Παλιό Ξενοδοχείο Δωδώνη.
Το βιβλίο προλόγισε ο συγγραφέας Αλέξανδρος Ακριτίδης και αποσπάσματα διάβασε η φιλόλογος Γιούλη Δήμου.
Η Σωτηρία Περβανά με το νέο της πόνημα στήνει ένα μυθιστόρημα χαρακτήρων πολυφωνικό και πολυεπίπεδο με ιστορικές και κοινωνικές εκφάνσεις. Με αφετηρία τα αποτρόπαια γεγονότα που εκμαύλισαν τις ψυχές και τις ζωές των κατοίκων της ιστορικής Σμύρνης, ξεκινάει την αφήγησή της για να μας εξιστορήσει την πορεία της ζωής –που καθόλου εύκολη δεν ήταν, αντίθετα την όριζαν δύσκολα μονοπάτια– της Σμυρνιάς Πολύμνιας και του ασαράντιστου παιδιού της, που μέσα σε μια στιγμή βρίσκονται ξεριζωμένοι απ’ τον τόπο τους προσπαθώντας να γλιτώσουν από τη λαίλαπα της καταστροφής και του αφανισμού.
Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι η Περβανά δεν αναλώνεται σε άσκοπες αναλύσεις και περιγραφές των γεγονότων της Καταστροφής της Σμύρνης αλλά αποδίδει στον λόγο της και στις περιγραφές της τη διάσταση που τους πρέπει, ώστε να αναφέρει τόσα όσα χρειάζονται για να στήσει την ιστορία της.
Η γραφή της είναι καλοδουλεμένη, παραστατική, αληθοφανής, με τις δόσεις λυρισμού που χρειάζονται, ταυτόχρονα γίνεται σκληρή και χειμαρρώδης όπου αρμόζει, ώστε να περιγράψει τα ιστορικά γεγονότα με τη διάσταση που τους πρέπει – αποτέλεσμα τη ενδελεχούς έρευνας που έχει προηγηθεί του γραψίματος.
Οι λέξεις της είναι προσεκτικά διαλεγμένες ώστε να αποδώσουν την ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής που περιγράφει, όπως και την ψυχοσύνθεση των ηρώων. Δεν διστάζει να θέσει τους ήρωές της προ των ευθυνών τους· με την τεχνική του εσωτερικού μονολόγου διεισδύει στις πιο μύχιες σκέψεις τους και στα κατάβαθα της ψυχής τους και τους κατασκευάζει απόλυτα αληθοφανείς. Ποιος δεν θα συμπορευτεί, δεν θα πονέσει και δεν θα θαυμάσει την Κορνηλία, την πρώτη κόρη της Πολύμνιας, στον αγώνα της να ορθοποδήσει και να επιβιώσει, όταν, το ένα μετά το άλλο, χιλιάδες δεινά χτυπούν την πόρτα του σπιτιού τους;
Από παιδί ακόμα, αντί να τρέχει στις αλάνες, επωμίζεται τη φροντίδα των μικρότερων αδερφών της και αναγκάζεται να δουλεύει σκληρά τη γη τους και τα καπνά στα χωράφια για να βοηθήσει τη μάνα της και να αντιπαλέψουν τη φτώχεια. Κανένας αναγνώστης δεν μένει ασυγκίνητος μπροστά στην αγέρωχη φιγούρα της μάνας, που στέκεται βράχος στα δύσκολα, για να προστατεύσει και να θωρακίσει τα παιδιά της.
Όταν η Κορνηλία παίρνει η λάθος απόφαση να παντρευτεί τον Φώτη, ώστε να έχει αντρικό στήριγμα το σπίτι τους, κανείς δεν μπορεί να φανταστεί όσα η μοίρα θα ορίσει για τους ήρωες. Όταν αυτός κλέβει την αθωότητα της Ζαφειρώς, της μικρότερης αδερφής, η μάνα παίρνει και πάλι τη μοίρα στα χέρια της και γίνεται τιμωρός. Η Περβανά στήνει στέρεες, γερές και αληθοφανείς μυθιστορηματικές φιγούρες και αποδίδει στον κάθε ήρωα ό,τι του αξίζει θέλοντας να περάσει το μήνυμα πως, όταν κάποιος δεν παραιτηθεί και έχει θέληση και όρεξη για τη ζωή, η ίδια η ζωή είναι αυτή που του ανταποδίδει την όποια καλοσύνη.
Έτσι, η Κορνηλία από κυρά του χωριού, εργάτρια και αγρότισσα γίνεται η βασίλισσα της καπνοβιομηχανίας, χαίρει της εκτίμησης όλων και βρίσκει την αληθινή αγάπη στο πρόσωπο του Ηλία. Το μυθιστόρημα έχει γρήγορο και ζωηρό ρυθμό, γρήγορες εναλλαγές σκηνών και συναισθημάτων και γραφή άλλοτε ήρεμη και άλλοτε χειμαρρώδη.
Ο αναγνώστης στροβιλίζεται στη δίνη των ιστορικοπολιτικών γεγονότων και δεν μένει ασυγκίνητος απέναντι στα βασανιστήρια και στις φρικαλεότητες που βίωσαν όσοι έζησαν και θέλησαν να πατάξουν τη Βουλγαρική Κατοχή. Γυρίζει τις σελίδες με ταχύτητα, γίνεται κοινωνός της μυθιστορηματικής πλοκής και απολαμβάνει ένα δυνατό συγγραφικό ταξίδι.
Βιβλιοκριτική από την Έλια Κουρή
Λίγα λόγια για το βιβλίο...
Η μεγάλη αυτοκρατορία των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων πνίγεται από τους
μαύρους καπνούς και τα ματωμένα νερά της Σμύρνης. Ο ξενιτεμός οδηγεί τη Σμυρνιά
Πολύμνια με το ασαράντιστο λεχούδι της στη Θράκη. Η Κορνηλία ενηλικιώνεται μέσα στη
δίνη των γεγονότων της οικονομικής πτώχευσης των αρχών της δεκαετίας του 1930, της
δικτατορίας του Μεταξά, της βουλγαρικής κατοχής και του Εμφύλιου πολέμου, του
οποίου ο απόηχος φτάνει στα χώματα της Θράκης που μυρίζουν ταμπάκο...
Η πορεία μιας ισχυρής οικογένειας, που εμπλέκεται στον αγώνα των ανταρτών και μένει
χωρίς προστάτη και πόρους, εξελίσσεται παράλληλα με τις σκοτεινές σελίδες της
Ιστορίας του 20ού αιώνα.
Η Κορνηλία παίρνει στα χέρια της τη μοίρα της οικογένειάς της, γίνεται προστάτης και
κηδεμόνας, καταφέρνει να βγει μέσα από λαίλαπες δυνατότερη κάθε φορά και, πιο
αποφασισμένη από ποτέ, να ξαναδημιουργήσει την περιουσία που σπαταλήθηκε στον
αγώνα για την απελευθέρωση. Κατορθώνει να ξεπεράσει κάθε προσδοκία και να χτίσει
τη δική της αυτοκρατορία σιγαρέτων. Όμως, ένας φόνος από το παρελθόν επιστρέφει
στις μνήμες και απειλεί να γκρεμίσει το έργο της ζωής της.
Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα εποχής από τη δημιουργό του μπεστ σέλερ Στην άκρη
του νήματος.
Το βιβλίο βασίζεται σε μαρτυρίες και πραγματικά γεγονότα.
