Ανησυχία εμπνέουν οι εικόνες των drones πάνω από τους υγρότοπους της Δυτικής Μακεδονίας στις λίμνες Μικρή Πρέσπα, Χειμαδίτιδα και Καστοριάς, με τα εκατοντάδες νεκρά πουλιά – πάνω από 600 αργυροπελεκάνοι – θύματα της γρίπης των πτηνών, που εξαπλώνεται παγκοσμίως με 40 χώρες σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική, Αφρική και Ασία να αντιμετωπίζουν σοβαρά περιστατικά, σύμφωνα με ανακοινώσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων.
Για τα επόμενα βήματα που αφορούν την περισυλλογή των νεκρών πουλιών από τις δυσπρόσιτες λόγω της κακοκαιρίας λίμνες της Βόρειας Ελλάδας και τα αναγκαία μέτρα προστασίας για τη δημόσια υγεία, μίλησαν στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών Μυρσίνη Μαλακού και η συντονίστρια της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Μανόλια Βουγιούκαλου.
«Οι αργυροπελεκάνοι έφτασαν στην Πρέσπα για να αναπαραχθούν αρχές Φεβρουαρίου. Στις 17 Φεβρουαρίου είχαμε τα πρώτα 10 νεκρά πουλιά και σε μία εβδομάδα έγιναν 60. Αυτό που μας έκανε να ειδοποιήσουμε τις Αρχές ήταν ότι πολύ σύντομα το 60 έγινε 200 και μετά 574. Αυτή η εκθετική αύξηση σε 15 ημέρες είναι από μόνη της ένα πάρα πολύ περίεργο φαινόμενο. Επίσης, στην Πρέσπα είναι πολύ κρύα τα νερά, τα ψάρια είναι βαθιά στον βυθό, οι πελεκάνοι δεν μπορούν να τραφούν οπότε καθημερινά πηγαίνουν σε γειτονικές λίμνες. Ηδη έχουμε 25 νεκρούς πελεκάνους στην Καστοριά και 30 στη Χειμαδίτιδα.»
» Η πιο πρόσφατη μέτρηση έγινε στις 4 Μαρτίου μέσα από drone σε ύψος που δεν ενοχλούνται οι πελεκάνοι που επέζησαν – περίπου 400 πουλιά. Εκτοτε, λόγω χιονιού και ομίχλης, δεν έχουμε καταφέρει να πετάξουμε το drone. Κοιτάμε τις αποικίες μόνο μέσα από τηλεσκόπιο. Φαίνεται, όμως, ότι έχουμε αύξηση του φαινομένου. Ο πληθυσμός των πουλιών που κυκλοφορούν στην Πρέσπα την εαρινή περίοδο είναι 4.000-5.000. Ηδη έχουμε χάσει τα 600, έναν σαφώς μεγάλο αριθμό», αναφέρει η Μυρσίνη Μαλακού.
Δύσκολη η περισυλλογή
Οσον αφορά τον πιθανό κίνδυνο για τον άνθρωπο, η ίδια σημειώνει: «Το φαινόμενο αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Είναι πρώτη φορά που εντοπίζουμε Η5Ν1. Πέρυσι ήταν Η5Ν8, λιγότερο παθογόνος οργανισμός. Το Η5Ν1 είναι πολύ παθογόνος. Θέλει προσοχή. Είναι πολλά τα νεκρά πουλιά, είναι πολύ σημαντικό να συλλεχθούν τόσο για την προστασία των υπολοίπων όσο και για τη δημόσια υγεία. Κάθε πελεκάνος ζυγίζει περίπου 10 κιλά. Αν τώρα που πέθανε έχει φτάσει τα πέντε, είναι ένα τεράστιο φορτίο. Είναι πολύ μεγάλα πουλιά για να έχεις μια τέτοια μεγάλη μάζα νεκρών πουλιών μέσα σε μια λίμνη και γύρω χωριά. Πρέπει να δράσουμε άμεσα.»
» Γενικώς, οι άγριοι πληθυσμοί διέρχονται τέτοια στάδια. Ελπίζουμε ότι το είδος θα ανοσοποιηθεί και θα επιβιώσει. Ο μεγαλύτερός μου προβληματισμός δεν είναι αυτός. Πρέπει να είμαστε πολύ ασφαλείς και επαρκείς στα θέματα βιοασφάλειας. Είτε αυτό μεταδίδεται στον άνθρωπο είτε όχι – που γενικώς δεν μεταδίδεται – είναι πάρα πολύ δύσκολο, αλλά πρέπει με έναν ιό που βρίσκεται σε πολύ μεγάλο ιικό φορτίο δίπλα μας να είμαστε πολύ προσεκτικοί».
