ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
Ἀρ. Πρωτ.: 166
Βέροια, 1 Ἀπριλίου 2025
† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καὶ Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας
πρὸς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς θεοσώστου ἡμῶν Ἐπαρχίας.
«Ὤ Δεσπότου φιλανθρωπίας!
ὑπέρ τῶν σταυρούντων παρεκάλει τόν ἴδιον Πατέρα».
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας σήμερα, βλέποντας τόν Χριστό νοερά τίς τελευταῖες στιγμές τῆς ἐπιγείου ζωῆς νά ὑποφέρει κατ᾽ ἄνθρωπον ἕναν ἐπώδυνο καί ἄδικο θάνατο καί ἀκούοντάς τον νά ζητᾶ ἀπό τόν Θεό-Πατέρα του νά συγχωρήσει τούς σταυρωτές του, κατανοοῦμε τήν ἔκπληξη καί τόν θαυμασμό πού ἐκφράζει ἡ ἐπιφώνηση τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου: «Ὤ Δεσπότου φιλανθρωπίας! ὑπέρ τῶν σταυρούντων παρεκάλει τόν ἴδιον Πατέρα».
Ὁ Χριστός εἶχε κατά τή διάρκεια τῆς δημόσιας ζωῆς του ἐπανειλημμένα διδάξει τήν ἔννοια τῆς συγγνώμης καί τῆς συγχωρήσεως, ἔννοιες ἄγνωστες σχεδόν στόν προχριστιανικό κόσμο. Σήμερα ὅμως τήν διδάσκει ἔμπρακτα καί μάλιστα μέ τόν πιό ἐμφατικό τρόπο. Τήν ὥρα τῆς μεγίστης ὀδύνης, ὀδύνης σωματικῆς ἐξαιτίας τῆς σταυρώσεως, ἀλλά καί ψυχικῆς ἐξαιτίας τοῦ βάρους τῆς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου τό ὁποῖο σηκώνει, ὁ Χριστός δέν ζητᾶ ἀπό τόν Θεό-Πατέρα του κάτι γιά τόν ἑαυτό του. Τοῦ ζητᾶ νά συγχωρήσει καί τήν τελευταία ἁμαρτία πού διαπράττεται στό πρόσωπό του, νά συγχωρήσει ὅλους ἐκείνους πού καταδίκασαν τόν εὐεργέτη καί σωτήρα τους στόν πιό ἐπώδυνο καί ἄδικο θάνατο.
Ὁ Χριστός παρακαλεῖ τόν Θεό γιά τούς σταυρωτές του, ἀποκαλύπτοντάς μας τό μέγεθος τῆς ἀγάπης καί τῆς ἀνεξικακίας του, πού συγχωρεῖ τά πάντα, χωρίς διάκριση, χωρίς ἐξαιρέσεις, χωρίς προσωποληψίες.
Ὁ Χριστός συγχωρεῖ τούς σταυρωτές, θέλοντας νά δώσει καί σέ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους μία εὐκαιρία μετανοίας, ὥστε νά ἀξιοποιήσουμε τή συγχώρηση πού μᾶς προσφέρει, ὅπως τήν ἀξιοποίησε ὁ εὐγνώμων ληστής, πού ἀξιώθηκε νά γίνει ὁ πρῶτος οἰκήτορας τοῦ παραδείσου.
Ὁ Χριστός συγχωρεῖ τούς σταυρωτές του καί γιά ἕναν ἀκόμη λόγο, γιά νά μᾶς διδάξει τήν ὑποχρέωση πού ἔχουμε νά συγχωροῦμε τούς ἀδελφούς μας ὁτιδήποτε καί ἐάν ἔχουν κάνει εἰς βάρος μας, ἐάν θέλουμε νά βροῦμε καί ἐμεῖς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας σήμερα ἄς μήν περιορισθοῦμε σέ μία ἁπλῆ καί φυσική συγκίνηση. Ἄς μήν βιασθοῦμε νά κρίνουμε καί νά κατακρίνουμε τούς σταυρωτές τοῦ Κυρίου, πού δέν συνειδητοποίησαν τή μεγάλη ἀδικία καί ἁμαρτία πού διέπρατταν, ἀλλά ἄς ἐλέγξουμε τόν ἑαυτό μας, γιά νά δοῦμε μήπως εὑρισκόμεθα καί ἐμεῖς στήν ἴδια κατηγορία μέ ἐκείνους.
Ἄς ἀναρωτηθοῦμε μήπως σταυρώνουμε καί ἐμεῖς τόν Χριστό, ἀδιαφορώντας γιά τή χάρη καί τίς εὐεργεσίες τίς ὁποῖες καθημερινά μᾶς προσφέρει. Μήπως τόν σταυρώνουμε, γιατί ἐνῶ κατά καιρούς ἐνθουσιαζόμεθα, συγκινούμεθα, ἀποφασίζουμε νά ζήσουμε πιό κοντά του, στή συνέχεια ψύχεται ὁ ζῆλος μας, ἀτονεῖ ἡ διάθεσή μας, παρασυρόμεθα ἀπό τίς ἀδυναμίες καί τά ἐλαττώματά μας καί πράττουμε ἀντίθετα ἀπό τό θέλημά του.
Ἄς μήν βιασθοῦμε νά κατακρίνουμε τούς σταυρωτές τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἄς ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας μήπως συνεχίζουμε τό ἔργο τους, φερόμενοι σκληρά καί ἀπάνθρωπα στούς συνανθρώπους μας, πού δέν θέλουμε νά τούς συγχωρήσουμε γιατί μᾶς πίκραναν, μᾶς ἀδίκησαν, μᾶς ἔβλαψαν ἤ μᾶς συκοφάντησαν.
Ἄς ἐξετάσουμε τόν ἑαυτό μας μήπως, ἐνῶ ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί τή συγχώρηση, ἐμεῖς ἐπιμένουμε στήν ἁμαρτία, ἐπιμένουμε στήν κακία, ἐπιμένουμε στήν ἀδικία καί δέν προσπαθοῦμε νά ἀλλάξουμε νοοτροπία καί στάση ζωῆς.
Ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας καί πρίν νά συνοδεύσουμε μέ κατάνυξη τόν δι᾽ ἡμᾶς παθόντα καί σταυρωθέντα Κύριο στόν τάφο του, ἄς ἀποφασίσουμε νά ἀξιοποιήσουμε τή συγγνώμη πού μᾶς προσφέρει καί ἄς τήν προσφέρουμε καί ἐμεῖς στούς ἀδελφούς μας, εἴτε μᾶς τήν ζητοῦν εἴτε ὄχι, γιά νά ἀξιωθοῦμε νά δεχθοῦμε καί ἐμεῖς τή συγγνώμη πού θά ἀνατείλει σέ λίγο ἀπό τόν τάφο του καί νά τόν ἀκολουθήσουμε στήν Ἀνάστασή του.
Διάπυρος πρός τόν δι᾽ ἡμᾶς παθόντα καί ταφέντα Κύριον εὐχέτης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων
