Η τέταρτη και τελευταία υπερπανσέληνος της χρονιάς, θα είναι και μεγαλύτερη και φωτεινότερη από το συνηθισμένο.

Αυτή την εβδομάδα είναι η τελευταία «υπερπανσέληνος» του έτους.

Η τέταρτη και τελευταία υπερπανσέληνος της χρονιάς, θα είναι και μεγαλύτερη και φωτεινότερη από το συνηθισμένο καθώς πλησιάζει τη Γη σε απόσταση περίπου 225.000 μιλίων (361.867 χιλιομέτρων) την Πέμπτη 14/11, ενώ δεν θα φτάσει στην πλήρη σεληνιακή φάση της μέχρι την Παρασκευή 15/11.

Η υπερσελήνη του περασμένου μήνα ήταν 2.800 μίλια (4.500 χιλιόμετρα) πιο κοντά, καθιστώντας την πιο κοντινή της χρονιάς.

Το 2025, το φαινόμενο αναμένεται να επαναληφθεί τρεις φορές, ξεκινώντας από τον Οκτώβριο.

Τι κάνει το φεγγάρι «υπερπανσέληνο»

Ο όρος «υπερπανσέληνος» είναι περισσότερο ένας δημοφιλής παρά επιστημονικός όρος.

Μια «υπερπανσέληνος» συμβαίνει όταν μια πλήρης σεληνιακή φάση συγχρονίζεται με μια ιδιαίτερα κοντινή περιστροφή γύρω από τη Γη. Αυτό συμβαίνει συνήθως μόνο τρεις ή τέσσερις φορές το χρόνο και μάλιστα διαδοχικά, δεδομένης της διαρκώς μεταβαλλόμενης, οβάλ τροχιάς του φεγγαριού.

Μια υπερπανσέληνος προφανώς δεν είναι μεγαλύτερη, αλλά μπορεί να φαίνεται έτσι, αν και οι επιστήμονες λένε ότι η διαφορά μπορεί να είναι ελάχιστα αισθητή.

Πώς συγκρίνονται οι υπερπανσέληνοι;

Φέτος έχουμε μια τετράδα υπερπανσέληνων. Αυτή που έγινε τον Αύγουστο ήταν 224.917 μίλια (361.970 χιλιόμετρα) μακριά.

Αυτή του Σεπτεμβρίου ήταν 222.131 μίλια (357.486 χιλιόμετρα) μακριά. Μια μερική σεληνιακή έκλειψη εκτυλίχθηκε επίσης εκείνη τη νύχτα, ορατή σε μεγάλο μέρος της Αμερικής, της Αφρικής και της Ευρώπης, καθώς η σκιά της Γης έπεσε στο φεγγάρι, μοιάζοντας με μια μικρή δαγκωνιά.

Η υπερπανσέληνος του Οκτωβρίου ήταν η κοντινότερη της χρονιάς σε απόσταση 222.055 μιλίων (357.364 χιλιομέτρων) από τη Γη.

Η υπερπανσέληνος αυτού του μήνα θα πραγματοποιήσει την πλησιέστερη προσέγγισή της την Πέμπτη με την πλήρη σεληνιακή φάση την επόμενη ημέρα.

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι μόνο οι πιο οξυδερκείς παρατηρητές μπορούν να διακρίνουν τις λεπτές διαφορές. Είναι ευκολότερο να ανιχνεύσει κανείς την αλλαγή στη φωτεινότητα - μια υπερπανσέληνος μπορεί να είναι 30% πιο φωτεινή από τον μέσο όρο.

Με πληροφορίες από AP News

Η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου 2024 λέγεται αλλιώς και «πανσέληνος του καλαμποκιού» - Από πού πήρε την ονομασία της, πότε θα τη δούμε και η υπερπανσέληνος.

Η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου για το 2024 θα ολοκληρωθεί στις 18 Σεπτεμβρίου και έχει ονομασθεί το «φεγγάρι του καλαμποκιού», ή και το «φεγγάρι του θερισμού».

