Κυριακή η λεγόμενη “του Ζακχαίου” η χθεσινή και στις εκκλησιές μας κατά την πρωινή λειτουργική μας σύναξη, ακούσαμε να διαβάζεται ως Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, το περιστατικό εκείνο με τον αρχιτελώνη Ζακχαίο και τη συνάντησή του με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, στην πόλη της Ιεριχώ. Το χωρίο προέρχεται από το Ιερό Ευαγγέλιο που συνέγραψε ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς και συγκεκριμένα πρόκειται για τους δέκα πρώτους στίχους του δέκατου ένατου κεφαλαίου. Πριν όμως προχωρήσουμε στην εμβάθυνση του περιεχομένου του, προκειμένου να αντλήσουμε πνευματικό όφελος για τις ψυχές μας, ας το διαβάσουμε ξανά στην δική μας καθημερινή γλώσσα για να το καταλάβουμε καλύτερα.
Γράφει λοιπόν, ο Άγιος Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς: «Εκείνο τον καιρό, ο Ιησούς περνούσε μέσα από την Ιεριχώ. Εκεί υπήρχε κάποιος, που το όνομά του ήταν Ζακχαίος. Ήταν αρχιτελώνης και πλούσιος. Αυτός προσπαθούσε να δει ποιος είναι ο Ιησούς· δεν μπορούσε όμως εξαιτίας του πλήθους και γιατί ήταν μικρόσωμος. Έτρεξε λοιπόν μπροστά πριν από το πλήθος κι ανέβηκε σε μια συκομουριά για να τον δει, γιατί θα περνούσε από εκεί. Όταν έφτασε ο Ιησούς στο σημείο εκείνο, κοίταξε προς τα πάνω, τον είδε και του είπε: “Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου”. Εκείνος κατέβηκε γρήγορα και τον υποδέχτηκε με χαρά. Όλοι όσοι τα είδαν αυτά διαμαρτύρονταν κι έλεγαν ότι πήγε να μείνει στο σπίτι ενός αμαρτωλού. Τότε σηκώθηκε ο Ζακχαίος και είπε στον Κύριο: “Κύριε, υπόσχομαι να δώσω τα μισά από τα υπάρχοντά μου στους φτωχούς και ν’ αποδώσω στο τετραπλάσιο όσα έχω πάρει με απάτη”. Ο Ιησούς, απευθυνόμενος σ’ αυτόν, είπε: “Σήμερα αυτή η οικογένεια σώθηκε· γιατί κι αυτός ο τελώνης είναι απόγονος του Αβραάμ. Ο Υιός του Ανθρώπου ήρθε για ν’ αναζητήσει και να σώσει αυτούς που έχουν χάσει τον δρόμο τους”.» (Λουκά, κεφάλαιο 19, στίχοι 1-10).
Έχει ειπωθεί από πολλούς και δεν είναι υπερβολή, πως μεγαλύτερο θαύμα και από αυτή την ανάσταση ενός νεκρού, είναι η σωτηρία ενός αμαρτωλού ανθρώπου. Η ανάστασή μας από το θάνατο της αμαρτίας και η δια της μετανοίας επιστροφή και συνάντησή μας με Τον -πάντοτε αναμένοντα την επάνοδό μας- Θεό Πατέρα. Κι αν όπως είπε και ο Χριστός μας, γίνεται μεγάλη χαρά στον Ουρανό για έστω και έναν αμαρτωλό που μετανοεί, ας αναλογιστούμε πόσο μεγαλύτερο ήταν το θαύμα το οποίο παρακολουθήσαμε στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα. Κι αυτό διότι, στο περιστατικό της συνάντηση του Κυρίου μας Ιησού με τον Ζακχαίο, δεν επιτεύχθηκε μόνο η σωτηρία αυτού του ιδίου, αλλά και όλης του της οικογένειας. “Σήμερα αυτή η οικογένεια σώθηκε”, μας διαβεβαίωσαν τα αδιάψευστα χείλη του Σωτήρος.
Και είναι πραγματικά άξιο θαυμασμού από τη μια, αλλά και γόνιμου προβληματισμού από την άλλη, πως, αυτό το γεγονός της σωτηρίας, που στους περισσότερους των ανθρώπων απαιτεί πολύ χρόνο και πολύ κόπο (τουλάχιστον σε ότι αφορά την δική μας συμμετοχή σε αυτό), στην περίπτωση του αρχιτελώνη της Ιεριχώ, κατέστη δυνατό, εύκολα και γρήγορα. Τι άραγε συνέτρεξε και συνέβαλε στην ταχεία και άμεση σωτηρία αυτού του ανθρώπου αλλά και όλης του της οικογένειας; Τι είχε ο Ζακχαίος που δεν το έχουμε οι περισσότεροι από εμάς; Η απάντηση σε αυτό το εύλογο ερώτημα, φρονώ ταπεινά πως είναι η αγαθή προαίρεση.
