Όχι βέβαια γιατί εορτάζεται σήμερα η μνήμη του Αγίου Αποστόλου Θωμά (μια που αυτή τιμάται από την Εκκλησία μας κανονικά στις 6 Οκτωβρίου),
αλλά γιατί, όπως θα δούμε παρακάτω, μια εβδομάδα μετά την Ανάσταση του Κυρίου μας, συνέβη ένα περιστατικό μεταξύ του Αναστημένου Ιησού
και του “αμφιβάλλοντος” μαθητού, που έμεινε γνωστό στην ιστορία της πρώτης Εκκλησίας ως “η ψηλάφησις του Θωμά”. Πριν όμως πούμε περισσότερα
επ’ αυτού, ας ξαναδιαβάσουμε το ιερό κείμενο του Ευαγγελικού Αναγνώσματος της ημέρας -που προέρχεται από το Ευαγγέλιο του Αγίου Ιωάννου του
Θεολόγου- στη δική μας καθημερινή γλώσσα.
Γράφει, λοιπόν, ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης: “Την ίδια εκείνη μέρα, δηλαδή την πρώτη μέρα μετά το Σάββατο, όταν βράδιασε κι ενώ οι
μαθητές ήταν συγκεντρωμένοι κάπου με κλειστές τις πόρτες, επειδή φοβούνταν τις ιουδαϊκές αρχές, ήρθε ο Ιησούς, στάθηκε στη μέση και τους λέει: “Ειρήνη σ’ εσάς”.
Κι όταν το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Οι μαθητές χάρηκαν που είδαν τον Κύριο. Ο Ιησούς τους είπε πάλι: “Ειρήνη σ’ εσάς!
Όπως ο Πατέρας έστειλε εμένα, έτσι στέλνω κι εγώ εσάς”. Έπειτα από τα λόγια αυτά, φύσηξε στα πρόσωπά τους και τους λέει: “Λάβετε Πνεύμα Άγιο.
Σε όποιους συγχωρείτε τις αμαρτίες, θα τους είναι συγχωρεμένες· σε όποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα κρατηθούν έτσι”. Ο Θωμάς όμως, ένας από τους δώδεκα
μαθητές, που λεγόταν Δίδυμος, δεν ήταν μαζί τους όταν ήρθε ο Ιησούς. Του έλεγαν λοιπόν οι άλλοι μαθητές: “Είδαμε τον Κύριο με τα μάτια μας”. Αυτός όμως τους είπε:
“Εγώ αν δεν δω στα χέρια του τα σημάδια από τα καρφιά, και δεν βάλω το χέρι μου στη λογχισμένη πλευρά του, δεν θα πιστέψω”. Οχτώ μέρες αργότερα οι μαθητές ήταν
πάλι μέσα στο σπίτι, μαζί τους κι ο Θωμάς. Έρχεται λοιπόν ο Ιησούς, ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, στάθηκε στη μέση και είπε: “Ειρήνη σ’ εσάς”. Έπειτα λέει στον Θωμά:
“Φέρε εσύ το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, φέρε και το χέρι σου και βάλ’ το στην πλευρά μου. Μην αμφιβάλλεις και πίστεψε”. Ο Θωμάς τότε του αποκρίθηκε:
“Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου”. Του λέει τότε ο Ιησούς: “Πείστηκες επειδή με είδες με τα μάτια σου· μακάριοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να μ’ έχουν δει!” Ο Ιησούς
έκανε βέβαια και πολλά άλλα θαύματα μπροστά στους μαθητές του, που δεν είναι γραμμένα σ’ αυτό εδώ το βιβλίο. Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε πως ο Ιησούς
είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι’ αυτού τη ζωή”. (Ιωάννου, κεφάλαιο κ΄, στοίχοι 19-31)
Δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε ποτέ να συναισθανθούμε και να βιώσουμε, όλα εκείνα τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα, που κυριάρχησαν στις καρδιές και το νου,
