Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου στον Εσπερινό :
«Τῆς θύραθεν σοφίας, κάτοχος γενόμενος, τῆς ἄνωθεν γνώσεως θησαυρός ἐδείχθης, τῇ καθαρᾷ σου ζωῇ, θεόφρον Νικόλαε».
Σέ αὐτούς τούς στίχους τοῦ δοξαστικοῦ τοῦ Μεγάλου Ἑσπερινοῦ πού ψάλαμε πρίν ἀπό λίγο συνοψίζει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τή ζωή καί τήν προσωπικότητα τοῦ ἑορταζομένου καί ἰδιαιτέρως τιμωμένου στήν ἐνορία σας, ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα τοῦ Χαμαετοῦ. Συγχρόνως ὅμως δίδει καί μιά ἀπάντηση στό ἐρώτημα πού πολλοί διατυπώνουν σέ κάθε ἐποχή ἀλλά πολύ περισσότερο στίς ἡμέρες μας. Τί εἶναι ἅγιος; Καί μπορεῖ σήμερα νά εἶναι κάποιος ἅγιος;
Ἡ ἀπάντηση στήν πρώτη ἐρώτηση εἶναι εὔκολη, γιατί μᾶς τήν ἔχει δώσει ὁ ἴδιος ὁ Θεός. «Ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγώ ἅγιός εἰμι». Ἅγιος εἶναι αὐτός πού γίνεται σάν τόν Θεό. Ὄχι βεβαίως ὡς πρός τήν φύση, διότι ὁ Θεός εἶναι ἄναρχος καί αἰώνιος, ἀπερίγραπτος καί ἀναλλοίωτος, κάτι πού δέν εἶναι καί δέν μπορεῖ νά γίνει ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ.
Μπορεῖ ὅμως ὁ ἄνθρωπος νά γίνει ἅγιος ὁμοιάζοντας τόν Θεό ὡς πρός τίς ἰδιότητες, ὡς πρός αὐτές πού ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ὀνομάζουμε ἀρετές, ἀλλά στήν πραγματικότητα εἶναι ἰδιώματα τοῦ Θεοῦ τά ὁποῖα Ἐκεῖνος κατέχει σέ ἀπόλυτο βαθμό. Ὁμοιάζοντάς τον ὡς πρός τήν ἀγάπη, τή σοφία, τή μακροθυμία, τήν ὑπομονή, τήν πραότητα καί ὅλα ἐκεῖνες ἀρετές τίς ὁποῖες ἀπαριθμεῖ ὡς καρπούς τοῦ Παναγίου Πνεύματος ὁ ἀπόστολος Παῦλος καί μέ τίς ὁποῖες ὁ ἄνθρωπος ὑπερβαίνει τήν ἀνθρώπινη ἀδυναμία καί προσεγγίζει τόν Θεό.
Γιά νά τίς ἀποκτήσει ὁ ἄνθρωπος χρειάζεται προσπάθεια καί ἀγώνα προσωπικό. Χρειάζεται ὅμως καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Διότι, ὅπως εἴπαμε ἤδη, οἱ ἀρετές εἶναι καρποί τοῦ Παναγίου Πνεύματος, καί ὅσο καί ἐάν προσπαθοῦμε καί ὅσο καί ἐάν ἀγωνιζόμαστε γιά νά ἀποκτήσουμε τίς ἀρετές, δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε τόν στόχο μας, ἐάν δέν ἔχουμε μέσα μας καί τό ἅγιο Πνεῦμα. Ἐάν ἔχουμε στήν ψυχή μας τό ἅγιο Πνεῦμα, τότε οἱ ἀρετές θά εἶναι καί γιά μᾶς ὁ οὐράνιος θησαυρός μας, θά εἶναι αὐτός πού θά μᾶς ἐπιτρέπει νά προσεγγίσουμε καί νά γίνουμε οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, θά εἶναι αὐτός πού θά μᾶς ἱκανώσει νά ἀποκτήσουμε καί ἐμεῖς τήν ἄνωθεν γνώση καί σοφία, τήν ὁποία ἀπέκτησε καί ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας. Καί τήν ἀπέκτησε, γιατί τήν ἐπιζητοῦσε· καί τήν ἐπιζητοῦσε μέ ζῆλο καί θέρμη, μέ ὑπομονή καί ἐπιμονή.
