Ὁ ναός, μία τρίκλιτη βασιλική μέ ἐγκάρσιο κλίτος καί νάρθηκα, ἀποτελεῖ ἕνα ἀνοικτό βιβλίο γιά τή μελέτη τῆς ἐξελίξεως τῆς βυζαντινῆς τέχνης στή Βέροια, ἀλλά καί τήν ἱστορία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, καθώς συνδέεται ἐκτός τῶν ἄλλων καί μέ τό μαρτύριο τοῦ μητροπολίτου Βεροίας, τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Ἀρσενίου.
Ἡ πρώτη φάση τοῦ ναοῦ χρονολογεῖται στόν 7ο-8ο αἰώνα. Ἡ δεύτερη συνδέεται μέ τόν ἐπίσκοπο Βεροίας Νικήτα, γύρω στό 1078, ἐνῶ ἡ τρίτη τοποθετεῖται στόν 13ο αἰώνα, μετά τίς καταστροφές πού προκάλεσε ἰσχυρός σεισμός στήν πόλη. Στήν τρίτη αὐτή φάση ἀνήκουν καί οἱ περισσότερες ἐντυπωσιακές τοιχογραφίες πού κοσμοῦν μέχρι σήμερα τόν ναό, παρά τίς πολλές φθορές πού ὑπέστη ἐξαιτίας τῆς μετατροπῆς του σέ τζαμί κατά τόν 16ο αἰώνα, τήν κατεδάφιση τοῦ νοτίου κλίτους καί τήν οἰκοδόμηση διαφόρων προσκτισμάτων.
Ἀπό τό 1994 ἔγιναν συνεχεῖς καί ἐπίμονες προσπάθειες ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας, σέ συνεργασία μέ τίς ἑκάστοτε Ἐφορίες Βυζαντινῶν Ἀρχαιοτήτων, γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως καί τήν ἀπόδοσή της στή λατρεία, οἱ ὁποῖες τελικά εὐοδώθηκαν, ὥστε αὐτές τίς ἡμέρες νά ἔχουμε τή χαρά νά ὁλοκληρώνεται τό μεγάλο ἔργο τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως τῆς Βε¬ροίας.
Ἡ χαρά μας αὐτή θά συνεχισθεῖ τίς ἑπόμενες ἑβδομάδες μέ δύο πολύ σημαντικά γεγονότα γιά τήν πόλη μας καί τήν Ἱερά Μητρόπολή μας.
Τήν Κυριακή 5 Ἰουνίου 2016 θά τελέσουμε τά ἐγκαίνια μέ τήν παρουσία τῶν ἐκπροσώπων ὅλων τῶν Πατριαρχείων καί τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκε¬φάλων Ἐκκλησιῶν οἱ ὁποῖοι θά συμμετάσχουν στό Διεθνές Θεολογικό Συνέ¬δριο τῶν ΚΒ´ Παυλείων, ἐνῶ στίς 29 Ἰουνίου, ἑορτή τοῦ πρωτο¬κο¬ρυφαίου ἀποστόλου Παύλου καί ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, θά τελεσθεῖ ἡ πρώτη Πατριαρχική θεία Λειτουργία μέ τή συμμετοχή ἐκπροσώπων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Στίς λατρευτικές αὐτές ἐκδηλώσεις τιμῆς στόν ἱδρυτή τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, ἀπόστολο Παῦλο, καί ἑορτασμοῦ γιά τήν ἀποκατάσταση τοῦ περικαλλοῦς ἱστορικοῦ ναοῦ τῶν πρωτοκορυφαίων ἀποστόλων, τῆς Παλαιᾶς Μητροπόλεως τῆς Βεροίας, προσκαλοῦμε ὅλους τούς κατοίκους τῆς πόλεώς μας καί τοῦ νομοῦ Ἠμαθίας νά συμμετάσχουν καί καλοῦμε τά μέσα μαζικῆς ἐνημερώσεως νά καλύψουν τό μεγάλο καί χαρμόσυνο αὐτό γεγονός γιά τήν πόλη μας.
Μετὰ τῶν ἐν Κυρίῳ εὐχῶν
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων
ΚΒ΄ ΠΑΥΛΕΙΑ - Ιούνιος 2016
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ - 2400 έτη από τη γέννηση του Αριστοτέλη