Ο Ζακχαίος δεν ήταν σίγουρα ένας “άγιος” ή έστω “καλός” άνθρωπος, και ίσως για κάποιους να μην έπρεπε να θεωρείται καν “άνθρωπος”. Το επάγγελμά του, αυτό του αρχιφοροεισπράκτορα και συναλλασσόμενο με τους κατακτητές Ρωμαίους, τον έκανε μισητό στους συμπολίτες του. Οι συναναστροφές του με ανθρώπους του “υποκόσμου” και της αμαρτίας, τον καθιστούσαν κι αυτόν “αμαρτωλό” και “ακάθαρτο” στη θρησκόληπτη συνείδηση και την νοσηρά νοοτροπία των υποτιθέμενων “ευσεβών” συμπατριωτών του. Ακόμα και η διάπλαση του σώματός του -που ήταν ιδιαίτερα κοντό-, σε μια εποχή που η κάθε “ιδιαιτερότητα” σήμαινε για το θρησκευτικό κατεστημένο, “θεία τιμωρία” για αμαρτίες γονέων και τέκνων, τον στιγμάτιζε κοινωνικά και τον έθετε στο περιθώριο και την απομόνωση. Από αυτήν όμως την απομόνωση, από αυτό το περιθώριο, ήρθε να τον βγάλει η συνάντησή του με τον Ιησού. Γιατί πράγματι, όπως ακούσαμε και πριν “Ο Υιός του Ανθρώπου ήρθε για ν’ αναζητήσει και να σώσει αυτούς που έχουν χάσει τον δρόμο τους”.
Όμως κι αυτή ακόμα η συνάντηση με τον Σωτήρα Χριστό, δεν θα ήταν από μόνη της δυνατόν να επιτύχει τη σωτηρία, αν και στο μικρό σώμα του Ζακχαίου, δεν χτυπούσε μια “μεγάλη” καρδιά. Μια καρδιά που περιέκλειε την αγαθή προαίρεσή του. Την εσωτερική εκείνη δύναμη και το ακαταμάχητο ψυχικό σθένος, που αν και καλύπτεται προσωρινά από το σπίλο της αμαρτίας, εν τούτοις υπάρχει και στην κατάλληλη περίσταση, όταν δοθεί η ευκαιρία, ξυπνά από το λήθαργό της, αποτινάσσει το ρίπο των ανομημάτων και ξεπηδά από το παρασκήνιο στο προσκήνιο της ζωής του ανθρώπου. Γιατί τι άλλο, παρά η αγαθή προαίρεσή του, ήταν αυτή που τον κίνησε “να δει ποιος είναι ο Ιησούς”; Ή να σκαρφαλώσει πάνω στη συκομουριά για να Τον δει, χωρίς να σκέφτεται την αίγλη του πλούτου και του αξιώματός του; Ή τι άλλο τον έκανε να υποδεχτεί με χαρά τον άγνωστο στον ίδιο μέχρι τότε Ιησού, όταν αυτόκλητος Εκείνος του ζήτησε φιλοξενία στο σπίτι του; Ή τι ήταν εκείνο που μπροστά στο διαφαινόμενο κίνδυνο να χάσει την ευκαιρία κοινωνίας με τον Χριστό -όταν οι “ευσεβείς” σκανδαλισμένοι από την παράδοξη κατάλυση, έσπευσαν με αγανάκτηση να καταγγείλουν τον αμαρτωλό αρχιτελώνη- τον οδήγησε να σταθεί ενώπιον όλων και να δηλώσει έμπρακτα τη μετάνοιά του, μοιράζοντας άμεσα τα μισά από όλα του τα υπάρχοντα στους φτωχούς και αποζημιώνοντας στο τετραπλάσιο όσους είχε αδικήσει;
Η απάντηση είναι η αγαθή του προαίρεση, που ήταν μάλιστα τόσο μεγάλη, ώστε έφτανε και περίσσευε, όχι μόνο για να ανταποκριθεί στην ανάγκη της δικής του σωτηρίας, αλλά και για όλα τα μέλη της οικογένειάς του. Και προγνωρίζοντας ο Χριστός μας την από εκεί και πέρα πορεία της ζωής του μετανοημένου Ζακχαίου, αλλά και των υπόλοιπων μελών της οικογένειάς του, με αφορμή τη δική του διόρθωση, εξέφρασε δημόσια την ουράνια χαρά για τη σωτηρία τους: “Σήμερα αυτή η οικογένεια σώθηκε·”. Γιατί κι αυτό είναι αλήθεια, πως όταν μέσα σε μια οικογένεια υπάρχει έστω και ένα μέλος της με αγαθή προαίρεση, τότε είναι δυνατόν, να εμπνεύσει και να “συμπαρασύρει” -με σεβασμό στην ελεύθερη βούληση του καθενός φυσικά- και όλους τους άλλους στην αγάπη του Θεού.