Μετά τη δύση του ηλίου, στρέφοντας το βλέμμα προς τον ουρανό, εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, θα δούμε τη σελήνη να λάμπει στον ουρανό. Βέβαια, ήδη από την προηγούμενη ημέρα θα είναι ορατό.

«Το Φεγγάρι του καλαμποκιού» ή το «Corn Moon»

Η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου ονομάζεται και «Φεγγάρι του καλαμποκιού», ή «φεγγάρι του θερισμού», καθώς είναι χαρακτηρισμοί που χρησιμοποιούνται από το The Old Farmer’s Almanac και προέρχονται από διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των Ιθαγενών Αμερικανών, των Αποικιακών Αμερικανών και των Ευρωπαϊκών πηγών.

Το Corn Moon κατά την επικρατέστερη εκδοχή, έχει πάρει την ονομασία του από τις ΗΠΑ και ιδιαίτερα από τις βόρειες πολιτείες, όπου υπάρχουν φυτείες καλαμποκιών. Το Σεπτέμβριο δε, κοντά στην ισημερία ξεκινάει η συγκομιδή του, και από εκεί προέκυψε ο χαρακτηρισμός.

Μάλιστα, η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου ανατέλλει σχεδόν την ίδια στιγμή, επί αρκετές νύχτες. Αυτό το γεγονός, βοηθούσε τους αγρότες της γης να μαζέψουν το φως του καλαμποκιού υπό το σεληνόφως.

Το ιδιαίτερο στην «Πανσέληνο του Σεπτεμβρίου»

Από την άλλη πλευρά, παραδοσιακά κάθε ονοματοδοσία φεγγαριού εφαρμόζεται σε ολόκληρο το σεληνιακό μήνα, στον οποίο εμφανίζεται και σε όλες τις φάσεις της σελήνης. Δηλαδή, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου.

Ωστόσο, το «φεγγάρι του θερισμού» είναι λίγο διαφορετικό. Αυτό συμβαίνει, καθώς η «Πανσέληνος του καλαμποκιού» καταγράφεται πιο κοντά στη φθινοπωρινή ισημερία, 22 με 23 Σεπτεμβρίου. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες, αυτή ανατέλλει σχεδόν την ίδια στιγμή, κοντά στο ηλιοβασίλεμα. Κρατάει για αρκετά βράδια στη σειρά, δίνοντας την ευκαιρία στους αγρότες για περισσότερες ημέρες με σεληνόφως. Με αυτό τον τρόπο, επιτρέπεται στους γεωργούς να ολοκληρώσουν τη συγκομιδή τους.

Τα εναλλακτικά ονόματα για το «φεγγάρι του καλαμποκιού»

Η Πανσέληνος του Σεπτεμβρίου παρουσιάζει κι άλλα ονόματα, καθώς είναι η μεταβατική περίοδος, η οποία βρίσκεται μεταξύ καλοκαιριού και φθινοπώρου. Μερικά από αυτά είναι:

Φθινοπωρινό φεγγάρι (Κρήτη)
Σελήνη με κίτρινα φύλλα (Assiniboine)
Φεγγάρι με καφέ φύλλα (Λακότα)
Σελήνη πεσμένων φύλλων (Οτζίμπουε)

Η πρώτη υπερπανσέληνος από τις συνολικά τρεις φετινές θα συμβεί την Τρίτη 14 Ιουνίου, με την κορύφωση του φαινομένου περίπου στις 14:35 μ.μ. Η πανσέληνος θα συμπέσει με την κοντινότερη προσέγγιση της Σελήνης στη Γη, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερο και φωτεινότερο από ό,τι συνήθως.

Οι γηγενείς φυλές της Αμερικής ονόμαζαν τη συγκεκριμένη πανσέληνο "της Φράουλας", επειδή συνέπιπτε με την κορύφωση της εποχής για την ωρίμανση και τη συλλογή του δημοφιλούς φρούτου.

Στις 13 Ιουλίου θα ακολουθήσει μια δεύτερη υπερπανσέληνος, ενώ η τρίτη και τελευταία για φέτος θα συμβεί στις 12 Αυγούστου και μάλιστα θα συμπέσει σχεδόν με το αποκορύφωμα των διαττόντων Περσείδων.

