Συγκεκριμένα στον Οδηγό αυτό, που συντάχθηκε από τις καθ' ύλην αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, καταγράφονται με συνοπτικό και κατανοητό τρόπο, όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι για την μεταφορά αγαθών στις αποσκευές τους (ατέλειες, απαλλαγές, αγορές από Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών, ρευστά διαθέσιμα, κ.λπ), κατά την διάρκεια του ταξιδιού τους.
Σύμφωνα με τον οδηγό της ΓΓΔΕ παρέχονται απαλλαγές στις εισαγωγές εμπορευμάτων που μεταφέρουν στις προσωπικές τους αποσκευές οι ταξιδιώτες από τρίτες χώρες, εφόσον η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 300 ΕΥΡΩ.
Σε περίπτωση επιβατών αεροπλάνων και πλοίων, το χρηματικό όριο απαλλαγής είναι 430 ΕΥΡΩ.
Προκειμένου για ταξιδιώτες κάτω των (15) ετών η απαλλαγή περιορίζεται σε είδη συνολικής αξίας μέχρι 150 ΕΥΡΩ ανεξάρτητα από το μεταφορικό μέσο.
Προκειμένου για κατοίκους παραμεθορίων ζωνών ή μεθοριακούς εργαζόμενους και μέλη του πληρώματος μεταφορικών μέσων, η απαλλαγή περιορίζεται σε είδη συνολικής αξίας μέχρι 175 ΕΥΡΩ.
Για τα παρακάτω εμπορεύματα οι ποσότητες που μπορούν να εισαχθούν ατελώς ανά ταξιδιώτη είναι οι εξής: Α) προϊόντα καπνού: α) Για ταξιδιώτες που ταξιδεύουν αεροπορικώς:
200 τεμ. τσιγάρα ή 100 τεμ. πουράκια ή 50 πούρα ή 250 γραμ. καπνού ή αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων.
β) Για ταξιδιώτες που ταξιδεύουν με τα λοιπά μεταφορικά μέσα: 40 τεμ. τσιγάρα ή 20 τεμ. πουράκια ή 10 τεμ. πούρα ή 50 γραμ. καπνός για κάπνισμα ή αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων.
Β) Αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά, εκτός του κοινού κρασιού και της μπύρας:
- αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά, με αλκοολικό τίτλο μεγαλύτερο από 22% vol, ή αιθυλική αλκοόλη μη μετουσιωμένη με αλκοολικό τίτλο 80% vol ή μεγαλύτερο: 1 λίτρο ή
- αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά με αλκοολικό τίτλο που δεν υπερβαίνει το 22% vol: 2 λίτρα, ή αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων και - συνολικά 4 λίτρα κοινού κρασιού και 16 λίτρα μπύρας.
Για ταξιδιώτες κάτω των (17) ετών δεν δίνεται απαλλαγή για τα καπνικά προϊόντα και οινοπνευματώδη ποτά.
Οι μη εγκατεστημένοι στο εσωτερικό της Κοινότητας ταξιδιώτες, δικαιούνται απαλλαγής από το Φ.Π.Α. που αναλογεί στα είδη που αγοράζουν στο εσωτερικό της Κοινότητας και τα οποία τα προορίζουν για προσωπική ή οικογενειακή χρήση και τα συναποκομίζουν στις προσωπικές τους αποσκευές κατά την αναχώρησή τους για τρίτη χώρα.
Η διαδικασία απαλλαγής καθώς και το σχετικό υπόδειγμα της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης Η απαλλαγή αυτή μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση Α. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση της απαλλαγής
1. Για τη χορήγηση της απαλλαγής, πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις :
- Ο αγοραστής - ταξιδιώτης να έχει την κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του εκτός Κοινότητας, γεγονός που αποδεικνύεται από το διαβατήριό του ή το δελτίο ταυτότητάς του ή άλλο επίσημο έγγραφο.
- Τα αγαθά που αγοράζονται στα πλαίσια του λιανικού εμπορίου, να προορίζονται να καλύψουν προσωπικές ή οικογενειακές ανάγκες του αγοραστή
- ταξιδιώτη και να περιλαμβάνονται στις προσωπικές αποσκευές του, ανεξάρτητα αν συνοδεύονται ή όχι από τον ίδιο.
Σε περιπτώσεις που η αναχώρηση των αγοραστών - ταξιδιωτών από την Ελλάδα προς τρίτη χώρα πραγματοποιείται με οχήματα μεταφοράς προσώπων, ο όρος «προσωπικές αποσκευές» αφορά είδη που μεταφέρονται στον αποθηκευτικό χώρο οχημάτων μεταφοράς προσώπων προς εξυπηρέτηση των επιβαινόντων σε αυτά.
