Ακαδημαϊκοί από την Τουρκία επισκέφτηκαν μουσεία, ιδιωτικούς συλλέκτες και πανεπιστήμια στην Τραπεζούντα, την Κωνσταντινούπολη, την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ προκειμένου να συλλέξουν πληροφορίες για αντικείμενα που ανήκαν στην Παναγία Σουμελά.
Σύμφωνα με το άρθρο της τουρκικής Μιλιέτ οι αρμόδιοι κατέγραψαν μια σειρά από μεταλλικά αντικείμενα, χειρόγραφα, αλλά και ενδυμασίες από την βυζαντινή περίοδο που σύμφωνα με τους Τούρκους ακαδημαϊκούς ανήκουν στο ιστορικό Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά.
Ανάμεσα στα έργα, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, βρίσκονται αντικείμενα που αποδίδονται στον Αλέξιο Γ’ τον Μέγα Κομνηνό, ο οποίος και διετέλεσε αυτοκράτορας της Τραπεζούντας από το 1349 ως και τον θάνατό του. Το δημοσίευμα αναφέρει πως πολλά από τα ανεκτίμητης, όπως σημειώνει, αξίας κειμήλια της Παναγίας Σουμελά αφαιρέθηκαν και βγήκαν στο εξωτερικό από τους Αμερικανούς κατά τη διάρκεια αποστολής του ΝΑΤΟ στην περιοχή τη δεκαετία του ‘50.
Στο εσωτερικό της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο τουρίστες φωτογραφίζουν τις αγιογραφίες του ναού
Στην τουρκική Εθνοσυνέλευση οι «χαμένοι θησαυροί» της Σουμελά
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η λίστα αυτή από τα αντικείμενα που ανήκαν στην Παναγία Σουμελά έχει έρθει στην τουρκική Εθνοσυνέλευση από τον Τούρκο υπουργό πολιτισμού Νουρί Ερσόι. Με επιστολή του στο κοινοβούλιο ο Τούρκος πολιτικός δηλώνει πως η Παναγία Σουμελά «είναι ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια στην Ανατολία» και πως είναι αποφασισμένοι να πάρουν πίσω τα 77 αυτά αντικείμενα που έχουν καταγραφεί. Φαίνεται πως η λίστα με τα αντικείμενα αυτά είναι ακταγεγραμμένη στο μουσείο της Αγιάς Σοφιάς και παραμένει στη διάθεση της διεύθυνσης του μουσείου.
Ο Τούρκος υπουργός πολιτισμού σημειώνει πως θα γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιστραφούν κειμήλια της πολιτιστικής κληρονομιάς της Τουρκίας που βγήκαν παράνομα στο εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Ερντογάν φαίνεται διατεθειμένη να αξιοποιήσει τουριστικά το ιστορικό μοναστήρι, στο οποίο πραγματοποιούνται εκτεταμένες εργασίες απόκατάστασης.
Το ιστορικό μνημείο του Ορθόδοξου πολιτισμού, η Παναγία Σουμελά
Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.
Αγιογραφίες σε τοίχους κτιρίων στο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στον Πόντο
Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Εκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Αθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.
Όταν οι Νεότουρκοι βανδάλισαν την Παναγία Σουμελά
Tο 1922 οι Τούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Αφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά στον χώρο.
Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923 έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Οσίου Χριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Μανουήλ Κομνηνού.
Η εικόνα της Παναγίας με τον Ιησού περιστοιχισμένης από αγγέλους. Αγιογραφία στην Παναγία Σουμελά
Τον Ιούνιο του 2010 το Τουρκικό Κράτος έδωσε άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να τελεστεί στην ιστορική μονή η λειτουργία για την γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου 2010 στην Παναγία Σουμελά. Εκείνη ήταν και η πρώτη φορά ύστερα από 88 έτη που το μοναστήρι λειτούργησε ξανά ως εκκλησία, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μουσείο.