Καθώς λόγω της ελλειπτικής τροχιάς του φεγγαριού γύρω από τη Γη αυξομειώνεται συνεχώς η απόσταση μεταξύ των σωμάτων, υπερ-πανσέληνος συμβαίνει όταν η πανσέληνος συμπίπτει χρονικά με μια πολύ κοντινή προσέγγιση της Σελήνης.

Η απόσταση Γης-Σελήνης κυμαίνεται από 406.712 χιλιόμετρα (απόγειο) μέχρι 356.445 χιλιόμετρα (περίγειο), με μια μέση απόσταση περίπου 384.500 χιλιομέτρων.

Όταν η πανσέληνος συμβαίνει κοντά στο περίγειο, τότε θεωρείται ότι υπάρχει υπερ-Σελήνη, σούπερ-Σελήνη ή υπερ-πανσέληνος, όροι που δεν είναι αστρονομικοί. Ο όρος, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), εφευρέθηκε από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979.

Μια πανσέληνος στο περίγειο, καθώς είναι πιο κοντά σε μας, φαίνεται έως 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη σε σχέση με μια πανσέληνο στο απόγειο. Επίσης μια υπερ-πανσέληνος είναι περίπου 8% μεγαλύτερη και 15% φωτεινότερη σε σχέση με μια μέση πανσέληνο.

Μάλιστα η υπερπανσέληνος θα συμπέσει σχεδόν με μια ολική σεληνιακή έκλειψη, τη μοναδική του 2021

H δεύτερη υπερπανσέληνος του 2021 και η πιο μεγάλη για φέτος πρόκειται να λάβει χώρα νωρίς την Τετάρτη 26 Μαΐου (βράδυ Τρίτης). Για μια ακόμη φορά το φεγγάρι θα βρίσκεται πιο κοντά στη Γη και η πανσέληνος θα φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως. Μάλιστα η υπερπανσέληνος θα συμπέσει σχεδόν με μια ολική σεληνιακή έκλειψη, τη μοναδική του 2021, η οποία όμως δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.

Η συγκεκριμένη πανσέληνος είναι εν γένει γνωστή και ως το «Φεγγάρι των Λουλουδιών» στους Ινδιάνους της Αμερικής, καθώς πέφτει σε μια εποχή μεγάλης άνθησης των φυτών εν μέσω άνοιξης. Η πανσέληνος θα φθάσει στην κορύφωση της λίγο μετά το μεσημέρι της Τετάρτης 26 Μαΐου, αλλά μερικές ώρες νωρίτερα, το βράδυ της Τρίτης 25 Μαΐου (περίπου στις 04:30 ώρα Ελλάδας της 26ης Μαΐου) η Σελήνη θα βρεθεί στην κοντινότερη απόσταση της από τη Γη (357.311 χιλιόμετρα).

Καθώς η ελλειπτική τροχιά του φεγγαριού γύρω από τη Γη αυξομειώνει την απόσταση μεταξύ των σωμάτων, υπερ-πανσέληνος συμβαίνει όταν η πανσέληνος συμπίπτει χρονικά με μια πολύ κοντινή προσέγγιση της Σελήνης. Η απόσταση Γης-Σελήνης κυμαίνεται από 406.712 χιλιόμετρα (απόγειο) μέχρι 356.445 χιλιόμετρα (περίγειο), με μέση απόσταση περίπου τα 384.500 χιλιόμετρα. Όταν η πανσέληνος συμβαίνει κοντά στο περίγειο, τότε θεωρείται ότι υπάρχει υπερ-Σελήνη, σούπερ-Σελήνη ή υπερ-πανσέληνος, όροι που δεν είναι αστρονομικοί. Ο όρος, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), εφευρέθηκε από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979.

