τους Πόντιους πρόσφυγες. Τα μωμο(γ)έρα ή οι μωμό(γ)εροι των Ελλήνων του Πόντου, αρχικά δρώμενα, - εθιμικές παραστάσεις - αγροτών κατά τη διάρκεια του δωδεκάμερου (Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια) με ευχετηριακό χαρακτήρα, ρίζες αρχαϊκές και βυζαντινά κατάλοιπα, εξελίσσονται σε λαϊκό παραδοσιακό θέατρο το οποίο "παντρεύεται" με τον χορό, παρουσιάζοντας ένα ιδιαίτερο εθνογραφικό και δραματολογικό ενδιαφέρον και αποτελούν τον προπομπό του ερασιτεχνικού θεάτρου των ποντίων.
Πρόκειται για θεατρική παράσταση που γίνεται κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου (παραμονή Χριστουγέννων έως Φώτα). Και καθ' όλη τη διάρκεια του δωδεκαημέρου των εορτών γυρίζουν σε παρέες στους δρόμους των χωριών και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους, προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά.
Όταν δύο παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους, ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Η λέξη μωμό(γ)ερος είναι πιθανό να προέρχεται από τη σύνθεση της λέξης γέρος με τις αρχαίες μώμος (ψόγος, μομφή) ή μίμος, μια που και οι δύο προσιδιάζουν στις σκωπτικές και μιμητικές παραστάσεις τους και θυμίζουν τους αρχαίους μίμους.
Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Μώμος, θεός του γέλιου και της σάτιρας στην αρχαία Ελλάδα, ο οποίος παρότρυνε τους 12 ακόλουθούς του, τους Μωμόερους, να βρουν αφορμή για να σατιρίσουν και να προκαλέσουν το γέλιο στους συγκεντρωμένους. Στο δρώμενο συμμετέχουν μεταξύ άλλων η νύφη, ο διάβολος και άλλες μορφές που διαφέρουν από τόπο σε τόπο.
Σ ένα απο τα δρώμενα του εθίμου ένας άνδρας του χωριού κλέβει τη νύφη συμβολίζοντας την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Το έθιμο, αν και προχριστιανικό, εντάχθηκε από την Εκκλησία στο 12ήμερο, από την ημέρα των Χριστουγέννων μέχρι την ημέρα των Φώτων. Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες αναβιώνει σε χωριά της Μακεδονίας από ποντιακούς συλλόγους.
Από τους τρεις Ποντιακούς Συλλόγους του Δήμου Αλεξάνδρειας ανακοινώθηκε το πρόγραμμα αναβίωσης του εθίμου:
* Χριστούγεννα 25 Δεκεμβρίου:Καβάσιλα, Π. Σκυλίτσι
* Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου: Σταυρός
* Πέμπτη 29 Δεκεμβρίου: Μελίκη
* Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου : Πλατύ, Αστερούπολη
* Σάββατο 31 Δεκεμβρίου (παραμονή Πρωτοχρονιάς: Αλεξάνδρεια
* Πρωτοχρονιά Κυριακή 1 Ιανουαριου 2017: Στον Ετήσιο Χορό του Συλλόγου Ποντίων Αλεξάνδρειας
* Φώτα Παρασκευή 6 Ιανουαρίου: Ριζό Σκύδρας
Επίσης οι Ποντιακοί Σύλλογοι ανακοίνωσαν το πρόγραμμα εκδηλώσεων για τις εορταστικές ημέρες των Χριστουγέννων:
* Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου: Παρουσίαση του ημερολογίου του Συλλόγου Ποντίων Αλεξάνδρειας στην Στέγη τους στην Αλεξάνδρεια, ώρα 19:00
* Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου: Κάλαντα Χριστουγέννων στην Αλεξάνδρεια, από ώρα 18:00
* Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου: Ποντιακό Γλέντι στο Σταυρό, στο cafe Orange,από ώρα 21:30
* Παραμονή Χριστουγέννων Σάββατο 24 Δεκεμβρίου: Κάλαντα σε Σταυρό και Μελίκη Ημαθίας
* Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου: Καβουρμάς, Στέγη Ποντίων Αλεξάνδρειας, ώρα 19:00
(φωτο-Αρχείο pontosnews)