Διέθετε ὁ ἅγιος Νικόλαος ὑψηλή κοσμική σοφία καί γνώση. Διέθετε εὐστροφία καί κατάρτιση ἐπιστημονική ἀξιοθαύμαστη. Ὅμως δέν ἀρκέσθηκε σ᾽αὐτήν. Ἤθελε νά ἀποκτήσει καί τήν ἄνωθεν σοφία, γιατί αὐτή εἶναι ἡ πηγή ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ἡ ἄνωθεν σοφία, γράφει ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος, «πρῶτον μέν ἁγνή ἐστιν, ἔπειτα εἰρηνική, ἐπιεικής, εὐπειθής, μεστή ἐλέους καί καρπῶν ἀγαθῶν, ἀδιάκριτος καί ἀνυπόκριτος». Εἶναι αὐτή πού μᾶς διασφαλίζει ἡ παρουσία τοῦ ἁγίου Πνεύματος στήν ψυχή μας.
Καί τήν ἀπέκτησε, ὁ ἅγιος Νικόλαος, καί μάλιστα σέ ὑπέρτατο βαθμό, ὥστε ὁ ἱερός ὑμνογράφος νά τόν ἀποκαλεῖ «τῆς ἄνωθεν γνώσεως θησαυρόν», μέ τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς του.
Ἡ καθαρότητα, λοιπόν, τῆς ζωῆς εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς θείας γνώσεως καί σοφίας, εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Πνεύματος στή ζωή μας, εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς ἁγιότητος. Καί αὐτή τήν καθαρότητα δέν τήν ἀπέκτησε ὁ ἅγιος Νικόλαος μονάζοντας ἤ ἀσκητεύοντας σέ κάποια ἀπομακρυσμένη ἔρημο. Τήν ἀπέκτησε ζώντας στόν κόσμο. Ζώντας σέ πόλεις μεγάλες καί πολύβουες, στή Θεσσαλονίκη καί τήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου οἱ πειρασμοί καί οἱ προκλήσεις τοῦ κόσμου ἦταν καί τότε πολλοί, ὅπως εἶναι καί σήμερα, καί ἡ ἁμαρτία πλεόναζε, ὅπως συμβαίνει καί στίς ἡμέρες μας.
Ὅμως ὁ ἅγιος Νικόλαος ἐπέτυχε τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς μέ τόν ἀγώνα καί τήν προσπάθειά του ἀλλά καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε ζώντας στόν κόσμο νά γίνει κατοικητήριο τοῦ Παναγίου Πνεύματος, νά γίνει ναός τοῦ Θεοῦ καί θησαυρός ἀρετῶν, νά γίνει ἅγιος.
Ἡ ζωή του καί ἡ ἁγιότητά του δίνουν καταφατική ἀπάντηση σέ ἐκείνους πού διερωτῶνται ἐάν μπορεῖ νά γίνει κανείς σήμερα ἅγιος. Λένε σέ ὅλους μας ὅτι μποροῦμε νά γίνουμε ἅγιοι, ἐφόσον ἡ καθαρότητα τῆς ζωῆς εἶναι ἕνας στόχος τόν ὁποῖο ὅλοι μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε, ἐάν ἀγωνισθοῦμε. Εἶναι ἕνας στίβος στόν ὁποῖο ὅλοι θά πρέπει νά κατέλθουμε καί νά παλέψουμε, γιά νά μή χάσουμε «τό βραβεῖο τῆς ἄνω κλήσεως»· γιά νά μή στερηθοῦμε τόν «τῆς ἄνωθεν γνώσεως θησαυρόν»· γιά νά μήν χάσουμε τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει καί στήν ὁποία εὐφραίνεται ὁ ἑορταζόμενος ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας, ἀναμένοντας καί ὅλους ἐμᾶς πού τόν εὐλαβούμεθα καί τόν τιμοῦμε καί πρεσβεύοντας στόν Θεό ὁ ἅγιος γιά τή δική μας σωτηρία.