Μια πανσέληνος στο περίγειο, καθώς είναι πιο κοντά σε μας, φαίνεται έως 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη σε σχέση με μια πανσέληνο στο απόγειο. Επίσης μια υπερπανσέληνος είναι περίπου 8% μεγαλύτερη και 15% φωτεινότερη σε σχέση με μια μέση πανσέληνο. Η δεύτερη αυτή υπερπανσέληνος του 2021 θα είναι πιο εντυπωσιακή από την πρώτη του Απριλίου, επειδή η Σελήνη θα βρίσκεται πιο κοντά στη Γη κατά περίπου 157 χιλιόμετρα. Η επόμενη τρίτη και τελευταία υπερ-πανσέληνος του 2021, η οποία θα είναι λιγότερο εντυπωσιακή από τη δεύτερη, θα συμβεί στις 24 Ιουνίου.

Όσον αφορά την ολική έκλειψη, την πρώτη μετά από τον Ιανουάριο του 2019, συμβαίνει όταν η Σελήνη περνάει ολόκληρη μέσω της σκιάς της Γης και το φεγγάρι παίρνει έτσι μια πιο σκούρα κοκκινωπή ή «ματωμένη» απόχρωση. Η ολική έκλειψη της 26ης Μαΐου θα είναι ορατή μόνο από τον Ειρηνικό Ωκεανό και τμήματα της Ανατολικής Ασίας, Ιαπωνίας, Αυστραλίας-Νέας Ζηλανδίας, Κεντρικής, Νότιας και Βορειοδυτικής Αμερικής, σύμφωνα με τη NASA.

Το επόμενο αξιόλογο αστρονομικό φαινόμενο θα είναι μία δακτυλιοειδής ηλιακή έκλειψη στις 10 Ιουνίου. Τέτοιου είδους έκλειψη συμβαίνει, όταν η Σελήνη είναι πολύ μακριά από τη Γη για να καλύψει τελείως τον ηλιακό δίσκο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα «δαχτυλίδι» ηλιακού φωτός γύρω από το σκοτεινό φεγγάρι. Αυτή η έκλειψη θα είναι εν μέρει μόνο ορατή από την Ευρώπη.

Το ολόγιομο φεγγάρι θα έχουμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε αύριο Πέμπτη 7 Μαΐου. Πρόκειται για το φαινόμενο του supermoon ή αλλιώς υπερπανσέληνος και το φεγγάρι θα φαίνεται μεγαλύτερο και πιο φωτεινό από ότι συνήθως.

Φέτος, συνολικά έχει σημειωθεί 3 φορές το φαινόμενο της υπερπανσελήνου και αύριο θα είναι η τέταρτη και τελευταία για το 2020 ενώ την επόμενη υπερπανσέληνο θα έχουμε ευκαιρία να τη θαυμάσουμε τον Μάιο του 2021.

Η Σελήνη θα φτάσει σε απόσταση 361.184 χιλιομέτρων από τη Γη, γεγονός που θα την κάνει να φαίνεται μεγαλύτερη. Αντίθετα, η Σελήνη θα βρεθεί στη μακρινότερη απόσταση από τη Γη στις 31 Οκτωβρίου και την ημέρα αυτή θα φαίνεται σχεδόν 14% μικρότερη.

Ο όρος υπερπανσέληνος (supermoon) δεν είναι επιστημονικός, αλλά δημιούργημα του αστρολόγου Ρίτσαρντ Νόλε από το 1979.

Μια ακόμη υπερπανσέληνος θα υπάρξει τη Δευτέρα, καθώς η ελλειπτική τροχιά του θα φέρει το φεγγάρι πιο κοντά στη Γη.

Είναι η δεύτερη υπερπανσέληνος του 2020 από τις τέσσερις που θα υπάρξουν συνολικά φέτος. Η επόμενη θα συμβεί στις 8 Απριλίου.

Η κοντινή πανσέληνος θα λάβει χώρα στις 19:48 ώρα Ελλάδας στις 9 Μαρτίου και θα κάνει τη Σελήνη να δείχνει μεγαλύτερη και πιο φωτεινή από ό,τι συνήθως.

Η πανσέληνος του Μαρτίου ήταν γνωστή στους Ινδιάνους της Αμερικής ως «πανσέληνος των σκουληκιών»,

επειδή αυτή την εποχή το έδαφος μαλακώνει από τις βροχές και αρχίζουν να βγαίνουν τα σκουλήκια στην επιφάνεια.

