Αλέξανδρου με ή χωρίς τον Βουκεφάλα.
Αστεία πράγματα! Δηλαδή να συναγωνιστούμε τα Σκόπια σε μία αρχαιολαγνεία την οποία δεν έχουμε ανάγκη; Βλέποντας, συνήθως, έναν κακότεχνο Αλέξανδρο θα γίνουμε περισσότερο Μακεδόνες; Να αλλάξουμε δρόμους και πλατείες «ενθυμούμενοι» τους αρχαίους ημών... θα αισθανόμαστε πιο βολικά στον Τόπο μας; Αστεία πράγματα!
Στις 2 Ιουνίου στο πολυκεντρικό μουσείο των Αιγών στη Βεργίνα και σε συνέργεια των Φίλων του Μουσείου των Αιγών και των Φίλων του Εθνογραφικού μας Κέντρου, έγινε μια ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «Η δύναμη της παράδοσης». Ανάμεσα στους ομιλητές ήμουν κι εγώ. Και μίλησα και έδειξα-δείξαμε την δύναμη της τοπικής μας παράδοσης.
Μεταφέρω εδώ ένα μέρος από την εισήγησή μου. Ένα εκπληκτικό κείμενο του Λεόν Εζέ που πριν από 163 χρόνια ήρθε στον τόπο μας. Γράφει λοιπόν ο Εζέ.
Ο Τόπος
«Η σύντομη περιήγησή μου σε μιαν ανεξερεύνητη γωνιά της Μακεδονίας μου άφησε τις πιο ζωντανές αναμνήσεις. Ακολουθώντας τέσσερα χρόνια αργότερα, τα παλιά μου βήματα, στη μέση μιας περιοχής που είχα απλώς περπατήσει(1855), χωρίς καμία υποψία πως θα ξαναγυρίσω(1861), γευόμουν την παράξενη αίσθηση που έχει κανείς όταν βλέπει να ζωντανεύει ένα ωραίο όνειρο.
Εθνογραφικά η περιοχή αυτή ανήκει στο Ρουμλούκι, τη ζώνη δηλαδή των ελληνικών χωριών που συγκεντρώνεται το μόνο συμπαγές ακόμη κατάλοιπο του αρχαίου μακεδονικού πληθυσμού. Οι κάτοικοι διατηρούν κάτω από την προβιά τους και το σφιχτό τουρμπάνι, ένα τύπο εντελώς ελληνικό: το μακρύ ωοειδές πρόσωπο με την ίσια μύτη, τα βαθιά αμυγδαλωτά μάτια, κάπως κοντά το ένα στο άλλο, την εκφραστική και έξυπνη φυσιογνωμία. Η γλώσσα τους με κάποιους ιδιωματισμούς, είναι αυτή που ακούει κανείς σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Ακόμη και στα ρούχα τους, όπου κυριαρχεί το γαλάζιο, απορρίπτουν τις πολυτελείς χοντροειδείς μπορντούρες και τα παρδαλά χρώματα που τόσο αγαπούν οι Σλάβοι γείτονές τους. Ο γυναίκες, κυρίως, εντυπωσιάζουν με την περήφανη κα ραφινάτη ομορφιά τους, που αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο με την παράξενη χάρη της κόμμωσης που ονομάζουν κατσούλα ένα είδος λευκού κωνικού σκούφου, που γέρνει λίγο στο πλάι, συγκρατημένο με μαντήλι που ανεμίζει ελεύθερο, σχηματίζοντας πάνω από το μέτωπο μια μεγάλη φωλιά με μάλλινα πολύχρωμα κρόσσια. Πρέπει να τις δει κανείς έτσι, με τα ρούχα σφιχτοδεμένα γύρω από το σώμα τους, μ’ ένα βαμβακερό λευκό πουκάμισο που αφήνει να διαγράφονται οι καμπύλες, να κουβαλούν αγαλμάτινες μετάλλινες λεκάνες και τις πήλινες στάμνες, ή ακόμη όρθιες, πάνω στο στενό κάρο, ν’ αλωνίζουν το στάρι, κρατώντας τα χαλινάρια των δύο αλόγων σε μια στάση που θυμίζει τις Νίκες της αρχαιότητας».
Στη μία φωτογραφία ο Λεόν Εζέ, γέρος πια στο Παρίσι ντύνει έναν ηθοποιό για κάποια παράσταση. Στην άλλη η πανέμορφη Θεοπίστη από την Μελίκη.
Η παράδοσή μας δεν θέλει άλλα αγάλματα. Θέλει Μνήμη και Ζωή!
