Κυβερνητικοί οικονομικοί επιτελείς, τραπεζίτες, επιχειρηματίες και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι πολλών κλάδων θα “κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα” τις επόμενες εβδομάδες, περιμένοντας να δουν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στον τουριστικό τομέα και ποιό θα είναι το μέγεθος των επιπτώσεων της πανδημίας σε όλο το εύρος της οικονομίας, στην απασχόληση και στα δημοσιονομικά.
Πέρα από τα λουκέτα, την υπολειτουργία επιχειρήσεων και την αδυναμία πληρωμής υποχρεώσεων τους σε εφορία-Ταμεία-τράπεζες και εργαζόμενους, ο μεγάλος φόβος είναι ότι από τα μέσα Ιουλίου ως τον Σεπτέμβριο μπορεί να εκδηλωθεί κύμα μαζικών απολύσεων, που θα προκαλέσει αντιδράσεις, κοινωνική αναταραχή και περαιτέρω επιδείνωση του πολιτικοοικονομικού και του επενδυτικού κλίματος.
Το άνοιγμα των συνόρων για τον τουρισμό και τα πρώτα μικρά κύματα αφίξεων τουριστών, σε συνδυασμό με τα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων που ανακοινώνονται κλιμακωτά, δημιούργησαν κάποια πρόσκαιρη επίπλαστη αισιοδοξία, αναθερμαίνοντας προσδοκίες.
Ομως τα στοιχεία και οι εξελίξεις δείχνουν ότι όχι μόνον δεν δικαιολογείται αισιοδοξία, αλλά στην οικονομία πρέπει να προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα.
Χιονοστιβάδα οι επιπτώσεις
Την άποψη αυτή συμμερίζονται σε ιδιωτικές συζητήσεις τους υπουργοί και υπηρεσιακοί παράγοντες οικονομικών υπουργείων, εκτιμώντας ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες, με περαιτέρω επιβράδυνση της οικονομίας, ταμειακή “ασφυξία” των επιχειρήσεων και μεγάλη αύξηση της ανεργίας.
Κατά τις εκτιμήσεις τους, ιδιαίτερα αρνητικές – και με πολλαπλές δυσμενείς παρενέργειες – θα είναι οι εξελίξεις στα δημοσιονομικά, που θα περιορίσουν τις δυνατότητες χειρισμών της κυβέρνησης, η οποία θα αναγκασθεί να βασισθεί κυρίως στα κονδύλια του ευρωπαϊκού Ταμεία Ανάκαμψης – εάν και όταν αρχίσουν να εισρέουν.
Σε αντίθεση με την συγκρατημένη αισιοδοξία που εκφράζουν στις δηλώσεις τους ο πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι υπουργοί, στο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο επικρατεί έντονη ανησυχία, καθώς διαπιστώνεται ότι οι εξελίξεις στην οικονομία και τα δημοσιονομικά κινούνται στα βήματα του “απαισιόδοξου” σεναρίου:
Η επιβράδυνση της οικονομίας είναι μεγαλύτερη απ' ό,τι αναμενόταν, χωρίς ακόμη να μπορεί να προβλεφθεί το βάθος και η διάρκεια της ύφεσης.
Η μείωση των εσόδων από τον τουρισμό στο δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου εκτιμάται ότι θα είναι της τάξεως του 60%. Θα χαθούν δηλαδή περίπου 10,5 δισ. ευρώ, που θα “αιμοδοτούσαν” πολλούς κλάδους της εγχώριας παραγωγικής μηχανής και των υπηρεσιών.
Στον τουριστικό τομέα υπολογίζεται ότι θα χαθούν περί τις 200.000 θέσεις εργασίας, ενώ πολλαπλάσιες θα είναι οι απώλειες στην εστίαση και στις λιανικές πωλήσεις.
Μεγαλύτερο έλλειμμα, άδεια ταμεία
Οι τεράστιες απώλειες εσόδων από τον τουρισμό και η κάμψη εργασιών σε πολλούς κλάδους, θα έχουν αναπόφευκτα άμεση επίδραση στα δημόσια έσοδα, στις πληρωμές ασφαλιστικών εισφορών και στην εξυπηρέτηση τραπεζικών δανείων.
Τα φορολογικά έσοδα του Δημοσίου που είχαν μειωθεί κατά 33,5% τον Απρίλιο λίγο μετά την εκδήλωση της πανδημίας, σημείωσαν ανάλογη πτώση και τον Ιούνιο. Για τον Ιούλιο εκτιμάται ότι η συρρίκνωση θα συνεχισθεί και η απόκλιση θα είναι πολύ μεγάλη από τις επιδόσεις του αντίστοιχου περυσινού μήνα. Θα διογκωθεί λοιπόν περαιτέρω το έλλειμμα, δεδομένου μάλιστα ότι αυξήθηκαν οι κρατικές δαπάνες, λόγω πανδημίας και μέτρων στήριξης της οικονομίας.
Στο “κόκκινο” μπαίνουν και τα ασφαλιστικά Ταμεία, που θα δουν να μειώνονται δραματικά οι εισπράξεις τους από ασφαλιστικές εισφορές. Τα προβλήματα για τον ΕΦΚΑ είχαν αρχίσει πριν από την πανδημία, με αύξηση των ληξιπρόθεσμων σχεδόν κατά 1 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Τα ανείσπρακτα ληξιπρόθεσμα ήταν 36 δισ. όταν ξεκίνησε το lockdown και αναμένεται ότι θα υπερβούν τα 40 δισ. μόλις ξεπαγώσουν οι αναστολές πληρωμών.
Δεν βρίσκουν "συνταγή"
Το “φάρμακο” για την αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων είναι η αναθέρμανση της οικονομίας και η αποτροπή της διαγραφόμενης βαθιάς ύφεσης.
Ομως η κυβέρνηση δεν έχει βρεί ακόμη την κατάλληλη “συνταγή”. Επιχειρηματικοί παράγοντες τονίζουν ότι
τα μέτρα στήριξης είναι άτολμα και αποσπασματικά. Περιλαμβάνουν κυρίως μετάθεση πληρωμών, ελάχιστα δάνεια- και καθόλου ζεστό χρήμα υπό μορφή επιδοτήσεων, όπως γίνεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες
www.sofokleousin.gr