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόσταση της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή.

Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα, αλλά αυξάνεται κατά 5% περίπου

στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο. Ο όρος Υπερ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη δεν είναι επιστημονικός, αλλά μάλλον δημιουργήθηκε από αστρολόγους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Tην Κυριακή 9 Φεβρουαρίου θα υπάρξει η πρώτη υπερπανσέληνος του 2020, καθώς η πανσέληνος θα συμπέσει σχεδόν -με διαφορά μιας μέρας- με την κοντινότερη απόσταση της Σελήνης από τη Γη, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να φαίνεται κάπως μεγαλύτερο και πιο φωτεινό από ό,τι συνήθως. Φέτος θα υπάρξουν άλλες τρεις υπερπανσέληνοι.

Η πανσέληνος θα συμβεί στις 09:34 ώρα Ελλάδας της Κυριακής, ενώ το φεγγάρι θα φθάσει στο περίγειο της ελλειπτικής τροχιάς του, δηλαδή στην κοντινότερη απόσταση από τη Γη (360.461 χιλιόμετρα) το βράδυ της Δευτέρας (στις 22:28 ώρα Ελλάδας). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τόσο το βράδυ του Σαββάτου όσο και της Κυριακής η Σελήνη θα έχει την «τιμητική» της, εφόσον βέβαια ο καιρός κατά τόπους το επιτρέψει.

Στη Βόρεια Αμερική αυτή η πανσέληνος της χρονιάς ήταν γνωστή από παλιά ως «πανσέληνος του χιονιού» (επειδή συνήθως χιόνιζε πολύ τέτοια εποχή) ή «πανσέληνος της πείνας» (επειδή το κυνήγι ήταν δύσκολο λόγω του χιονιού και του κρύου) ή «πανσέληνος της αρκούδας» (γιατί έβγαινε…παγανιά).

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα, αλλά αυξάνεται κατά 5% περίπου στο απόγειο (μέγιστη απόσταση) και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο (ελάχιστη απόσταση). Στις 26 Φεβρουαρίου, που θα βρίσκεται στο απόγειο του, το φεγγάρι θα απέχει από τη Γη σχεδόν 406.300 χιλιόμετρα.

Ο όρος Υπερ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη δεν είναι επίσημος αστρονομικός, αλλά δημιουργήθηκε από αστρολόγους. Έως τη δεκαετία του 1970 κανένας δεν μιλούσε για σούπερ-φεγγάρια και υπερ-πανσέληνους, οπότε ένας αστρολόγος εφηύρε τον όρο, ο οποίος «έπιασε» σιγά-σιγά.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Υπερ-Σελήνη ή υπερπανσέληνος συμβαίνει, όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο)

Η δεύτερη Υπερ-Σελήνη του 2019 θα υπάρξει σήμερα Τρίτη στις 17:53 ώρα Ελλάδας.

Η πρώτη υπερπανσέληνος είχε συμβεί στις 21 Ιανουαρίου, ενώ φέτος θα υπάρξει μόνο άλλη μία στις 21 Μαρτίου.

Υπερ-Σελήνη ή υπερπανσέληνος συμβαίνει, όταν υπάρχει πανσέληνος και ταυτόχρονα η τροχιά του φεγγαριού το φέρνει πιο κοντά στη Γη (περίγειο), με αποτέλεσμα ο δορυφόρος του πλανήτη μας να φαίνεται μεγαλύτερος και πιο φωτεινός από ό,τι συνήθως.

Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα, αλλά αυξάνεται κατά 5% περίπου στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο.

Στις 31 Ιανουαρίου το φεγγάρι θα κάνει κάτι ασυνήθιστο, καθώς τρία ξεχωριστά ουράνια φαινόμενα σχεδόν θα συμπέσουν:

Δύο φορές θα υπάρξει υπέρ-Σελήνη το 2018 και η πρώτη θα είναι με το «καλημέρα» του νέου έτους, λίγο πριν