- Τα αγαθά να μην είναι είδη διατροφής, οινοπνευματώδη ποτά και καπνοβιομηχανικά προϊόντα. -
Τα αγαθά να μην προορίζονται για τον εξοπλισμό ή τον εφοδιασμό ιδιωτικών μέσων μεταφοράς (αυτοκινήτων, σκαφών, αεροσκαφών κ.λ.).
- Η συνολική αξία της κάθε μίας Απόδειξης Λιανικής Πώλησης, συμπερι-λαμβανομένου και του Φ.Π.Α., να υπερβαίνει το ελάχιστο όριο των 120 €.
Δεν παρέχεται δικαίωμα απαλλαγής ή επιστροφής Φ.Π.Α., στο προσωπικό των μεταφορικών μέσων που ενεργούν μεταφορές μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών, καθώς και όταν ο πωλητής ανήκει στην κατηγορία των απαλλασσομένων από το Φ.Π.Α. επιχειρήσεων, λόγω τζίρου.
Επίσης τα είδη που μεταφέρονται από αγοραστές - ταξιδιώτες με φορτωτικά έγγραφα ή λοιπά συνοδευτικά φορολογικά στοιχεία μεταφοράς, ανεξαρτήτως του τρόπου μεταφοράς ( οδική, αεροπορική, θαλάσσια), καθώς και τα είδη που μεταφέρονται με επαγγελματικά οχήματα μεταφοράς εμπορευμάτων, δημόσιας ή ιδιωτικής χρήσεως, δεν εμπίπτουν στη εφαρμογή της διαδικασίας απαλλαγής.
Διαδικασία χορήγησης απαλλαγής Άμεση απαλλαγή : - ο αγοραστής - ταξιδιώτης δηλώνει στον πωλητή εγγράφως, ότι πρόκειται να αναχωρήσει κατ' ευθείαν από την Ελλάδα για χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς δηλαδή ενδιάμεσο σταθμό σε άλλη κοινοτική χώρα,
- ο πωλητής εκδίδει την προβλεπόμενη Απόδειξη Λιανικής Πώλησης με την ένδειξη «ΧΩΡΙΣ Φ.Π.Α. - ΕΞΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΑΓΟΡΑΣΤΗ-ΤΑΞΙΔΙΩΤΗ ΕΚΤΟΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ» και - ο ίδιος ο πωλητής ή εκπρόσωπός του, προσκομίζει τα αγαθά στο Τελωνείο εξόδου από την Ελλάδα και τα παραδίδει στον αγοραστή - ταξιδιώτη κατά την αναχώρησή του για την Τρίτη χώρα, μαζί με Δελτίο Αποστολής και την Απόδειξη Λιανικής Πώλησης, το πρώτο αντίτυπο της οποίας, αφού θεωρηθεί για την εξαγωγή από το Τελωνείο παραμένει στο αρχείο του πωλητή.
Έμμεση απαλλαγή :
- ο αγοραστής πρέπει να ζητάει από τον πωλητή να του εκδώσει την ειδικού τύπου τριπλότυπη Απόδειξη Λιανικής Πώλησης,
- τα αγαθά να εξάγονται εκτός της Κοινότητας πριν από την παρέλευση του τρίτου μήνα που ακολουθεί το μήνα κατά τον οποίο εκδόθηκε η Απόδειξη Λιανικής Πώλησης,
- τα αγορασθέντα είδη πρέπει να επιδεικνύονται από τον αγοραστή - ταξιδιώτη στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή, κατά την αναχώρησή του από τη χώρα για τρίτη χώρα (εφόσον η χώρα μας είναι ο τελευταίος σταθμός εξόδου του από την Κοινότητα), προκειμένου να βεβαιώνεται η εξαγωγή των αγαθών με τη θεώρηση του πρώτου αντιτύπου της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης,
- ο αγοραστής - ταξιδιώτης επιστρέφει στον πωλητή τη θεωρημένη από την Τελωνειακή Αρχή απόδειξη εντός προθεσμίας τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία αγοράς των αγαθών, προκειμένου ο πωλητής να επιστρέψει το ποσό του Φ.Π.Α., που αναγράφεται σ' αυτή, στον ίδιο τον αγοραστή -ταξιδιώτη ή σε νόμιμο εκπρόσωπό του ή να προβεί σε κατάθεση σε λογαριασμό τραπέζης με υπόδειξη του αγοραστή.