Αυτή την αγαθή προαίρεση διέθεταν και άλλοι πρώην αμαρτωλοί, που μετανόησαν για την μέχρι τη στιγμή της συναντήσεώς τους με το Χριστό, πορεία της ζωή τους. Την ίδια είχε ο αρχιτελώνης της Καπερναούμ, ο Ματθαίος, που στο άκουσμα της πρόσκλησης του Ιησού, άφησε τα πάντα και Τον ακολούθησε, γενόμενος Μαθητής, Απόστολος και Ευαγγελιστής Του. Τέτοια είχε και ο “ευγνώμων” ληστής, που λίγο πριν το μαρτυρικό τέλος του επί του σταυρού, βρισκόμενος εκ δεξιών του συσταυρούμενού του Κυρίου, με την ταπεινή ομολογία της αμαρτωλότητάς του και την ολοκάρδια παράκλησή “έκλεψε” τον Παράδεισο. Αλλά τέτοια προαίρεση, είχε και ο Παύλος, που από μανιώδης διώκτης της Εκκλησίας, μετετράπη σε Πρωτοκορυφαίο Απόστολο του Χριστού και του Ευαγγελίου Του, όταν έξω από τη Δαμασκό έπεφτε κατά γης, τυφλωμένος από το Θείο Του φως. Κοντά σε αυτούς και πλήθος άλλων “καλοπροαίρετων αμαρτωλών”, που όταν τους δόθηκε η ευλογία της συνάντησης -με οποιονδήποτε τρόπο οικονόμησε η πρόνοια του Θεού- με τον Ιησού, άρπαξαν την ευκαιρία και την αξιοποίησαν άριστα, προς το αιώνιο συμφέρον της ψυχής τους· έστω κι αν χρειάστηκε να θυσιάσουν πολλά πράγματα, ακόμα και την ίδια τους τη ζωή, προκειμένου να μην χάσουν “τον πολύτιμο μαργαρίτη”, τον Χριστό.
Και μια που αναφερθήκαμε στα πρόσωπα αυτά, θα κλείσουμε τη σημερινή μας πνευματική περιδιάβαση στο νόημα του Ευαγγελικού Αναγνώσματος, με τα παρήγορα λόγια του μελιρρύτου Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που αναφέρει σχετικά σε μια του ομιλία: “Κανείς, αγαπητοί, ας μην απελπίζεται για τη σωτηρία του. Δεν είναι φυσική η κακία. Έχουμε τιμηθεί με προαίρεση και ελευθερία. Είσαι τελώνης; Μπορείς να γίνεις Ευαγγελιστής. Είσαι βλάσφημος; μπορείς να γίνεις Απόστολος. Είσαι ληστής; Μπορείς να λεηλατήσεις τον Παράδεισο. Είσαι μάγος; Μπορείς να προσκυνήσεις τον Κύριο. Δεν υπάρχει καμιά αμαρτία που να μην σβήνεται απ’ τη μετάνοια”.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν κι εμείς αδελφοί μου, να ξεθάψουμε κάτω από τη στάχτη της φιλαμαρτήμονης καθημερινότητάς μας, τον πυρωμένο άνθρακα της αγαθής μας προαίρεσης κι ας πυρπολήσουμε με αυτόν την μέχρι τώρα φαύλη ζωή μας, ώστε όπως ο μυθικός Φοίνικας, να αναγεννηθούμε εν Κυρίω και να καταστούμε κι εμείς άξιοι της σωτηρίας που προσφέρει ο Υιός του Ανθρώπου, Αυτός που “ήρθε για ν’ αναζητήσει και να σώσει αυτούς που έχουν χάσει τον δρόμο τους”. Αμήν.
Με αγάπη Χριστού.
«ο γραφέας»
