Αγγελική Κοτταρίδη: ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ, 'ΝΕΑ', ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΣΤΗΝ ΜΙΕΖΑ:
Η ¨ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ¨ - ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Β'
Κάποτε οι αρχαιολογικοί θησαυροί εμφανίζονται ξαφνικά μέσα από το χώμα και εντυπωσιάζουν την κοινή γνώμη, άλλοτε 'αποκαλύπτονται' ύστερα από συστηματική έρευνα χρόνων και συνδυασμό όλων των δεδομένων! Μετά το ανάκτορο των Αιγών που πια αναγνωρίζεται από την έρευνα ως αρχέτυπο κτήριο και σημείο αναφοράς της δημόσιας αρχιτεκτονικής της Ελληνιστικής Οικουμένης και όχι μόνον, ήρθε η ώρα του βασιλικού γυμνασίου που ίδρυσε ο Φίλιππος Β΄ στην Μίεζα για να ασκήσουν το πνεύμα και το σώμα τους ο Αλέξανδρος και οι επίλεκτοι παίδες των Μακεδόνων, ώστε να γίνουν άξιοι να διοικήσουν τον στρατό και να αναλάβουν τα ύψιστα αξιώματα του κράτους. Το Γυμνάσιο της Μίεζας, προδρομος του 'Μουσείου' της Αλεξάνδρειας, είχε την τιμή να είναι διευθυντής του για τρία χρόνια ο Αριστοτέλης και οι απόφοιτοί του να είναι η εκλεκτή γενιά των μεγάλων που άλλαξαν τον Κόσμο!...
Τα λείψανα του υπάρχουν και επί τέλους αναγνωρίστηκαν!
Ένα τεράστιο οικοδομικό συγκρότημα που ξεπερνά τα 30 στρέμματα και βρίσκεται στα βορειοανατολικά του αρχαίου θεάτρου, είναι ένα από τα πρώτα, αν όχι το πρώτο συγκροτημένο αρχιτεκτονικά του είδους του. Έχει ήδη ανασκαφεί σχεδόν ολόκληρη η παλαίστρα και ένα μεγάλο κομμάτι του 'ξυστού', της στοάς με μήκος ένα στάδιο (περ. 200 μ.) όπου ασκούνταν οι έφηβοι στο αγώνισμα του δρόμου. Υπάρχουν ακόμη συνοδές εγκαταστάσεις δίπλα στην παλαίστρα και, όπως όλα δείχνουν, το στάδιο που πρέπει να αποκαλυφθούν για να συμπληρωθεί η εικόνα του γυμνασίου (κάτι ανάμεσα σε κολλέγιο και στρατιωτική ακαδημία) που δεν αποκλείεται καθόλου να είναι το αρχέτυπο όλων αυτών των γυμνασίων που από την Μακεδονία και την Μ. Ασία μέχρι την Σαχάρα, την έρημο της Αραβίας, τις όχθες του Ινδού και τις στέπες της κεντρικής Ασίας έγιναν ο μοχλός που έκανε ολόκληρο τον Κόσμο να μιλά, να σκέπτεται, να ζει και να αγωνίζεται με τον Ελληνικό τρόπο, δημιουργώντας την πολυεπίπεδη 'ελληνιστική Κοινή'...
Οι ανασκαφές στο συγκρότημα ξεκίνησαν την δεκαετία του εβδομήντα, ωστόσο η ασάφεια για την ευρύτερη τοπογραφία της Μίεζας οδήγησε σε ερμηνείες (αγορά, ιερό κλπ.) που ανατρέπονται από τα δεδομένα. Χάρη στο έργο συντήρησης του θεάτρου και την έρευνα στο πλαίσιο του, αλλά και χάρη στην ευρύτερη μελέτη μας για την δημιουργία του Master Plan της Μίεζας τα πράγματα μπήκαν στη σειρά: Όπως συμβαίνει και με την γειτονική Βέροια και εδώ, η πόλη βρίσκεται στο ύψωμα στα δυτικά του θεάτρου, το θέατρο στο όριο της, το γυμνάσιο δίπλα, αλλά έξω από αυτήν και, όπως φαίνεται, όταν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και η συντήρησή του η Ημαθία θα αποκτήσει ένα ακόμη μνημειακό τοπόσημο με τεράστια σημασία για τον πολιτισμό και την ιστορία των Μακεδόνων και του πολιτισμένου Κόσμου....
Και επειδή ξέρω ότι κάποιοι θα αναρωτηθούν και τι είναι στα Ισβόρια που μέχρι τώρα ο αστικός μύθος ήθελε την 'Σχολή του Αριστοτέλη', ιδού και η απάντηση: Ένα αρχαίο λατομείο πωρολίθου που όταν σταμάτησε η εκμετάλλευση του, λόγω και των μικρών σπηλαίων που ανοίγονταν στο πέτρωμα, μετατράπηκε σε ιερό των Νυμφών. Τα ανοίγματα των δύο μικρών σπηλαίων απόκτησαν αρχιτεκτονική διαμόρφωση σύμφωνη με τα γούστα της εποχής (γ΄ τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.) και προστέθηκε μια πολύ μικρή στοά (περ. 50 τμ.) για τις ανάγκες των προσκυνητών. Κατάλοιπα κτηρίου των αυτοκρατορικών χρόνων δείχνουν ότι το ιερό ήταν ακόμη σε λειτουργία στα χρόνια του Πλουτάρχου (2ος αι, μ.Χ.), όταν το γυμνάσιο είχε ήδη καταστραφεί αιώνες πριν, και οι ντόπιοι έδειχναν στους περιηγητές το Νυμφαίο ως τόπο συνάντησης του Αριστοτέλη με τον Μεγαλέξανδρο (η μεγάλη τουριστική ατραξιόν μιας 'Φιλαλέξανδρης' εποχής), δημιουργώντας τον ρομαντικό μύθο που ανατροφοδοτήθηκε τον εικοστό αιώνα....