Αντί της παραπάνω διαδικασίας επιστροφής, ο αγοραστής μπορεί να παραδίδει τη θεωρημένη Απόδειξη Λιανικής Πώλησης μετά τη σφράγισή της από την Τελωνειακή Αρχή και πριν την αναχώρησή του, σε Γραφεία Διαμεσολάβησης που λειτουργούν στους χώρους αναχώρησης (Αεροδρόμια κ.λ.π.), τα οποία, έναντι αμοιβής, είτε αναλαμβάνουν όλες τις διαδικασίες και αποστέλλουν το ποσό του Φ.Π.Α. στον αγοραστή, είτε του προκαταβάλλουν το ποσό αυτό και στη συνέχεια το εισπράττουν από τον πωλητή.
Αναχώρηση του ταξιδιώτη για Τρίτη χώρα μέσω άλλης Κοινοτικής χώρας
Στην περίπτωση αγοράς αγαθών στη χώρα μας και αναχώρηση του αγοραστή -ταξιδιώτη για τρίτη χώρα μέσω άλλης Κοινοτικής χώρας, η θεώρηση της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης, για την εξαγωγή των αγαθών, γίνεται από το Τελωνείο ελέγχου του τελευταίου σημείου αναχώρησης από την άλλη Κοινοτική χώρα για την τρίτη χώρα, με την επίδειξη των αγορασθέντων αγαθών.
Η επιστροφή του Φ.Π.Α. γίνεται από τον εγκατεστημένο στη χώρα μας πωλητή είτε απευθείας στον αγοραστή - ταξιδιώτη, είτε μέσω Διαμεσολαβητικού Γραφείου Αγορά αγαθών από άλλη Κοινοτική χώρα και αναχώρηση του ταξιδιώτη από την Ελλάδα.
Στην περίπτωση αγοράς αγαθών από άλλη Κοινοτική χώρα και αναχώρηση του αγοραστή - ταξιδιώτη για τρίτη χώρα από την Ελλάδα, η θεώρηση της Απόδειξης Λιανικής Πώλησης, για την εξαγωγή των αγαθών, γίνεται από το Τελωνείο ελέγχου του τελευταίου σημείου αναχώρησης από τη χώρα μας για την τρίτη χώρα, με την επίδειξη των αγορασθέντων αγαθών.
Η επιστροφή του Φ.Π.Α. γίνεται από τον εγκατεστημένο σε άλλη Κοινοτική χώρα πωλητή. Το δικαίωμα αγοράς αφορολογήτων και αδασμολογήτων ειδών παρέχεται μόνο στους εξερχόμενους της χώρας ή διερχόμενους από αυτή ημεδαπούς ή αλλοδαπούς επιβάτες με προορισμό τρίτη χώρα καθώς επίσης και στα πληρώματα των μεταφορικών μέσων που έχουν προορισμό τρίτη χώρα και παραδίδονται σε αυτούς κατά το χρόνο αναχώρησής τους από την Ελλάδα.
Το δικαίωμα αγοράς φορολογημένων ειδών από τα μικτά Καταστήματα Φορολογημένων, Αδασμολογήτων & Αφορολογήτων Ειδών παρέχεται σε όλους τους ταξιδιώτες που έχουν ως προορισμό άλλο σημείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσον αφορά την μέγιστη ανά είδος ποσότητα που μπορεί να πωληθεί από τα ΚΑΕ, δεν υπάρχει σχετικός περιορισμός, όμως οι αγοραζόμενες ποσότητες πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να ικανοποιούν μόνο τις προσωπικές-οικογενειακές, και σε καμία περίπτωση εμπορικές, ανάγκες των επιβατών. Η διαδικασία πώλησης αδασμολογήτων και αφορολογήτων ειδών από τα ΚΑΕ πραγματοποιείται ως εξής:
α) Για τα καταστήματα που λειτουργούν σε λιμένες και αερολιμένες, με την σφράγιση από τα ΚΑΕ ή την επικύρωση μέσω ταμειακής μηχανής ή μέσω μηχανογραφημένου συστήματος, του εισιτηρίου/κάρτας επιβίβασης του επιβάτη, η οποία χρησιμεύει σαν στοιχείο απόδειξης του προορισμού σε τρίτη χώρα του επιβάτη, καθώς και με την έκδοση από τα ΚΑΕ απόδειξης λιανικής πώλησης για κάθε αγοραστή.
β) Για τα καταστήματα που λειτουργούν στους Μεθοριακούς Σταθμούς, με την έκδοση απόδειξης λιανικής πώλησης.
Αντίστοιχα, η διαδικασία πώλησης φορολογημένων ειδών από τα μικτά ΚΑΕ πραγματοποιείται με την έκδοση απόδειξης λιανικής πώλησης.
Στους επιβάτες με προορισμό τρίτη χώρα που έχουν πραγματοποιήσει αγορές αδασμολογήτων και αφορολογήτων ειδών από τα ΚΑΕ διενεργούνται δειγματοληπτικοί έλεγχοι με βάση την κάρτα επιβίβασης και την απόδειξη λιανικής πώλησης.
