Το Σάββατο 8 Απριλίου 2023 ο Πολιτιστικός και Λαογραφικός Σύλλογος «Ανατολική Ρωμυλία» Τρικάλων ''ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ'' Τρικάλων αναβίωσε το έθιμο της Ρουμπάνας.
Η αναβίωση του εθίμου ξεκίνησε από το Δημοτικό Σχολείο με τα παιδιά να περνούν από τις γειτονιές του χωριού, χορεύοντας και τραγουδώντας τα τραγούδια της Ρουμπάνας για να συγκεντρώσουν στα καλαθάκια τους φιλοδωρήματα, ψάλλοντας τα κάλαντα του Λαζάρου.
Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στην κεντρική πλατεία, μπροστά στο Ηρώο, όπου χόρεψαν τους χορούς της Ανατολικής Ρωμυλίας, με τη συμμετοχή των χορευτικών τμημάτων και πάρα πολλών φίλων του Συλλόγου.
Η όμορφη εκδήλωση έκλεισε με ''μπουφέ'' που ετοίμασαν με πολύ μεράκι οι γυναίκες του Συλλόγου.
Λίγα λόγια για το έθιμο της "Ρουμπάνας"
Το Πάσχα, από τις μεγαλύτερες χριστιανικές γιορτές, γιορταζόταν στα χωριά της Ανατολικής Ρωμυλίας με τριήμερο “χορό” στο μεσοχώρι. Η προετοιμασία για το Πάσχα περιελάμβανε μια σειρά από εθιμικές προδιαγραφές που άρχιζαν τη Μεγάλη Εβδομάδα. Η όλη γιορτή τελείωνε με χορό στην πλατεία του χωριού και τις τρεις μέρες του Πάσχα. Ο “χορός” στην πλατεία ξεκινούσε μετά το μεσημέρι και κρατούσε ώς τη δύση του ηλίου συνοδευόταν πάντοτε από όργανα. Από τα έθιμα της περιόδου του Πάσχα ξεχωρίζει το έθιμο της «ρουμπάνας» όπως το συναντούμε στους πρόσφυγες από το Μεγάλο και Μικρό Μοναστήρι της Βόρειας Θράκης. Το έθιμο της ρουμπάνας τελούσαν το Σάββατο του Λαζάρου οι νέες της παντρειάς, οι οποίες και αναλάμβαναν την οργάνωση και τέλεσή του. Πέρα από τη θρησκευτική του διάσταση είχε έντονο κοινωνικό χαρακτήρα, γιατί έδινε την ευκαιρία στις νέες για μιαν επίσημη τελετουργική έξοδο από το σπίτι και τη δυνατότητα να επιδείξουν τις ικανότητές τους στο τραγούδι και το χορό, που ήταν βασικά του στοιχεία. Το κύριο μέρος του εθίμου ξεκινούσε το μεσημέρι του Σαββάτου. Οι κοπέλες, ντυμένες και στολισμένες συγκεντρώνονταν στην πλατεία του χωριού όπου εξέλεγαν τη «νούνα» που θα ήταν η αρχηγός της «ομάδας», στη συνέχεια επισκέπτονταν όλα τα σπίτια του χωριού. Στο δρόμο τραγουδούσαν ειδικά τραγούδια για το δρόμο, ως την είσοδο του σπιτιού. Μπαίνοντας στην αυλή τραγουδούσαν: Για έβγα μουρ μάλι (μάνα), να ειδής τουν τσιουμπάνη, πώς λαλεί ν’ καβάλα. Φτάνοντας στην πόρτα του σπιτιού στέκονται δυο κοπέλες από τη μια πλευρά της πόρτας και δυο από την άλλη και τραγουδούν τραγούδια, παινέματα, για τα μέλη της οικογένειας.
Έν τω μεταξύ τα άλλα κορίτσια βάζουν το καλάθι που έχουν μαζί τους στη μέση της αυλής και χορεύουν, γύρω από αυτό τραγουδώντας ειδικά, για την περίσταση, τραγούδια μέχρι να πάρουν τα σχετικά φιλοδωρήματα οπότε φεύγουν για άλλο σπίτι. Φεύγοντας τραγουδούν το τραγούδι: ια σκάσι, σκάσι τσιουμπάνι, καλίνου ράντου ντιουλμπέρου, κατόπι σ’ κι δεν έρουμι, καλίνου ράντου ντιουλμπέρου. Αφού περάσουν από όλα τα σπίτια του χωριού καταλήγουν στην πλατεία όπου στήνουν χορό και από κει πηγαίνουν, χορεύοντας στο σπίτι της νούνας και συνεχίζουν το χορό στην αυλή της.