Οσο για την αντιμετώπιση του περιστατικού, συμπληρώνει: «Είμαστε σε συσκέψεις, έχει βρεθεί ένα συνεργείο που θα έρθει να το αναλάβει, ο Στρατός συνδράμει με τις βάρκες, εμείς με το αμφίβιο μηχάνημα. Βέβαια η επιχείρηση οργανώνεται από το κράτος. Η περισυλλογή, για να ακολουθήσει η υγειονομική ταφή, είναι θέμα ημερών. Πρέπει όλοι να δουλέψουμε αποτελεσματικά και γρήγορα».
Μεγάλη καταστροφή
Και από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, όμως, η κατάσταση σε Φλώρινα και Καστοριά περιγράφεται ως ανησυχητική.
«Η καταστροφή είναι πολύ μεγάλη. Εχουν ήδη αποβιώσει από τη γρίπη το 60% των πελεκάνων στην Πρέσπα, που φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων παγκοσμίως. Δεν έχει ξανασυμβεί στην Ελλάδα κάτι τέτοιο, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό γιατί ακολουθεί και το περιστατικό στο Ισραήλ όπου παρουσιάστηκε το ίδιο στέλεχος του ιού σε χιλιάδες γερανούς που πέθαναν.»
» Είναι πολύ σημαντικό, όποιος βρει ένα υδρόβιο πουλί να μην το αγγίξει σε καμία περίπτωση. Οι μόνοι αρμόδιοι για αυτό είναι οι τοπικές κτηνιατρικές υπηρεσίες. Και οι άνθρωποι που έχουν οικόσιτα πουλερικά να ακολουθούν τη νομοθεσία που προβλέπει τα πουλιά αυτά να είναι σε κλειστούς χώρους περιφραγμένους. Ελπίζουμε οι αρμόδιες υπηρεσίες να κάνουν ό,τι μπορούν για να περισυλλεχθούν τα νεκρά πουλιά και να μειωθεί το ιικό φορτίο», καταλήγει η Μανόλια Βουγιούκαλου.
Συναγερμός έχει σημάνει και στα Ιωάννινα μετά το πρώτο κρούσμα του ιού της γρίπης των πτηνών τύπου Α (υπότυπος Η5N1) που εντοπίστηκε σε νεκρό αργυροπελεκάνο στη λίμνη Παμβώτιδα.
Οι αρμόδιοι φορείς προκειμένου να αναχαιτίσουν οποιαδήποτε εξάπλωση του ιού της γρίπης των πτηνών χρησιμοποιούν ακόμη και drone για την καταγραφή της λίμνης Παμβώτιδα, καθώς και οχήματα που κινούνται περιμετρικά και κάθετα για τον εντοπισμό πουλερικών.
Με βάση τα παραπάνω η Διεύθυνση Κτηνιατρικής Περιφέρειας Ηπείρου, επισημαίνει την ανάγκη της πιστής εφαρμογής της σχετικής Απόφασης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη «Θέσπιση μέτρων βιοασφάλειας για τη γρίπη των πτηνών».
Ειδικότερα όσον αφορά τα οικόσιτα πουλερικά επισημαίνεται ότι:
1. Απαγορεύεται η διατήρηση οικόσιτων πουλερικών σε μη περιφραγμένους χώρους.
2. Τα οικόσιτα πουλερικά συνιστάται να διατηρούνται σε κλειστούς χώρους, τα ανοίγματα των οποίων πρέπει να καλύπτονται από κατάλληλα προστατευτικά καλύμματα που θα αποκλείουν την επαφή των οικόσιτων πουλερικών με άγρια πτηνά.
3. Απαγορεύεται η διατήρηση οικόσιτων πουλερικών σε ανοιχτούς χώρους (προαύλια, αυλές, αγρούς κ.λπ.) εκτροφών σε περιοχές της χώρας που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 2 χιλιομέτρων από υγροβιότοπους, ποταμούς, λίμνες και κάθε είδους υδατοσυλλογές.
4. Οι τυχόν εκτρεφόμενες πάπιες και χήνες των οικόσιτων εκτροφών πρέπει να διατηρούνται ξεχωριστά από άλλα είδη πουλερικών.
5. Σε περιπτώσεις αυξημένης νοσηρότητας ή θνησιμότητας των πουλερικών, οι κάτοχοί τους υποχρεούνται να ενημερώνουν αμέσως τις κτηνιατρικές αρχές και να προσκομίζουν σε αυτές τυχόν πρόσφατα θανόντα πτηνά για τη διενέργεια των απαραίτητων εξετάσεων.
Να σημειωθεί ότι οι παραβάτες των παραπάνω μέτρων υπόκεινται σε κυρώσεις.
