Πολλές φορές μάλιστα η σεισμική και ηφαιστειακή δράση συνοδευόταν κι από ξαφνικές ανυψώσεις του πυθμένα και αντίστοιχες ξαφνικές υποχωρήσεις της στάθμης του νερού.
Μια τέτοια ξαφνική ανύψωση του εδάφους στις υπώρειες του Βέρμιου και αντίστοιχη απότομη υποχώρηση του νερού λόγω σεισμού ή ηφαιστειακής δράσης, πρέπει να ήταν η αιτία της εμφάνισης, [...], μιας εκτεταμένης περιοχής άμμου [= Ημαθία], που δεν ήταν παρά η αποκάλυψη του πρώην θαλάσσιου πυθμένα. Συχνά βέβαια ήταν και τα φαινόμενα της αμπώτιδας και πλημμυρίδας. (Mοσχόπουλος 1985, σ. 12 επ.)
[...] Ένα επίσης αξιόλογο στοιχείο από τις αναφορές του Ηρόδοτου, είναι κι εκείνο που μας πληροφορεί σχετικά με μια απότομη άνοδο της στάθμης του Θερμαϊκού κόλπου, που με ξαφνική πλημμύρα κατέπνιξε ανθρώπους και πλοία. Η σημαντική αυτή εξιστόρηση αφορά το έτος 479 π.Χ. [...]: “... γίνεται άμπωτις της θαλάσσης μεγάλη και χρόνον επί πολλόν, [...] επήλθε πλημμυρίς της θαλάσσης μεγάλη, όση ουδαμάκω, ως οι επιχώριοι λέγουσι, πολλάκις γινομένης”. ( Ηροδ. Ιστ. VIII, 129.) [...] επιβεβαιώνεται πως τα φαινόμενα αμπώτιδας και πλημμυρίδας στον Θερμαϊκό και φυσικά στις ακτές της περιοχής μας, ήταν συχνό φαινόμενο.
Ο καθηγητής Μαραβελάκις, που ασχολήθηκε ειδικά με την ερμηνεία αυτού του φαινομένου, που περιγράφει ο Ηρόδοτος, θεωρεί τις παλιρροϊκές κινήσεις της θάλασσας αποτέλεσμα σεισμού, που προκάλεσε μια σεισμογόνος εστία μικρού βάθους που εμφωλεύει στην είσοδο του κόλπου της Θεσσαλονίκης και της οποίας η ενόχληση φαίνεται να έχει άμεση σχέση προς την γεωμορφολογική εξέλιξη της πεδιάδας της περιοχής.
Συμφωνεί και ο Κων. Μητσόπουλος, [...], που θεωρεί το φαινόμενο που περιγράφει ο Ηρόδοτος σαν ένα από τα πολλά παραδείγματα όπου υποθαλάσσιοι σεισμοί αποκαλύπτουν μεγάλες εκτάσεις βυθού, οι οποίες μετά από λίγο κατακλύζονται με ορμή από την “μετεωρούμενη” θάλασσα.
Σύμφωνα πάντα με τον καθηγητή Μαραβελάκι, η θάλασσα που εισχωρούσε στον [τότε] αριστερό μυχό του [Θερμαϊκού] κόλπου, στη θέση του σημερινού κάμπου, απόθετε συνεχώς ιζήματα θαλάσσιας ή θαλασσολιμναίας όψεως, που πρόσχωσαν σιγά-σιγά όλη την περιοχή, ενώ ταυτόχρονα γινόταν ανύψωση του εδάφους λόγω ανοδικών ηπειρογενετικών κινήσεων.
Έτσι, συμπεραίνει, ότι τα φαινόμενα ισοστασίας επί της εξελισσόμενης πεδινής περιοχής προκάλεσαν ενοχλήσεις της σεισμογόνου εστίας που βρίσκεται απέναντι από τις εκβολές του Αλιάκμονα-Αξιού, με συνέπεια να παρατηρούνται γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο φαινόμενα τοπικών σεισμών ή παλιρροϊκών κινήσεων της θάλασσας στον Θερμαϊκό κόλπο.
Τα φαινόμενα ισοστασίας ερμηνεύονται ως εξής: κατά τους σεισμούς αποχωρεί πρώτα η θάλασσα εξ αιτίας της έξαρσης που παρατηρείται στη στεριά και στον παρακείμενο βυθό. Καθώς η στεριά επανέρχεται στην προηγούμενη θέση της, επανέρχεται με ορμή και το θαλασσινό νερό. [...] (Mοσχόπουλος 1985, σ. 38 επ.)
Το φαινόμενο της αμπώτιδας και πλημμυρίδας, που διατηρείται μέχρι σήμερα, ήταν πολύ πιο έντονο τότε κι όταν ανυψωνόταν η στάθμη της θάλασσας, το θαλασσινό νερό εισχωρούσε στην κοίτη του Λουδία, αναγκάζοντας το ”γλυκό” νερό του ποταμού να σταματήσει την ροή του και να πλημμυρίσει την επίπεδη χώρα γύρω από τις όχθες του.
Με το τράβηγμα του θαλασσινού νερού, η ροή του “γλυκού” νερού επανερχόνταν στην κανονική της κατεύθυνση, αλλά ήδη ένα μεγάλο μέρος των φερτών υλικών είχαν αποτεθεί έξω από την κοίτη του ποταμού. [...]».(Mοσχόπουλος 1985, σ. 49)
Μεταφέροντας τις θέσεις ειδικών επιστημόνων, προσπάθησα τότε να εντοπίσω την δράση τοπικών ή γειτονικών ηφαιστείων και σεισμών. Ίσως, λοιπόν, εκείνες οι παλιές εστίες σεισμών που υπήρχαν στο αρχαίο πυθμένα του Θερμαϊκού κόλπου, και σήμερα καλύφθηκαν με χώμα από τις προσχώσεις των ποταμών, βρίσκονται ήδη κάτω από την πεδιάδα μας, και για κάποιο λόγο «ξυπνούν» και μας τρομάζουν. Φυσικά μόνο οι ειδικοί σεισμολόγοι μπορούν αξιόπιστα να μιλήσουν για τις αιτίες του τοπικού μας σεισμού.
Ο τοπικός μας σεισμός είχε ξυπνήσει το 1988, στις 10-10-1993, 21-10-1993, 02-11-1993 (βλ. ΠΟΛΙΤΗΣ 05-11-1993), στις 12-01-2016 και σήμερα 23-01-2016.-
Αλεξάνδρεια, 23-01-2016
Γιάννης Δ. Μοσχόπουλος / Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