Στους λοιπούς επιβάτες ασκείται διακριτική εποπτεία και στις περιπτώσεις βάσιμων υπονοιών, έλεγχος των αγορασθέντων από το κατάστημα ειδών σε σχέση, με την εκδοθείσα σχετική απόδειξη λιανικής πώλησης. Η τυχόν αγορά ειδών από τα Καταστήματα Αφορολογήτων Ειδών από μη δικαιούχα πρόσωπα διώκεται και τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις περί λαθρεμπορίας του Τελωνειακού Κώδικα.
Κάθε φυσικό πρόσωπο που εισέρχεται ή εξέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μεταφέρει ρευστά διαθέσιμα αξίας ίσης ή μεγαλύτερης των 10.000 € δηλώνει το ποσό αυτό στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μέσω των οποίων εισέρχεται ή εξέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1889/2005 (L 309/9/25.11.2005).
Στην Ελλάδα, ο έλεγχος διακίνησης ρευστών διαθεσίμων έχει εκχωρηθεί στις τελωνειακές αρχές. (Εδώ να διευκρινήσουμε ότι αυτή την στιγμή λόγω capital controls για την μεταφορά ρευστού στο εξωτερικού υπάρχει το όριο των 2.000 ευρώ ) και συγκεκριμένα ισχύουν τα κάτωθι: Επιτρέπεται η μεταφορά χαρτονομισμάτων σε ευρώ ή και σε ξένο νόμισμα έως του ποσού των ευρώ δύο χιλιάδων (2.000) ή του ισόποσου σε ξένο νόμισμα ανά φυσικό πρόσωπο και ανά ταξίδι στο εξωτερικό.
Από τον περιορισμό των 2.000 ευρώ εξαιρούνται οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού.
Με πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος μπορεί να ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα εφαρμογής της παραπάνω απαγόρευσης, να προβλέπονται διαφοροποιήσεις για χώρες της ζώνης SCHENGEN και για χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να θεσπίζονται ειδικές εξαιρέσεις για κατηγορίες προσώπων.
Ως ρευστά διαθέσιμα νοούνται: • διαπραγματεύσιμοι τίτλοι στον κομιστή, συμπεριλαμβανομένων νομισματικών μέσων εκδιδομένων στον κομιστή όπως ταξιδιωτικών επιταγών,
• διαπραγματεύσιμοι τίτλοι (συμπεριλαμβανομένων επιταγών, γραμματίων και εντολών πληρωμής) είτε εκδιδόμενοι στον κομιστή είτε οπισθογραφημένοι χωρίς περιορισμό, είτε εκδιδόμενοι σε διαταγή εικονικού δικαιούχου, είτε διαμορφωμένοι κατά τρόπον ώστε η κατοχή να συνεπάγεται κυριότητα,
• μη πλήρεις τίτλοι (συμπεριλαμβανομένων επιταγών, γραμματίων και εντολών πληρωμής) υπογεγραμμένοι αλλά με παράλειψη του ονόματος του δικαιούχου,
• τα μετρητά, ήτοι χαρτονομίσματα και κέρματα που είναι σε κυκλοφορία ως μέσο συναλλαγής.
Ο χρυσός, τα πολύτιμα μέταλλα, οι πολύτιμοι λίθοι, οι τραπεζικές κάρτες (π.χ. κάρτες με αποθηκευμένη αξία ή προπληρωμένες κάρτες) καθώς και οι μάρκες καζίνου δεν θεωρούνται ρευστά διαθέσιμα.
Η δήλωση συνίσταται στη συμπλήρωση ενός εντύπου, το οποίο παρέχεται από τις αρμόδιες αρχές στο σημείο εισόδου ή εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εν συνεχεία υποβάλλεται ενυπόγραφο από τον ταξιδιώτη, θεωρημένο αντίγραφο του οποίου δύναται να ζητήσει. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή ανακριβούς ή ελλιπούς δήλωσης επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο, άμεσα καταβλητέο, ίσο με το 25% του ποσού των μη δηλωθέντων ρευστών διαθεσίμων.
Οι τελωνειακές αρχές δύνανται να δεσμεύσουν τα ρευστά διαθέσιμα με σκοπό την περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί αν αποτελούν προϊόν νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Επισημαίνουμε ότι τα παραπάνω αναφερόμενα ισχύουν για την είσοδο ή έξοδο φυσικού προσώπου από την ΕΕ. Σε περίπτωση που φυσικό πρόσωπο ταξιδεύει από χώρα της ΕΕ στην Ελλάδα ή αναχωρεί από την Ελλάδα για άλλη χώρα της ΕΕ, δεν υπάρχει υποχρέωση δήλωσης ρευστών διαθεσίμων στις τελωνειακές αρχές της χώρας μας.
