όμως είναι απελπιστικά μικρό. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι τόσοι χρειάζονται μόνο για τα 12.000 στρέμματα ντομάτας της Κρήτης. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν καταγεγραμμένοι περίπου 66.000 πρόσφυγες και μετανάστες που ασχολούνται με τη γη. Μιλάμε για νόμιμους, οι οποίοι διαθέτουν ΑΜΚΑ και αποδίδουν τις ανάλογες εισφορές στο κράτος. Η δεξαμενή αυτών των απασχολούμενων θα χρησιμοποιηθεί για όλες τις αγροτικές εργασίες. Από το μάζεμα των ελιών και του βαμβακιού μέχρι την παραγωγή εσπεριδοειδών.
Αναγκαστική αγρανάπαυση και νέες αυξημένες τιμές
Αν δεν αλλάξει αυτή η κατάσταση, ο αγροτικός κόσμος θα στραφεί στην αγρανάπαυση. Αγρανάπαυση ονομάζεται η εσκεμμένα προσωρινή διακοπή της καλλιέργειας ενός αγρού για να αποκτήσει ξανά την παραγωγικότητα του. Συνήθως διαρκεί ένα χρόνο και εξαρτάται από το είδος του εδάφους και τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν. Είναι περισσότερο αναγκαία στους αγρούς που εφαρμόζεται εντατική μονοκαλλιέργεια, που εξαιτίας της «καταναλώνονται» γρηγορότερα τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους, οπότε αφήνουν τον αγρό να «ξεκουραστεί». Εάν δεν αλλάξει κάτι, αναγκαστικά θα οδηγηθούν εκεί.
Αυτό όμως θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις. Από τη στιγμή που στους πάγκους των λαϊκών αγορών και των σούπερ μάρκετ δεν θα υπάρχουν ντόπια προϊόντα, εκ των πραγμάτων θα αυξηθούν οι εισαγωγές (και βέβαια εννοείται πως θα μειωθούν οι εξαγωγές). Οπότε θα έχουμε περαιτέρω αύξηση των τιμών, οπότε μείωση της αγοράς τους αφού οι καταναλωτές δεν θα τα αγοράζουν όπως παλαιότερα. Όλα είναι κύκλος.