των λιγοστών “πιστών” μαθητών του Χριστού, τις τελευταίες εκείνες ημέρες που μοιράστηκαν μαζί Του. Ενθουσιασμός από την ανεπανάληπτη και ένδοξη υποδοχή τους στην
Αγία Πόλη από τη μια, απογοήτευση από την ταχεία αλλαγή της κοινής γνώμης από την άλλη. Θάρρος από την ευθεία σύγκρουση του Διδασκάλου με το θρησκευτικό
κατεστημένο από τη μια, φόβος από την δόλια επικράτηση των εχθρών Του από την άλλη. Ανυπομονησία για την προσωπική εξασφάλιση των ανεπίγνωστων ακολούθων
από τη μια και οργή για τους επιχειρούμενους παραγκωνισμούς από την άλλη. Εκδηλώσεις αφοσίωσης και πίστης έως θανάτου από τη μια, σκανδαλισμός και προδοσία
από την άλλη. Γενναιότητα στην προοπτική της υπεράσπισης του Ιησού από τη μια, δειλία και εγκατάλειψή Του από την άλλη. Πένθος από τον Σταυρικό Θάνατο του Υιού
του Θεού από τη μια, απορία και συγκρατημένος θαυμασμός στο άκουσμα του μηνύματος της Ανάστασής Του από την άλλη. Έκπληξη από τη θέα και τη συναναστροφή
με τον Αναστάντα Ιησού από τη μια, αμφιβολία για την αλήθεια των μαρτυριών από την άλλη.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των πολλών ποικίλων και αντιφατικών συναισθημάτων, θα πρέπει μάλλον να δούμε και να προσεγγίσουμε και την “απιστία” του απουσιάζοντος Αποστόλου
Θωμά, από την πρώτη συνάντηση του Αναστημένου Ιησού Χριστού, με τους κρυμμένους -από το φόβο των Ιουδαίων- μαθητές. Και για μας βέβαια που μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε
από μικροί, με το γεγονός της Ανάστασης του Κυρίου μας Ιησού, ίσως είναι πολύ “απλή” και δεδομένη η παραδοχή του ως απόλυτα και αναντίρρητα αληθινού. Όμως για τους ανθρώπους
εκείνους, το να αναστηθεί κάποιος μόνος του από τους νεκρούς και μάλιστα τρεις μέρες μετά από έναν βασανιστικό και φρικτό θάνατο, ήταν κάτι που σίγουρα δεν μπορούσε να γίνει
εύκολα αντιληπτό και πιστευτό, ακόμα κι αν το διαπίστωναν με τις ίδιες τους τις αισθήσεις, όπως σε πολλές περιπτώσεις διαβάζουμε στην Καινής μας Διαθήκη, ότι συνέβη. Γι’ αυτό
και ο Χριστός μας, όπως μας πληροφορεί και το παραπάνω Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, χρειάστηκε να εμφανιστεί πολλές φορές στους μαθητές Του και να συναναστραφεί μαζί τους
επί σαράντα ημέρες, προκειμένου να άρει από τις καρδιές τους οποιαδήποτε αμφιβολία για την Ανάστασή Του. Ένα από αυτά ήταν και αυτό το περιστατικό της ψηλάφησής Του
από τον «αμφιβάλλοντα» για την αλήθεια των λόγων των συμμαθητών του, Αποστόλου Θωμά.
Η “αμφιβολία” του όμως αυτή και ακόμη περισσότερο η ομολογία «πίστεως» που έκανε τελικά ο ίδιος ο Θωμάς, μετά την επανεμφάνιση και ενώπιον του, του Αναστημένου Ιησού,
αποτέλεσε για πολλές γενιές ανθρώπων, αλλά και για μας σήμερα, ένα πολύ καλό “μάθημα” σχετικά με το είδος και την ποιότητα πίστη μας στον Θεό και το πως αυτή ενεργοποιείται,
συντηρείται και εκφράζεται.
Ο Θωμάς “αμφιβάλλει” για την αλήθεια της μαρτυρίας των άλλων μαθητών, όπως θα έκανε ίσως κάθε “λογικός” και “πρακτικός” άνθρωπος, που θέτει αναγκαία κριτήρια και απαραίτητες
αποδείξεις, προκειμένου να πιστοποιήσει και να αποδεχθεί την πραγματικότητα γύρω του. Και σίγουρα δεν είναι ο μόνος και ούτε φυσικά έπαψαν να υπάρχουν τέτοιοι ακόμα και
στην εποχή μας. Δεν είναι εξάλλου πρωτοφανές και περίεργο να ακούμε καθημερινά γύρω μας να λέγεται: “αν δεν δω ένα θαύμα, δεν πιστεύω”, ή πάλι όταν αυτό συμβεί, να εγείρονται
ποικίλες αντιδράσεις και αμφισβητήσεις ακόμα, από ανθρώπους δύσπιστους στην καλύτερη περίπτωση ή κακοπροαίρετους στη χειρότερη. Συνεπώς ο Θωμάς δεν είναι η “εξαίρεση”
των πιστών, αλλά ίσως ο “κανόνας” των περισσοτέρων απλών ανθρώπων.
Μια όμως τέτοια προσέγγιση σίγουρα δεν έχει σχέση με την έννοια της “πίστης” αλλά με αυτήν της απλής “παραδοχής” και όσο κι αν στο μυαλό ορισμένων αυτές οι δύο έννοιες ταυτίζονται,
εν τούτοις μεταξύ τους υπάρχουν σημαντικές και ουσιαστικές διαφορές. Την έννοια της “πίστης” την ορίζει με τον καλύτερο τρόπο ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, όταν γράφει στους εξ’
Εβραίων Χριστιανούς της Ρώμης: “Πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αυτά που ελπίζουμε και βεβαιότητα γι’ αυτά που δεν βλέπουμε” (Εβραίους, κεφάλαιο ια΄, στίχος 1). Αντίθετα η “παραδοχή”
είναι η αναγνώριση της ορθότητας ή η αποδοχή της αλήθειας που προϋποθέτει όμως την εξέταση και απόδειξή της. Γι’ αυτό και τελικά η λογική παραδοχή και η ομολογία “πίστεως” από το
Θωμά, γίνεται μεν αποδεκτή από τον Χριστό, ο οποίος όμως σπεύδει να την αξιολογήσει και να την κατατάξει σε θέση υποδεέστερη, συγκριτικά με την πίστη όσων δεν Τον έχουν δει και δεν
επρόκειτο να τον δουν στις μελλοντικές γενιές: “Πείστηκες επειδή με είδες με τα μάτια σου· μακάριοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να μ’ έχουν δει!”.
Γιατί όμως είναι “μακάριοι” όσοι πιστεύουν στον Ιησού Χριστό, με αυτό τον τρόπο; Διότι όπως διαβάζουμε στο τέλος του Ευαγγελικού Αναγνώσματος: “Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε
πως ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι’ αυτού τη ζωή”. Η Ζωή. Αυτό είναι το “αντίδωρο” που προσφέρει ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός σε όσους Του προσφέρουν
το “δώρο” της δικής τους πηγαίας, ασάλευτης και αδιάκριτης πίστης. Σ’ αυτούς που έμπρακτα εφαρμόζουν στη ζωή τους αυτό που επαναλαμβάνουμε συχνά στη Θεία Λατρεία: «Ἑαυτούς καί
ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα» δηλαδή : «τους εαυτούς μας και ο ένας τον άλλο και όλη τη ζωή μας ας εμπιστευτούμε στον Χριστό που είναι Θεός».
Και όταν το πράξουμε αυτό, όταν τα πάντα στη ζωή μας γίνουν ένα με τον Αναστημένο Χριστό, τότε θα αξιωθούμε κι εμείς να συναναστηθούμε μαζί Του και να κοινωνήσουμε την αιώνια Ζωή της
ατελεύτητης Βασιλείας του Θεού. Αμήν.
Με αγάπη Χριστού. «ο γραφέας»
